Jurij Łucenko

Jurij Witaliowycz Łucenko, ukr. Юрій Віталійович Луценко (ur. 14 grudnia 1964 w Równem) – ukraiński polityk, z wykształcenia inżynier elektronik. Minister, deputowany i prokurator generalny. Mąż Iryny Łucenko.

Jurij Łucenko

Data i miejsce urodzenia	14 grudnia 1964 Równe
Minister spraw wewnętrznych Ukrainy
Okres	od grudnia 2007 do stycznia 2010
Przynależność polityczna	NU-NS
Poprzednik	Wasyl Cuszko
Następca	Anatolij Mohylow
Odznaczenia

Życiorys

Absolwent lwowskiej politechniki. Krótko pracował jako konstruktor. Pod koniec pierwszej połowy lat 90. przeszedł do administracji regionalnej. Od 1997 do 1998 był wiceministrem nauki i technologii, później doradcą premiera, następnie przewodniczącego Rady Najwyższej Ołeksandra Moroza. W 2002 z listy Socjalistycznej Partii Ukrainy uzyskał mandat deputowanego.

W 2004 należał do najbardziej aktywnych przywódców pomarańczowej rewolucji, a w ramach SPU do zwolenników bliskiej współpracy z Naszą Ukrainą. Od lutego 2005 do grudnia 2006 w rządach Julii Tymoszenko, Jurija Jechanurowa i Wiktora Janukowycza zajmował stanowisko ministra spraw wewnętrznych. Po decyzji socjalistów o pozostaniu w rządzie odszedł z partii i rządu, założył własny ruch pod nazwą Ludowa Samoobrona, został też doradcą prezydenta Wiktora Juszczenki.

Jako lider NS podpisał porozumienie o utworzeniu bloku Nasza Ukraina-Ludowa Samoobrona, w przedterminowych wyborach w 2007 ponownie został posłem, kandydując z numerem pierwszym na liście koalicji.

W nowym rządzie po raz czwarty został nominowany na urząd ministra spraw wewnętrznych. Odszedł z urzędu w 2010 wraz z całym gabinetem. Pod koniec tego samego roku wszczęto wobec niego trzy postępowania karne w tym o sprzeniewierzenie majątku państwowego i nadużycia władzy – m.in. poprzez zawyżenie wynagrodzenia swojemu szoferowi^[1] i bezzasadną organizację obchodów dnia milicji^[2]. 26 grudnia 2010 został zatrzymany, a następnego dnia decyzją sądu tymczasowo aresztowany^[3]. W lutym 2012 skazany w pierwszej instancji na karę czterech lat pozbawienia wolności za rzekome nadużycia związane z wydatkami publicznymi^[4]. Postępowania karne wytaczane m.in. Jurijowi Łucence stały się przedmiotem zainteresowania Parlamentu Europejskiego, który w swojej rezolucji skrytykował władze ukraińskie i wezwał do zapewnienia niezależności i bezstronności w procesach przed sądami^[5]. Europejski Trybunał Praw Człowieka w 2012 ocenił jego tymczasowe aresztowanie jako bezprawne i naruszające prawa człowieka oraz motywowane politycznie^[6]. W kwietniu 2013 został ułaskawiony przez prezydenta Wiktora Janukowycza i zwolniony z zakładu karnego^[7].

Powrócił do działalności politycznej. Zaangażowany w opozycyjne protesty, które rozpoczęły się w listopadzie 2013. W styczniu 2014 został ranny podczas starć między demonstrantami a milicją^[8]. W sierpniu tego samego roku stanął na czele Bloku Petra Poroszenki^[9], powracając w tym samym roku z ramienia tej partii do Rady Najwyższej.

W maju 2016 powołany na prokuratora generalnego Ukrainy^[10]. Funkcję tę pełnił do sierpnia 2019.

Odznaczenia

Odznaczony Orderem Księcia Jarosława Mądrego V klasy (2006)^[11].