Loading AI tools
wydarzenie z historii starożytnego Rzymu Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
II powstanie niewolników na Sycylii – rebelia niewolników skierowana przeciwko władzy Republiki Rzymskiej[1]. Wybuchła w 104 r. p.n.e. i trwała cztery lata, obejmując większość terenów Sycylii[1]. We wschodnim rejonie wyspy czołową postacią powstania był Salwiusz, a na zachodzie wodzem powstańców był Atenion[1]. Wybuch powstania zbiegł się w czasie z problemami Republiki na północnej granicy, co utrudniało szybką pacyfikację Sycylii[1]. Głównym źródłem pisanym dla tego wydarzenia są zachowane fragmenty pism Diodora Sycylijskiego[2]. Zarządcą Sycylii w chwili wybuchu powstania był Publiusz Licyniusz Nerwa[3].
| Powstania niewolników w starożytnym Rzymie | |||
| Czas |
104–99 p.n.e. | ||
|---|---|---|---|
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
wyzysk niewolników, nadużycia sycylijskich właścicieli niewolników | ||
| Wynik |
zwycięstwo armii rzymskiej | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Z uwagi na przedłużające się wojny władze Republiki Rzymskiej zwróciły się do krajów zależnych o zwiększone kontrybucje, zwłaszcza w postaci siły ludzkiej niezbędnej co zaciągu armii[2]. W odpowiedzi na to żądanie król Bitynii, Nikomedes III, złożył skargę, wskazując, że spełnienie woli Rzymu utrudniają mu praktyki łowców i handlarzy niewolników, którzy regularnie przetrzebiają jego ziemię z poddanych[2]. W związku z tą skargą Republika wydała ustawy ograniczające ten proceder i gwarantujące pewne prawa niewolników i wyzwolenie ich pod pewnymi warunkami[3]; nieprzestrzeganie nowych przepisów na Sycylii podburzyło nastroje buntownicze wśród tamtejszych niewolników i ostatecznie doprowadziło do wybuchu wojny[3].
Pierwsze rozruchy miały miejsce w Syrakuzach i zostały stłumione[3]. Równocześnie inna grupa niewolników zabiła swojego właściciela, Publiusza Kloniusza, i zgrupowała się niedaleko Erecla Minoa[3]. Ich liczebność szybko urosła do około 2000 ludzi[3]. Niewolnicy rozbili oddział wojska rzymskiego dowodzony przez Marka Titiniusza[3]. Po zwycięstwie siły powstańców wzrosły do około 6000[3]. Zorganizowali oni wiec i wybrali na swojego wodza Salwiusza, który ogłosił się królem i przyjął imię Tryfon[3]. Swoje rządy, podobnie jak przywódca I powstania sycylijskiego, wzorował na monarchii Seleukidów[3]. Jego tytulatura mogła wskazywać, że uważał się za następcę Eunusa-Antiocha[3]. Jednocześnie spośród najbliższych kompanów ustanowił radę doradców[4]. Symbolika jego otoczenia stanowiła mieszankę rzymskiej symboliki władzy i tradycji wschodnich monarchii hellenistycznych[4]. Historycy nie są zgodni co do tego, czy sposób zarządzania powstaniem przez Tryfona był na tyle rozwinięty, aby móc uznać tereny objęte buntem za osobną organizację państwową[4].
W okolicach Morgantiny powstańcy rozbili główne siły Publiusza Nerwy[3]. Centrum rebelii była wówczas twierdza Triokala[3]. W wyniku wewnętrznego konfliktu Tryfon pojmał i uwięził drugą najważniejszą postać buntu, Ateniona[3].
W 103 p.n.e. na następcę Publiusza Nerwy na pozycji zarządcy Sycylii wybrany został Lucjusz Licyniusz Lukullus[3]. Lukullus zebrał wojsko liczące ponad 20000 ludzi i ruszył w kierunku Triokali, a kiedy Tryfon wyszedł mu naprzeciw, pokonał go w bitwie pod Scirthaeą[3]. Tryfon wraz z niedobitkami schronił się w Triokali, którą siły Lukullusa obległy po krótkim marszu[3]. Tam jednak legiony Republiki doznały sromotnej porażki i Lukullus zmuszony był salwować się ucieczką do Syrakuz[3].
Na wieść o niepowodzeniach Lukullusa odwołano z funkcji[3]. Jego miejsce zajął Gajusz Serwiliusz Augur, który jednak również nie sprawdził się w zadaniu odbicia Sycylii[3]. W międzyczasie zmarł Tryfon, a jego miejsce zajął uwolniony jeszcze przed bitwą pod Scirthaeą Atenion[3]. W pewnym momencie terytorialny zasięg władzy Ateniona na wyspie był szerszy niż w czasach pierwszego powstania sycylijskiego[3]. Pacyfikacji powstania dokonał następca Gajusza Serwiliusza Augura, Maniusz Akwiliusz, konsul roku 101 p.n.e. i prokonsul roku 100 p.n.e.[2][3] Do roku 99 p.n.e. ostatecznie przywrócił on panowanie Republiki nad wyspą i zdobył stolicę rebelii, Triokalę[3]. Atenion zginął w ostatnim starciu powstania, mającym miejsce nad rzeką Verdurą[3]. Niedobitki powstańców obrały na swojego nowego przywódcę wojownika imieniem Satyr, jednak oddziały rzymskie prędko zdławiły i tę ostatnią odsłonę rebelii[3]. Akwiliusz przetransportował ok. 1000 jeńców do Rzymu, gdzie wykonano na nich egzekucję poprzez rzucenie dzikim zwierzętom na pożarcie[3].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
