Jodan potasu

Jodan potasu – związek nieorganiczny związek chemiczny, sól potasowa kwasu jodowego.

Jodan potasu

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) addyt. trioksydojodan(1−) potasu Inne nazwy i oznaczenia półsyst. jodan potasu Stocka jodan(V) potasu
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	KIO3
Masa molowa	214,00 g/mol
Wygląd	biały lub prawie biały, krystaliczny proszek[1]
Identyfikacja
Numer CAS	7758-05-6
PubChem	23665710
DrugBank	DB15923
SMILES [K+].[O-]I(=O)=O
InChI InChI=1S/HIO3.K/c2-1(3)4;/h(H,2,3,4);/q;+1/p-1 InChIKey JLKDVMWYMMLWTI-UHFFFAOYSA-M
Właściwości Gęstość 3,93 g/cm³[2]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie rozpuszczalny[1] Temperatura topnienia 560 °C[2]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2011-12-23] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanego źródła[2] Niebezpieczeństwo Zwroty H H272, H315, H319, H335 Zwroty P P220, P261, P305+P351+P338 Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie podanego źródła[2] Utleniający (O) Drażniący (Xi) Zwroty R R8, R36/37/38 Zwroty S S26 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[3] 0 2 2 OX Numer RTECS NN1350000
Podobne związki
Inne aniony	podjodyn potasu, jodyn potasu, nadjodan potasu
Inne kationy	jodan sodu, jodan magnezu, jodan wapnia, jodan baru, jodan srebra
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Właściwości

Jodan potasu jest białym ciałem stałym, bez zapachu, umiarkowanie rozpuszczalnym w wodzie (4,7 g/100 g H₂O). pH jego wodnych roztworów wynosi 5,0–8,0 (50 g/l H₂O, 20 °C).

W temperaturze topnienia (560 °C) rozkłada się z wydzieleniem jodu. Ma właściwości utleniające. Reaguje z materiałami łatwopalnymi oraz z reduktorami.

Otrzymywanie

Substancję można otrzymać w reakcji wodorotlenku potasu z kwasem jodowym:

HIO₃ + KOH → KIO₃ + H₂O.

Innym sposobem jest dodanie jodu do gorącego, stężonego roztworu wodorotlenku potasu:

3I₂ + 6KOH → KIO₃ + 5KI + 3H₂O.

Zastosowanie

Jodan potasu stosowany jest powszechnie do jodowania soli kuchennej. Jest również stosowany w terapii po wchłonięciu radioaktywnego jodu w celu jego wyparcia z tarczycy. W preparatyce chemicznej używany jest jako utleniacz.

Toksyczność

Przy absorpcji toksycznych ilości związku występują zaburzenia żołądkowe, cyjanoza, zapaść i zatrzymanie oddechu.

Po połknięciu następują podrażnienia błon śluzowych ust, gardła, przełyku i dróg pokarmowych. Występuje również ryzyko uszkodzenia oka.

Pierwsza pomoc

Przy kontakcie substancji z oczami lub skórą należy przemyć je dużą ilością wody. Po spożyciu należy choremu podać dużą ilość wody i spowodować wymioty. Należy również skontaktować się z lekarzem.

Przypisy

1. Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.
2. Potassium iodate (nr 438464) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2011-12-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
3. Jodan potasu (nr 438464) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-12-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

Bibliografia

• Karta charakterystyki jodanu potasu.