Język antylski

Język antylski (fr. créole antillais) – język kreolski na bazie francuskiego, używany przede wszystkim na wyspach Małych Antyli. Język każdej wyspy ma własne charakterystyczne cechy, jednak zasadniczo wyróżnia się dwie główne odmiany: dialekt Martyniki i Gwadelupy oraz dialekt Saint Lucia i Dominiki, klasyfikowane przez Ethnologue jako odrębne języki^[1][2].

Kreyol, kwéyol, patois, patwa

Obszar	Małe Antyle
Liczba mówiących	ok. 1,2 miliona (2001)
Pismo/alfabet	łacińskie
Klasyfikacja genetyczna
kreolski na bazie francuskiego
Kody języka
IETF	cpf-029
Glottolog	less1242
Dialekty
ISO 639-3: acf – dialekt Saint Lucia i Dominiki ISO 639-3: gcf – dialekt Martyniki i Gwadelupy ISO 639-3: scf – dialekt w Panamie
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Napis w języku kreolskim z Gwadelupy: „Zwolnij. Tutaj bawią się dzieci”

Gramatyka

Zaimki osobowe

Kreolski	Francuski	Warianty oboczne
an, mwen	je, moi
i	il, elle, lui
zòt	vous	zò

Zaimki dzierżawcze i zależne

Zaimki dzierżawcze stoją po rzeczowniku, poprzedzone przyimkiem a.

Kreolski	Francuski	Przykłady
mwen	me, moi	Ban mwen biten an mwen, (donne moi mes affaires).
i	le, la, lui	Ba'y biten a'y, (donne-lui ses affaires.)
zòt	vous	Zòt vlé an ba zòt biten a zòt? (vous voulez que je vous donne tes affaires?)

Rodzajniki i zaimki wskazujące

1. rodzajnik nieokreślony On flè: une fleur.
2. rodzajnik określony Flè-la: la fleur.

1. zaimek wskazujący w liczbie pojedynczej Flè-lasa: cette fleur.
2. zaimek wskazujący w liczbie mnogiej Sé flè-lasa

Czasowniki

Czasowniki w tym języku są nieodmienne, zaś czasy gramatyczne określane są za pomocą partykuł poprzedzających czasownik:

• ka wyraża czynność teraźniejszą (angielskie be + -ing).
• ké wyraża czynność przyszłą
• té oraz ø wyraża czynność przyszłą
• ja (francuskie déjà „już”) i przeczenie po ko (pas encore „jeszcze nie”)

Kreolski	Znaczenie	Przykład angielski	Przeczenie	Przykłady
ka	teraźniejszość	be -ing	pa ka, pa'a	Ou ka pati? Awa. (Tu pars? non.) "ka" może wyrażać także czynność powtarzającą się. "An ka travay lizin touléjou", ("Je travaille à l'usine tous les jours".) Codziennie pracuję w fabryce
kay (= ka + czasownik "ay"	bliska przyszłość	be going to	pa kay	An kay manjé talè. (Je vais bientôt manger.) Zaraz będę jadł
té	umieszcza czynność w przeszłości		pa té	Si'w té di mwen sa, (Si tu me l'avais dit.) Gdybyś mi to był powiedział
sòti	bliska przeszłość	I have just -ed		Michel sòti rivé. (Michel vient juste d'arriver.) Natomiast " I sòti sòti" znaczy " Il vient juste de sortir". Właśnie wyszedł

Zobacz też

• język haitański
• język seszelski
• język kreolski Mauritiusa
• język kreolski Reunionu
• język kreolski Gujany Francuskiej

Przypisy

1. Guadeloupean French Creole, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2010-03-20] (ang.).
2. Lesser Antillean French Creole, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2010-03-20] (ang.).

Bibliografia

• Alfred F.A.F. Majewicz Alfred F.A.F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
• SylvianeS. Telchid SylvianeS., HectorH. Poullet HectorH., Le Créole guadeloupéen de poche, Assimil, 2010, ISBN 978-2-7005-0457-6 (fr.). Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

Zobacz hasło antylski w Wikisłowniku

• Wprowadzenie do języka kreolskiego Saint Lucia. kweyol.wikispaces.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-10)]. (ang.).
• Prezentacja języka kreolskiego Dominiki (ang.)
• Mapka: Języki Małych Antyli. tlfq.ulaval.ca. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-18)].
• Słownik francusko-kreolski (odmiana z Martyniki i Gwadelupy). ordesiles.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-13)].
• Podstawowe zwroty

Kontrola autorytatywna (rodzina językowa):

• GND: 4522844-9

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/French-Antillean-Creole