I-15bis

I-15bis (ros. И-15 бис) – radziecki samolot myśliwski z okresu przed II wojną światową, będący modyfikacją samolotu I-15.

I-15bis

Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Producent	Zakłady Lotnicze nr 1
Konstruktor	Nikołaj Polikarpow
Typ	samolot myśliwski
Konstrukcja	mieszana
Załoga	1
Historia
Lata produkcji	1937–1940
Wycofanie ze służby	1945
Liczba egz.	2408
Dane techniczne
Napęd	9-cylindrowy silnik gwiazdowy M-25W
Moc	559 kW (750 KM)
Wymiary
Rozpiętość	górny płat – 10,20 m dolny płat – 7,50 m
Długość	6,27 m
Wysokość	2,92 m
Powierzchnia nośna	22,5 m²
Masa
Własna	1310 kg
Startowa	1750 kg
Osiągi
Prędkość maks.	370 km/h na wysokości 3500 m
Prędkość minimalna	105 km/h
Prędkość wznoszenia	na wysokość 5000 m: 6 min 75 s
Pułap	8950 m
Zasięg	525 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
4 karabiny maszynowe PW-1 kal. 7,62 mm 100–110 kg bomb na podwieszeniach zewnętrznych
Użytkownicy
ZSRR, Mongolia, Chiny, Hiszpania

Historia

W 1936 przystąpiono do prac związanych z modernizacją samolotu myśliwskiego I-15. Była ona prowadzona w Fabryce nr 84 w Chimkach pod Moskwą. Prace prowadził zespół pod kierunkiem konstruktora samolotu Nikołaja Polikarpowa. Prace postępowały bardzo szybko. Już w styczniu 1937, wstępny projekt, został przekazany do akceptacji. Modernizacja konstrukcji samolotu I-15 obejmowała:

• wzmocnienie konstrukcji,
• zastosowanie silnika o większej mocy. Zamiast silnika Wright „Cyclone”, zaproponowano zastosowanie silnika M-25B,
• głowice silnika osłonięte zostały pierścieniem NACA,
• zastosowano kołpak śmigła,
• zmodyfikowana centralna sekcja górnego płata. Zamiast płata łączącego się z kadłubem, posiadającego kształt litery M (tak zwane „polskie skrzydło”) – zastosowano płat prosty, przechodzący nad kadłubem. Zwiększono jego rozpiętość i powierzchnię nośną,
• zastosowano koło ogonowe, zamiast płozy,
• zastosowano większe koła podwozia głównego,
• polepszono aerodynamikę kadłuba i zastosowano zamkniętą kabinę pilota.

Nie wszystkie usprawnienia udało się wprowadzić w samolotach seryjnych. Kółko ogonowe zaczęło być montowane dopiero od 1939. Wcześniej stosowana była płoza ogonowa. Zamkniętej kabiny pilota nie udało się, pomimo wielu wysiłków, wprowadzić. Piloci doświadczalni, a także piloci wojskowi nie zaakceptowali nowej kabiny. Z tego powodu nowy samolot miał w dalszym ciągu otwartą kabinę pilota, osłoniętą tylko wiatrochronem. Produkcję seryjną samolotu rozpoczęto w Fabryce nr 1 w Moskwie. Pierwszy płatowiec był gotowy w kwietniu 1937. Próby państwowe samolotu I-15bis odbyły się w okresie sierpień-październik 1937. Wykazały one jego całkowity brak zdolności bojowych. Mimo to produkcję kontynuowano. W 1937 wyprodukowano około 100 samolotów. Równocześnie podjęto działania w celu dalszego ulepszenia samolotu. Dążono do obniżenia jego masy. Mimo to jednak ocena pilotów wojskowych była dla niego nieprzychylna. Oceniali oni nowy samolot jako gorszy od I-15. Samolot był bardziej ospały w trakcie wykonywania akrobacji. Kołpak śmigła ulegał szybko uszkodzeniom. Kabina pilota była większa niż w I-15, lecz źle oceniono wiatrochron, który był zbyt wąski, a także zniekształcał widoczność. Zwrócono też uwagę na zwiększone drgania silnika. Po usunięciu większości niedomagań, uznano samolot za nadający się do produkcji seryjnej, a także eksploatacji w jednostkach bojowych. W 1938 rozpoczęła się oficjalna produkcja seryjna. Samoloty wyprodukowane w 1937, zaliczono do produkcji z 1938. W 1939 były wytwarzane równolegle z wchodzącymi właśnie do produkcji samolotami I-153. Produkcja samolotów I-15bis została zakończona w 1939. Jednak w 1940 wyprodukowano jeszcze kilka sztuk ze zgromadzonych zapasów materiałowych. Ogółem produkcja wyniosła 2408 sztuk.

Myśliwiec I-15bis podczas współczesnego pokazu lotniczego

Linki zewnętrzne

• И-15бис (И-152). Airwar.ru. [dostęp 2019-01-01]. (ros.).

Encyklopedie internetowe (typ statku powietrznego):

• SNL: Polikarpov_I-15bis