Remove ads
król Portugalii Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan I Dobry lub Wielki, port. João I (ur. 11 kwietnia 1357 w Lizbonie, zm. 14 sierpnia 1433 tamże) – król Portugalii od 1385 roku.
Król Portugalii | |
Okres |
od 6 kwietnia 1385 |
---|---|
Poprzednik | |
Następca | |
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Ojciec | |
Matka |
Teresa Gille Lourenço |
Żona | |
Dzieci |
Edward I Aviz |
Odznaczenia | |
Jan był nieślubnym synem króla Piotra I i Teresy Lourenço. W 1364 został wielkim mistrzem zakonu Avis. Po śmierci brata, Ferdynanda (1383) w Portugalii zapanował krótki okres interregnum, gdyż Ferdynand nie miał męskiego potomka. Ślub jego jedynej córki, Beatrycze, z Janem I, królem Kastylii sprawiłby, że Portugalia zostałaby podporządkowana Kastylii, na co miejscowa ludność nie chciała się zgodzić.
Wreszcie, po dwóch latach anarchii, 6 kwietnia 1385 r. cortes (kortezy), czyli rada królestwa podjęła decyzję o ogłoszeniu królem przyrodniego brata zmarłego monarchy, Jana d'Aviz. Doprowadziło to do wojny z Kastylią. Latem 1385 roku armia kastylijska, wspierana przez kawalerie francuską i prowadzona przez Jana I, wkroczyła do Portugalii z zamiarem zdobycia Lizbony i odebrania tronu Janowi I d'Aviz. Ponieważ działo się to podczas wojny stuletniej, z pomocą Portugalii przeciw Francji i Kastylii stanęła Anglia. Wojska kastylijskie zostały rozgromione m.in. bitwie pod Atoleiros i w decydującej bitwie pod Aljubarrotą, przez znacznie mniejsze siły pod dowództwem Jana I Dobrego i Nuno Alvaresa Pereirę. Wojna z Kastylią została wygrana i nowy król został uznany przez pozostałe państwa. Kastylia zrezygnowała z roszczeń po śmierci swojego króla, w 1390 r. W 1415 zajął Ceutę, miasto w północnym Maroku. Był to pierwszy krok do przejęcia handlu morskiego z Maghrebem.
Bitwa pod Aljubarottą – zwycięscy Portugalczycy są po prawej
W 1387, w dowód przyjaźni z Anglią, Jan poślubił córkę Jana z Gandawy, księcia Lancaster – Filipę Lancaster. Para miała kilkoro dzieci:
Ponadto, Jan miał jeszcze dwoje dzieci z Inês Pires:
Janowi udało się nie dopuścić do walk bratobójczych pomiędzy synami o koronę Portugalii. Jego najbardziej znanym synem jest trzeci z kolei, Henryk Żeglarz, który wyprowadził ten mały kraj ku mocarstwowości.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.