Loading AI tools
polski artysta plastyk Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Chwałczyk (ur. 15 czerwca 1924 r. w Krośnie, zm. 10 grudnia 2018 r. we Wrocławiu[1]) – polski artysta, przedstawiciel sztuki II poł. XX w.[2], konceptualizmu[3], sztuki pojęciowej, mail artu, sztuki kinetycznej[4], sztuki posługującej się językiem geometrii[5]. Tworzył obrazy, rysunki, realizował akcje artystyczne[6], główną część jego pracy artystycznej stanowiły obiekty, instalacje i formy przestrzenne[7] dedykowane badaniom nad istotą światła i barwy[8]. Był też autorem publikacji dotyczących analizy procesu twórczego i zjawisk sztuki[9]. Jego prace znajdują się w kolekcjach muzealnych m.in.: we Wrocławiu, w Chełmie, Koszalinie, Elblągu, Orońsku, Zielonej Górze, Krakowie, Warszawie, Hünfeld oraz w wielu kolekcjach prywatnych[10]. Wraz z żoną, artystką Wandą Gołkowską[11], był inicjatorem i organizatorem życia artystycznego we Wrocławiu[12]. W latach 1953–2018 uczestniczył w blisko 300 wystawach, plenerach, sympozjach i akcjach artystycznych[13]. Zaprezentował ponad 20 wystaw indywidualnych w Polsce i za granicą[14][15][16].
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
polska |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
| Odznaczenia | |
 | |
| Strona internetowa | |
Urodził się w Krośnie, gdzie wychowywał się w domu rodzinnym Zygmuntowiczów, dziadków ze strony matki, którzy prowadzili duże gospodarstwo[17]. Dziadek, Jan Zygmuntowicz, prowadził również zakład i warsztat mechaniczno-ślusarski, wytwarzał elementy metaloplastyki dla architektury krośnieńskiej. Posiadał nowoczesną pasiekę, patenty urządzeń wykorzystywanych w pszczelarstwie oraz pierwszą w Polsce wytwórnię przyborów pszczelniczych[18][19]. Jan Chwałczyk lata wojny spędził w Krośnie i we Lwowie, a w 1946 roku przeniósł się do Wrocławia, z którym związał się już na stałe. W latach 1946–1951 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, późniejszej Akademii Sztuk Pięknych[20], w pracowni prof. Eugeniusza Gepperta[21]. Nie tylko brał czynny udział w życiu studenckim, ale także je inspirował, włączając się m.in. w działalność Bratniaka, czy przeciwstawiając się zmianom polityczno-organizacyjnym uczelni[22] w najtrudniejszym okresie socjalistycznej ingerencji (1949–1952)[23]. W 1950 roku poślubił koleżankę ze studiów Wandę Gołkowską[24], z którą tworzył wspólnie do jej śmierci w 2013 roku[25]. W 2014 roku zawarł związek małżeński z Ewą Ludwińską[26].
Po ukończeniu studiów na wrocławskiej PWSSP (1946–1951) w latach 50. współtworzył grupę Poszukiwania Formy i Koloru, a następnie w latach 60. Grupę Wrocławską[27]. W 1965 roku wziął udział w I Biennale Form Przestrzennych w Elblągu[28], a jego forma przestrzenno-kinetyczna znajduje się na Górze Św. Anny w elbląskim Parku im. R. Traugutta[29]. W 1966 uczestniczył w Sympozjum Artystów i Naukowców w Puławach[30], a na przełomie lat 60. i 70. obok Jerzego Ludwińskiego angażował się w działalność wrocławskiej Galerii pod Moną Lizą[31][32], gdzie w 1969 roku zaprezentował swoją wystawę indywidualną „Portrety i Autoportrety”[33][34]. Od połowy lat 60. brał wielokrotnie udział w słynnych Plenerach Koszalińskich w Osiekach[35][36]. W latach 70. włączył się w nurt sztuki konceptualnej, realizując swoje prace „Portret Sztuki” (1972), akcję „Kontrapunkt” (w latach 1972–1974), oraz prowadząc we Wrocławiu w latach 1972–1975 Galerię Sztuki Informacji Kreatywnej[37]. Na Sympozjum Wrocław ’70[38][39] Chwałczyk przedstawił projekt „Reproduktora Widma Słonecznego”[40][41], a 9 maja tegoż roku zrealizował koncepcję Henryka Stażewskiego „Kompozycja przestrzenna nieograniczona” („9 promieni światła na niebie”)[42]. Brał udział w najważniejszych wydarzeniach artystycznych i manifestacjach sztuki tego okresu[43]: w wystawie „Sztuka Pojęciowa” w Galerii pod Moną Lizą w 1970 roku[44], w 1971 roku uczestniczył w Sympozjum Złotego Grona w Zielonej Górze[45], w Plenerze Ziemia Zgorzelecka[46], w 1972 w Międzynarodowym Festiwalu w Edynburgu[47], w 1975 w „Interwencjach" w Pawłowicach[48], w latach 1976 i 1977 w „Artycypacjach" w Dłusku[49], oraz w 1978 roku w Sympozjum Jankowice, a w 1981 roku w Biennale w São Paulo. W latach 70. współtworzył także międzynarodową sieć mail artu[50]. Od połowy lat 60. światło i cień oraz tworzone przez nie barwy stały się głównym polem zainteresowania artysty, a także inspiracją dla jego twórczości[51]. Przez kolejne dekady realizował przestrzenne kompozycje i instalacje, nazywane „Reproduktorami Światła i Cienia”, w których analizował struktury fizyczne i wizualne efekty związane z problematyką światła i powstawania barwy oraz odbioru koloru[52]. W latach 1984–2005 brał udział w plenerach artystów posługujących się językiem geometrii organizowanych przez Bożenę Kowalską w Białowieży, Okunince i Orońsku[53]. W latach 90. partycypował w inicjatywach artystycznych i wystawienniczych Gerharda Jürgena Bluma-Kwiatkowskiego w Polsce i w Niemczech[54]. W 2006 roku otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a w 2011 roku został uhonorowany Srebrnym Medalem Zasłużonego Kulturze Gloria Artis[55]. W latach 2000–2013 wraz z Wandą Gołkowską i studentami jej pracowni wrocławskiej ASP prowadził grupę Kontynuacja i Sprzeciw. W 2014 roku jego reproduktor cienia „Ten fantastyczny cień” z inicjatywy Galerii EL został umieszczony w przestrzeni Parku im. R. Traugutta w Elblągu[56]. Jan Chwałczyk zmarł 10 grudnia 2018 roku we Wrocławiu[57]. Został pochowany na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu[58].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
