Loading AI tools
język bałtycko-fiński Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Język kweński[1][2] (kweń. kainun kieli, norw. kvensk språk, fiń. kveenin kieli) – język bałtycko-fiński używany przez Kwenów, potomków fińskich imigrantów w Norwegii Północnej. Po intensywnych dyskusjach w Norwegii w kwietniu 2005 kweński został uznany za samodzielny język[3][4].
Ponad 10 tys. ludzi w okręgach Troms i Finnmark przyznaje się do używania języków kweńskiego i/lub fińskiego. Jednakże liczba tych, którzy potrafią po kweńsku czytać i pisać, jest znacznie niższa[3].
Kweński jest blisko spokrewniony z używanym w szwedzkiej części regionu Dolina Torne językiem meänkieli i z dialektami północnofińskimi. W stosunku do fińskiego istnieją jednak duże różnice w słownictwie, a częściowo także w gramatyce, bo dialekty kweńskie przez dłuższy czas rozwijały się niezależnie od rozwoju językowego w Finlandii. Przykładowo nie wszystkie spośród 15 przypadków fińskich są używane w języku kweńskim. Jednocześnie w kweńskim w przeciwieństwie do fińskiego jest więcej starych zapożyczeń ze szwedzkiego i nowszych z norweskiego, przede wszystkim takich, jakich brakowało w słownictwie kweńskim, kiedy Kwenowie osiedlili się na wybrzeżu[3][4].
Do tej pory nie było żadnych standardów prac opisujących gramatykę słowników ani podręczników. Dlatego w roku 2007 utworzono radę języka kweńskiego pod nazwą „Instytut Kweński” (Kainun Institutti, norw. Kvensk Institutt) w Børselv (gmina Porsanger w okręgu Finnmark). Jest to organ doradczy, którego zadaniem w pierwszym etapie jest wypracowanie założeń nowego języka pisanego i zbieranie form różnych dialektów kweńskich[3].
Jedną z pierwszych oficjalnych stron internetowych w języku kweńskim (yr.no) oferuje od 9 lutego 2010 Norweski Instytut Meteorologiczny[5].
| Zapożyczenia norweskie[4] | |||
| fiński | kweński | norweski | polski |
| hakemus | sööknaadi | søknad | podanie |
| hallitus | rejeerinki | regjering | rząd |
| ministeriö | departementti | departement | ministerstwo |
| säätiedotus | väärmellinki | værmelding | prognoza pogody |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
