Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
HSK Orion (HSK1, „Schiff 36”) – niemiecki krążownik pomocniczy (rajder) Kriegsmarine okresu II wojny światowej. Zbudowany w latach 1930-31 jako frachtowiec „Kurmark” został zarekwirowany przez Kriegsmarine w momencie wybuchu II wojny światowej. Wszedł do służby 9 grudnia 1939. Royal Navy nadała mu oznaczenie Raider A.
 | |
| Historia | |
| Stocznia | |
|---|---|
| Położenie stępki |
1930 |
| Wodowanie |
1930 |
 III Rzesza
| |
| Nazwa |
Kurmark |
| Wejście do służby |
1931 |
 Kriegsmarine
| |
| Nazwa |
Orion |
| Wejście do służby |
9 grudnia 1939 |
| Wycofanie ze służby |
4 maja 1945 |
| Zatopiony |
4 maja 1945 po kilkukrotnym trafieniu bombami, gdy był w drodze do Kopenhagi |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
15 700 ton (7 021 BRT) |
| Długość |
148 m |
| Szerokość |
18,6 m |
| Zanurzenie |
8,2 m |
| Napęd | |
| turbiny parowe (Blohm + Voss) (silniki używane wcześniej na liniowcu „New York”), jedna śruba, 4 kotły, 6 200 shp (4.557 MW) | |
| Prędkość |
14,8 węzłów |
| Zasięg |
18 000 mil morskich przy prędkości 10 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| (1939) 6 × 155 mm L/45 C13 (zdjęte z pancernika „Schleswig-Holstein”) 1 x 75 mm L/33 Schneider/Creuznot 2 x 37 mm 4 x 20 mm wyrzutnie torped 6 x 533 mm, 228 min EMC | |
| Wyposażenie lotnicze | |
| 1 Arado Ar 196 A-1 | |
| Załoga |
356 (zmienna) |
Budowa frachtowca „Kurmark” dla HAPAG rozpoczęła się w 1930 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu. Aby zmniejszyć koszty użyto silniki z liniowca „New York”. To okazało się być złą decyzją i statek do końca służby był trapiony przez problemy z napędem.
Po wybuchu wojny niemiecki sztab Kierownictwa Wojny Morskiej (Seekriegsleitung) stwierdził, że Kriegsmarine jest źle przygotowana do wojny rajderskiej. Operacje niemieckich krążowników pomocniczych w czasie I wojny światowej były oceniane jako wielki sukces wpływający na zakłócenia w brytyjskim ruchu statków na całym świecie. Jednak stwierdzono, że ich wpływ na nowy konflikt będzie mniejszy i zaaprobowano jedynie mały projekt przeróbki statków handlowych na krążowniki pomocnicze. Wprowadzanie w życie tego projektu rozpoczęto 5 września 1939.
Pierwszymi dwoma statkami zarekwirowanymi do tego celu były „Kurmark” (przyszły „Orion”) i „Neumark” (przyszły „Widder"). Przebudowę rozpoczęto natychmiast.
Jako jeden z pierwszych niemieckich rajderów „Orion” opuścił Niemcy 6 kwietnia 1940. Jego dowódcą był Korvettenkapitän (później Fregattenkapitän) Kurt Weyher. Patrolował południowy Atlantyk udając neutralną jednostkę. W drodze zaatakował i zatopił statek „Haxby”.
W marcu 1940 „Orion” okrążył przylądek Horn i przeszedł na Pacyfik. Wszedł na wody otaczające Nową Zelandię w czerwcu 1940 i postawił miny w pobliżu Auckland w nocy 13/14 czerwca 1940, z których jedna zatopiła liniowiec pasażerski „Niagara” pięć dni później.
Dwa inne statki, dwa trawlery i pomocniczy trałowiec weszły na miny postawione przez „Oriona”.
Rajder następnie działał na Oceanie Indyjskim i Pacyfiku atakując kolejne 4 jednostki. Jedną wysłał do okupowanej Francji jako pryz, inne zatopił.
20 października 1940 spotkał się z rajderem „Komet” i statkiem zaopatrzeniowym „Kulmerland”. Operując razem zaliczyły one zatopienie kolejnych 7 statków, z których największy był liniowiec „Rangitane”.
Kolejne 6 miesięcy spędzone na Oceanie Indyjskim zaowocowały tylko jedną dalszą ofiarą: SS „Chaucer” w lipcu 1941.
„Orion” wrócił do Bordeaux w okupowanej Francji 23 sierpnia 1941. Rejs trwał 510 dni, w jego trakcie okręt przepłynął 127 337 mil morskich, zatopił 10 statków o łącznym tonażu 62 915 BRT i dwa kolejne (razem 21 125 BRT) we współpracy z „Kometem”.
Po wycofaniu ze służby jako rajder jednostkę przemianowano na „Hektor” w 1944 i użytkowano jako szkolny okręt artyleryjski. W styczniu 1945 ponownie zmieniono jego nazwę na „Orion” i użyto do transportu uchodźców z niemieckich wschodnich prowincji (Prusy Wschodnie) przez Bałtyk do portów północnych Niemiec i okupowanej Danii. W drodze do Kopenhagi 4 maja 1945 statek został trafiony bombami koło Swinemünde (Świnoujścia) i zatonął. Z ponad 4000 ludzi, którzy wtedy byli na pokładzie, zginęło 150 osób. Kadłub złomowano w 1952 roku.
Zatopione przez „Oriona”:
Zatonęły na minach położonych przez „Oriona”:
We współudziale z HSK „Komet”:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
