Priemjer Ligasy

Priemjer Ligasy (kaz. Қазақстан Премьер Лигасы) – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Kazachstanie, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy), utworzona w 1992 roku i od samego początku zarządzana przez Kazachski Związek Piłki Nożnej (KFF). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) i przeznaczone są dla 12 najlepszych krajowych klubów piłkarskich. Jej triumfator zostaje Mistrzem Kazachstanu, zaś najsłabsze drużyny są relegowane do Byrynszy liga (II ligi kazachskiej).

Priemjer Ligasy

Премьер Лигасы

2024
Państwo	Kazachstan
Dyscyplina	piłka nożna
Organizator rozgrywek	Kazachski Związek Piłki Nożnej
Data założenia	1992
Założyciel	Kazachski Związek Piłki Nożnej
Poprzednia nazwa	Wysszaja Liga (1992–2001), Superliga (2002–2007)
Rozgrywki
Liczba drużyn	14
Zwycięzca	Mistrz Kazachstanu
Niższy poziom ligowy	Byrynszy liga
Puchary	Puchar Kazachstanu Superpuchar Kazachstanu
Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca	Kajrat Ałmaty (1992)
Obecny zwycięzca	Ordabasy Szymkent (2023)
Najwięcej zwycięstw	FK Astana (7)
Strona internetowa

Historia

Mistrzostwa Kazachstanu w piłce nożnej rozgrywane są od 1992 roku, po rozpadzie ZSRR. Wcześniej od 1936 rozgrywane mistrzostwa Kazachskiej SRR, a najlepsze kluby kraju uczestniczyły w mistrzostwach ZSRR. Niejednokrotnie zmieniał się format rozgrywek.

Zmiany nazw

• Wysszaja Liga (kaz. Высшая лигасы) (1992–2001)
• Superliga (kaz. Суперлигасы) (2002–2007)^[1]
• Priemjer Ligasy (kaz. Премьер Лигасы) (2008–2023)^[2]
• Qazaqstan Football League (kaz. Казахстанской Премьер-Лигасы) (2024-)^[3]

System rozgrywek

Obecny format ligi zakładający rozgrywki w 3 rundy obowiązuje od sezonu 2017.

Rozgrywki składają się z 33 kolejek spotkań rozgrywanych pomiędzy drużynami systemem kołowym. Najpierw każda para drużyn rozgrywa ze sobą dwa mecze – jeden w roli gospodarza, drugi jako goście. Po zakończeniu dwóch pierwszych rund utworzono kalendarz meczów trzeciej rundy, zastępując numery w kalendarzu cyfrowym nazwami drużyn. W tym przypadku każdemu klubowi przypisano numer odpowiadający miejscu drużyny na podstawie wyników dwóch rund. Klub wskazany pierwszym w parze w kalendarzu trzeciej rundy był organizatorem meczu (czyli gospodarzem). Od sezonu 2013 w lidze występuje 12 zespołów. W przeszłości liczba ta wynosiła od 12 do 25. Drużyna zwycięska za wygrany mecz otrzymuje 3 punkty (do sezonu 1994 2 punkty), 1 za remis oraz 0 za porażkę.

Zajęcie pierwszego miejsca po ostatniej kolejce spotkań oznacza zdobycie tytułu Mistrzów Kazachstanu w piłce nożnej. Mistrz Kazachstanu kwalifikuje się do eliminacji Ligi Mistrzów UEFA. Druga oraz trzecia drużyna zdobywają możliwość gry w Lidze Europy UEFA. Również zwycięzca Pucharu Kazachstanu startuje w eliminacjach do Ligi Europy lub, w przypadku, w którym zdobywca krajowego pucharu zajmie pierwsze miejsce w lidze – możliwość gry w eliminacjach do Ligi Europy otrzymuje również czwarta drużyna klasyfikacji końcowej. Zajęcie 2 ostatnich miejsc wiąże się ze spadkiem drużyn do Byrynszy liga. Trzecia drużyna od dołu tablicy walczy w barażach play-off z trzecią drużyną Byrynszy liga o utrzymanie w najwyższej lidze.

W przypadku zdobycia tej samej liczby punktów, klasyfikacja końcowa ustalana jest w oparciu o wynik dwumeczu pomiędzy drużynami, w następnej kolejności w przypadku remisu – różnicą bramek w pojedynku bezpośrednim, następnie ogólnym bilansem bramkowym osiągniętym w sezonie, większą liczbą bramek zdobytych oraz w ostateczności losowaniem.

Skład ligi w sezonie 2022

Uczestnicy poprzedniej edycji
TOB	Toboł Kustanaj	Kustanaj	1
AST	FK Astana	Astana	2
KRT	Kajrat Ałmaty	Ałmaty	3
KPE	Kyzyłżar Petropawł	Petropawł	4
ORD	Ordabasy Szymkent	Szymkent	5
SZK	Szachtior Karaganda	Karaganda	6
AKT	Aktöbe FK	Aktöbe	7
KAS	Kaspij Aktau	Aktau	8
AKŻ	Akżajyk Orał	Orał	9
TAR	FK Taraz	Taraz	10
ATY	FK Atyrau	Atyrau	11
TUR	Turan Turkiestan	Turkiestan	12
Spadek z Priemjer Ligasy 2021
KSR	Kajsar Kyzyłorda	Kyzyłorda	11
ŻET	Żetisu Tałdykorgan	Tałdykorgan	12
Awans z Byrynszy liga 2021
AKS	FK Aksu	Aksu	1
MAK	Maqtaaral Atakent	Atakent	2
Oznaczenia: kolumna pierwsza – skróty nazw drużyn, kolumna trzecia – siedziba klubu, kolumna czwarta – miejsce zajęte w poprzednim sezonie.

Lista sezonów

Osobny artykuł: Mistrzostwa Kazachstanu w piłce nożnej mężczyzn.

Statystyka

Tabela medalowa

Mistrzostwo Kazachstanu zostało do tej pory zdobyte przez 10 różnych drużyn.

Stan na koniec sezonu 2023.

Lp.	Klub	Miejsca na podium			Mistrzowskie sezony
1.	FK Astana	7	4	1	2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2022
2.	Irtysz Pawłodar	5	4	6	1993, 1997, 1999, 2002, 2003
3.	FK Aktöbe	5	4	4	2005, 2007, 2008, 2009, 2013
4.	Kajrat Ałmaty	3	5	6	1992, 2004, 2020
5.	Astana-64	3	0	1	2000, 2001, 2006
	Jelimaj Semej	3	0	1	1994, 1995, 1998
7.	Toboł Kustanaj	2	5	5	2010, 2021
8.	Szachtior Karaganda	2	0	3	2011, 2012
9.	FK Taraz	1	2	0	1996
10.	Ordabasy Szymkent	1	0	2	2023
11.	Jesil-Bogatyr Petropawł	0	2	1
12.	FK Atyrau	0	2	0
	Batyr Ekibastuz	0	2	0
14.	Arsenał-SKIF Szymkent	0	1	0
	Żetisu Tałdykorgan	0	1	0
16.	Gorniak Chromtau	0	0	1
	Żiger Szymkent	0	0	1
	Suma	32	32	32

Tytuł najlepszego zawodnika sezonu

• 1992 – Siergiej Wołgin z Kajrat Ałmaty
• 1993 – Nikołaj Kurganski z Batyr Ekibastuz
• 1994 – Kanat Musatajew z SKIF Ordabasy Szymkent
• 1995 – Andriej Miroszniczenko z Jelimaj Semej
• 1996 – Oleg Woskobojnikow z Taraz Dżambuł
• 1997 – Oleg Woskobojnikow z FK Taraz
• 1998 – Oleg Woskobojnikow z Kajsar Kyzyłorda
• 1999 – Igor Awdiejew z Access-Jesil Petropawł
• 2000 – Igor Awdiejew z Access-Golden Grane Petropawł
• 2001 – Arsen Tlechugow z Żenis Astana
• 2002 – Jewgienij Łowczew z Żenis Astana
• 2003 – Nurboł Żumaskalijew z Toboł Kustanaj
• 2004 – Samat Smakow z Kajrat-KTŻ Ałmaty
• 2005 – Nurboł Żumaskalijew z Toboł Kustanaj
• 2006 – Dawid Łorija z FK Astana
• 2007 – Samat Smakow z FK Aktöbe
• 2008 – Samat Smakow z FK Aktöbe
• 2009 – Samat Smakow z FK Aktöbe
• 2010 – Nurboł Żumaskalijew z Toboł Kustanaj
• 2011 – Ułan Konysbajew z Szachtior Karaganda
• 2012 – Ulugʻbek Baqoyev z Irtysz Pawłodar
• 2013 – Andriej Finonczenko z Szachtior Karaganda
• 2014 – Bauyrżan Isłamchan z Kajrat Ałmaty

Najlepsi strzelcy

Poz.	Piłkarz	Liczba goli
1	Nurboł Żumaskalijew	152
2	Oleg Litwinienko	147
3	Nürken Mazbajew	142
4	Murat Tleszew	140
5	Andriej Miroszniczenko	115
Stan na 14 marca 2014[4] (Pogrubiono piłkarzy, który nadal występują w Priemjer-Liga)

Przypisy

1. Декабрьские надежды. kaz-football.kz, 2002. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-12-10)]. (ros.).
2. Суперлига становится Премьер-лигой.. kaz-football.kz, 2008. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-02)]. (ros.).
3. QFL заменил ПФЛК: что изменится в казахстанском футболе?. qfl.kz, 2024-02-28. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-03-02)]. (ros.).
4. 100 бомбардиров казахстанской Премьер-Лиги 1992 – 2013 гг. – Футбол – Sports.kz.

Bibliografia

• Oficjalna strona Priemjer Ligasy. kpfl.kz. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-31)]. (kaz.).
• Super Liga, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-02].
• Tabele ligowe w bazie League321 (ang.)
• Oficjalna strona KFF (kaz. • ros. • ang.)
• Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)