Helena Stuchłowa

Helena Regina Stuchłowa z domu Miszel (Mischel) (ur. 17 lutego 1897 we Lwowie, zm. 4 września 1955 w Nowym Sączu) – polska okulistka, doktor wszechnauk lekarskich („doctor medicinae universae”).

Życiorys

Urodziła się 17 lutego 1897 we Lwowie w inteligenckiej rodzinie żydowskiej Klary (Chai) i Arnolda (Arniego) Miszelów. Studiowała medycynę na Uniwersytecie Lwowskim, pod kierunkiem profesora Adolfa Becka. Jako studentka, wraz ze swoim przyszłym mężem brała udział w obronie Lwowa, pracując jako ochotniczka, w szpitalu wojennym na Politechnice Lwowskiej (Szpital Technika nr I, Szpital nr II). Studia ukończyła w 1922 na polskim Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.

U dołu: dr Helena Stuchły, dr Stanisław Stuchły, dr Jan Śmieszek (wicedyrektor). W tle szarytki - pielęgniarki. Nowy Sącz przed 1941 r.

Początkowo pracowała w Żółkwi, gdzie Stanisław Stuchły był dyrektorem szpitala. W 1928 przenieśli się do Nowego Sącza, gdzie jej mąż również otrzymał posadę dyrektorską. Z czasem zamieszkali w kupionej przez siebie kamienicy, przy ul. Jagiellońskiej 34. Pracowała w sądeckim szpitalu. W latach 30. XX wieku była też krótko lekarzem szkolnym w szkole sióstr niepokalanek, mieszczącej się w tzw. Białym Klasztorze.

Po wybuchu II wojny światowej, wraz z mężem, który uciekł z niewoli sowieckiej, podjęli na nowo pracę w szpitalu. Pomagała potajemnie polskim partyzantom, udzielała im pomocy na miejscu (w mieszkaniu służbowym), a także dojeżdżała do rannych. Od 1941 ukrywała się u sióstr niepokalanek z Białego Klasztoru, potem u siostry swojego męża, w Warszawie. Oprócz rodziny, w jej ratowaniu brali udział sądeccy jezuici z o. Antonim Kuśmierzem na czele, siostry miłosierdzia, niepokalanki oraz przyjaciele. W Warszawie przebywała prawdopodobnie do Powstania w 1944. Koniec wojny spędziła prawdopodobnie w klasztorze w Kalwarii Zebrzydowskiej. Wróciła do Nowego Sącza w marcu 1945. Natomiast jej rodzice, jeden z braci i dalsi krewni (około 40 osób) zginęli w getcie lwowskim w 1942.

Z racji przerwy w praktyce zawodowej Helena Stuchłowa musiała zdobyć dodatkową specjalizację. Po kursie w Gliwicach zaczęła pracę jako lekarz radiolog.

Zmarła 4 września 1955 w Nowym Sączu, po krótkiej i ciężkiej chorobie. Jest pochowana razem z mężem cmentarzu komunalnym w Nowym Sączu. Na grobie znajduje się też tablica pamiątkowa ich starszego syna, Stanisława.

Życie prywatne

W 1924 wyszła za polskiego lekarza chirurga, majora Stanisława Stuchłego (1888–1944). Matka Stanisława Szczęsnego (ur. 1931 we Lwowie, zm. 2003 w Kanadzie) i Janusza (ur. 1932 we Lwowie, zm. 2020 w Kanadzie).

Bibliografia

• Jerzy Leśniak, Śladami doktora Stuchłego, Sądeczanin, kwiecień 2011, Nr 4 [40], Rok IV
• Jan Słowikowski, Wspomnienia z pracy w szpitalu sądeckim w latach 1935-1941, Sądeczanin, 2008, t. XXXVI
• Jerzy Leśniak, Lekarz bohater, Sądeczanin, luty 2008, nr 2 (2)
• Aleksandra Solarewicz, Człowiek, który uratował Jana Karskiego, Rzeczpospolita, 8 lutego 2011.

Linki zewnętrzne

• Obsada personalna obrony Lwowa 1-22.11.1918
• Położna od Andersa. sadeczanin.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-20)].
• Nowy Sącz. 90-lecie PCK
• 100 lat sądeckiej lecznicy
• Nasi Starsi Bracia - byli wśród nas
• The Central Base of Shoah Victims