Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
II Korpus „Krakowski” – korpus sił powstańczych okresu powstania styczniowego
Główny cel, jaki postawił sobie Romuald Traugutt po objęciu władzy nad powstaniem, to przekształcenie oddziałów partyzanckich w rzeczywistą siłę zbrojną. Dekretem z dnia 15 grudnia 1863 r. powołał regularne oddziały aż do poziomu korpusu. Ograniczył samodzielność istniejących oddziałów, zakazał dowolnego ich formowania i rozformowywania, stawały się one tym samym składową większych formacji.
W zamyśle miało powstać pięć korpusów, cztery na terenie Królestwa, piąty na Litwie i miały tworzyć kadry przyszłej masowej formacji dla potrzeb planowanej kolejnej kampanii. W praktyce udało się stworzyć zalążki dwu – II Korpus („Krakowski”) pod dowództwem Józefa Bosaka i I Korpus „Lubelski” – Michała Heydenreicha-Kruka, w pozostałych województwach istniały one tylko na papierze.
Wykorzystując duże kompleksy leśne i trudno dostępne tereny w rejonie Gór Świętokrzyskich oraz „żywy” ruch powstańczy na tym terenie Józef Hauke skonsolidował niewielkie, nieźle uzbrojone, samodzielnie działające oddziały powstańcze tworząc w okolicach Cisowa kilkutysięczne zgrupowanie. Przewidywany stan kompanii piechoty miał wynosić 5 oficerów i 74 żołnierzy dla kompanii kosynierów 5 oficerów i 82 żołnierzy, z pośrednich źródeł wynika że zasada organizacyjna wszystkich dywizji miała być identyczna z organizacją dywizji krakowskiej.
Korpus podzielony był na trzy dywizje: dywizja – 4 pułki po 2 bataliony pułkowe składające się z 8 kompanii i 2 plutonów rakietników, batalionu kosynierów (4 kompanie), oraz dodatkowo batalion rezerwowy (4 kompanie i pluton rakietników). Skład dywizji uzupełniała kawaleria dywizji w składzie 4 szwadronów liniowych i 4 rezerwowych, oraz artyleria dywizji składająca się z plutonu dwudziałowego.
Ani jedna dywizja nie osiągnęła pełnego stanu osobowego, a dywizja kaliska była jedynie w fazie szczątkowej, najwyższa stopień organizacji, wyszkolenia i wyposażenie posiadała dywizja krakowska.
Dowódca II Korpusu gen. Józef Hauke-Bosak.
Dowódca płk Apolinary Kurowski, mjr Ludwik Topór-Zwierzdowski
Dowódca mjr Julian Rosenbach
Dowódca ppłk Bogdan
Dowódca ppłk Karol Kalita-Rębajło
Dowódca mjr Andrzej Denisewicz
Dowódca mjr Solbach
Dowódca nieznany
Dowódca Jan Rudowski
Dowódca mjr Michalski?
Dowódca mjr Liwocz (Zajkowski)
Dowódca?
Dowódca mjr Markiewicz
Dowódca?
Dowódca płk Koperski
brak danych!
Oddziały II Korpusu stoczyły kilka potyczek między innymi pod: Ociesękami, Chmielnikiem, Iłżą.
W lutym 1864 roku wojska rosyjskie w sile 4-5 tysięcy ludzi przygotowały obławę na siły II Korpusu. Plan dowództwa rosyjskiego zakładał koncentryczny atak na Cisów z kilku kierunków.
Atak nastąpił z trzech kierunków od: zachodu, północy i południa z kierunku wschodniego okrążenie miał zamknąć rosyjski garnizon Opatowa, powstańcom udało się przechwycić adresowane do dowódcy garnizonu opatowskiego rozkazy i ogólny plan likwidacji sił powstańczych. Dlatego też A. Kurowski (wówczas szef sztabu) i Ludwik Zwierzdowski (dowódca Dywizji Krakowskiej) baz wahania podjęli decyzję przełamania okrążenia połączonego z atakiem na Opatów. Bitwa opatowska nie przyniosła rozstrzygnięcia w kulminacyjnej fazie A. Kurowski (zastępujący rannego Zwierzdowskiego) zarządza odwrót, jednak przyjęty kierunek odwrotu (do Cisowa z którego chciały wcześniej uciec) okazał się tragiczny dla sił powstańczych.
Bitwa opatowska i jej konsekwencje praktycznie kończą istnienie II Korpusu, a jednocześnie powstanie styczniowe.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
