Jan Michał Grubecki

Jan Michał Grubecki (ur. 7 września 1904 w Wieliczce, zm. 26 stycznia 1987 w Warszawie) – działacz państwowy i ruchu ludowego, inżynier dróg i mostów, szef resortu komunikacji, poczty i telegrafu w PKWN.

Jan Michał Grubecki

Data i miejsce urodzenia	7 września 1904 Wieliczka, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	26 stycznia 1987 Warszawa, Polska
Kierownik resortu komunikacji, poczt i telegrafów
Okres	od 23 lipca 1944 do 4 listopada 1944
Przynależność polityczna	Stronnictwo Ludowe
Następca	Jan Rabanowski
Kierownik Biura Kontroli przy prezydium Krajowej Rady Narodowej / Radzie Państwa
Okres	od 13 listopada 1944 do 9 marca 1949
Następca	Henryk Kołodziejski[1]
Odznaczenia

Grób Jana Michała Grubeckiego na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, 23 lipca 2008

Życiorys

Pochodził z rodziny inteligenckiej, był synem Stanisława (1871–1942) i Anieli z domu Guś (1880–1958). Miał brata Bolesława (1906–1941) i siostrę Michalinę Lachman^[2][3]. W latach 20. pracował w budownictwie dróg, od 1929 związany z Politechniką Lwowską (asystent). Ukończył w 1933 studia na Politechnice Lwowskiej; obronił doktorat nauk technicznych. W latach 1935–1939 kierował budową linii kolejowej Sierpc-Toruń.

Po agresji ZSRR na Polskę (1939) inżynier przy liniach kolejowych we Lwowie i Stalingradzie. Od 1943 członek SL „Wola Ludu”, następnie Stronnictwa Ludowego satelickiego wobec Polskiej Partii Robotniczej, od 1949 ZSL, wieloletni członek kierownictwa partii ludowych.

W 1943 związał się ze Związkiem Patriotów Polskich, w latach 1943–1944 kierował wydziałem opieki społecznej Zarządu Głównego tego związku. Od 21 lipca^[4] do listopada 1944 kierował Resortem Komunikacji, Poczt i Telegrafu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. W latach 1944–1947 pierwszy, po II wojnie światowej, kierownik Biura Kontroli przy prezydium Krajowej Rady Narodowej, w latach 1947–1949 Biura Kontroli przy Radzie Państwa.

W latach 1945–1949 był członkiem Rady Naczelnej SL, w latach 1949–1956 członkiem Naczelnego Komitetu Wykonawczego ZSL; w 1944 (od września do listopada) sekretarz Tymczasowego Zarządu Głównego SL, następnie do stycznia 1946 wiceprezes Rady Naczelnej. Od stycznia 1946 do listopada 1949 wiceprezes Naczelnego Komitetu Wykonawczego SL, w latach 1949–1956 wiceprezes Rady Naczelnej ZSL; od 1956 zasiadał w kierownictwie Głównej Komisji Rewizyjnej ZSL (w latach 1956–1957 wiceprzewodniczący, w latach 1957–1971 przewodniczący). W latach 1947–1950 przewodniczył klubom poselskim kolejno SL i ZSL w Sejmie Ustawodawczym.

Od 1949 był profesorem Politechniki Warszawskiej; w latach 1948–1952 przewodniczący Rady Centrali Rolniczych Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”. W latach 1944–1952 poseł kolejno do KRN i na Sejm Ustawodawczy, w latach 1945–1947 przewodniczył Komisji Komunikacyjnej KRN.

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B31-tuje-10)^[5].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (11 kwietnia 1949)^[6]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1945)
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy (19 lipca 1946)^[7]
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[8]

Przypisy

1. Jako prezes NIK.
2. Stanisław Grubecki [online], ancestors.familysearch.org [dostęp 2024-02-15].
3. Jan Michał Grubecki, 1904–1987 [online], myheritage.pl [dostęp 2024-02-15].
4. Dz. U. z 1944 r. nr 1, poz. 1 – Ustawa z dnia 21 lipca 1944 r. o utworzeniu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego.
5. Wyszukiwarka grobów w Warszawie. [dostęp 2019-11-18].
6. M.P. z 1949 r. nr 27, poz. 422 („za wybitne zasługi w pracy zawodowej i społecznej”).
7. M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 206 („za zasługi w walce zbrojnej z okupantem w akcji konspiracyjnej i przy odbudowie kraju”).
8. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/201 – na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.

Bibliografia

• Tadeusz Mołdawa: Ludzie władzy 1944–1991. Warszawa: PWN, 1991, s. 92–93. ISBN 83-01-10386-8. OCLC 69290887.
• Informacje w BIP IPN

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000112242697
• VIAF: 163481753
• GND: 1162519134
• PLWABN: 9810687431005606