Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
HMS Ashanti – brytyjski niszczyciel z okresu II wojny światowej, typu Tribal, w służbie Royal Navy w latach 1938–1949. Nosił znaki taktyczne F51, G51. Podczas wojny służył w kampanii norweskiej, na Atlantyku, w Arktyce i na Morzu Śródziemnym.
 „Ashanti” na Islandii, 6 lutego 1942 | |
| Historia | |
| Stocznia |
William Denny, Dumbarton |
|---|---|
| Położenie stępki | |
| Wodowanie | |
 Royal Navy
| |
| Wejście do służby | |
| Wycofanie ze służby | |
| Los okrętu |
sprzedany na złom w 1948 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 1854 t |
| Długość |
114,9 m |
| Szerokość |
11,12 m |
| Zanurzenie |
3,96 m |
| Napęd | |
| 2 turbiny parowe o mocy łącznej 44 000 KM, 3 kotły parowe, 2 śruby | |
| Prędkość |
36 w |
| Zasięg |
5700 Mm przy 15 w |
| Uzbrojenie | |
| 8 dział 120 mm (4xII), 4 działka 40 mm plot (1xIV), 8 wkm 12,7 mm plot (2xIV), 4 wt 533 mm (1xIV), 20 bg, 2 mbg (- stan na 1939-40, szczegóły w tekście) | |
| Załoga |
190 |
Za przebieg służby otrzymał 8 wyróżnień bitewnych (battle honours): Norwegia 1940, Atlantyk 1940, konwoje maltańskie 1942, północna Afryka 1942-44, Arktyka 1942-43, kanał La Manche 1942-43, lądowanie w Normandii 1944, Zatoka Biskajska 1944[1].
Okręt zamówiono 19 czerwca 1936 i stępkę pod jego budowę położono 23 listopada 1936 w stoczni William Denny w Dumbarton w Szkocji. Kadłub wodowano 5 listopada 1937, a okręt wszedł do służby w Royal Navy 21 grudnia 1938 jako pierwszy okręt brytyjski noszący tę nazwę, od afrykańskiego ludu Aszanti. Koszt budowy, bez uzbrojenia i wyposażenia łączności, wynosił 340.770 funtów szt.[1].
„Ashanti” po wejściu do służby wchodził w skład 2. Flotylli Niszczycieli Tribal Floty Metropolii (Home Fleet), przemianowanej wkrótce na 6. Flotyllę. 27 lutego 1939 złożył wizytę w Takoradi w Ghanie, podczas której nawiązano ceremonialne kontakty okrętu ze starszyzną ludu Aszanti. Powrócił następnie przez Gibraltar do Wielkiej Brytanii. 1 czerwca „Ashanti” uczestniczył w bezskutecznych poszukiwaniach zaginionego okrętu podwodnego HMS „Thetis”.
Po wybuchu II wojny światowej, od września do października 1939 „Ashanti” przechodził remont (usuwano defekty turbin). W pierwszym okresie wojny głównie patrolował na Morzu Północnym i Atlantyku oraz działał z siłami głównymi floty.
„Ashanti” brał udział od 7 kwietnia 1940 w kampanii norweskiej w składzie sił głównych adm. Forbesa, poszukując bezskutecznie niemieckich okrętów, po czym patrolując w rejonie Bergen-Trondheim i eskortując konwoje. 28 kwietnia został uszkodzony przez lotnictwo niemieckie pod Trondheim, bliskim podwodnym wybuchem bomby, na skutek czego został pozbawiony energii. Powrócił do Wielkiej Brytanii na remont w Dundee, do 23 maja. Zmieniono wówczas znak taktyczny z F51 na G51. 7 czerwca jeszcze osłaniał konwoje ewakuacyjne z Norwegii.
W nocy 13/14 października „Ashanti” wraz z niszczycielami HMS „Cossack” (kmdr Vian) „Maori” i „Sikh”, zaatakował niemiecki konwój w rejonie Egersundu. Zatopiono jedynie stawiacz sieci „Genua”, później podniesiony przez Niemców (nie zdołano zatopić statków konwoju)[2].
16 października 1940 roku wziął udział w operacji w estuarium Tyne mającej na celu zdetonowanie ewentualnych min magnetycznych przed wyjściem pancernika HMS „King George V” przez sześć niszczycieli płynących na dużej szybkości[3]. Około 5 rano 17 października zderzył się z niszczycielem HMS „Fame”, który wszedł na mieliznę przy Whitburn koło Sunderlandu, po czym sam utknął na mieliźnie po jego lewej burcie, odnosząc spore uszkodzenia[3][4]. Okręt zdjęto z mielizny dopiero 1 listopada po demontażu części wyposażenia[3]. Remont w stoczni Swan Hunter w Wallsend trwał do sierpnia 1941 roku. Podczas remontu zastąpiono dwa działa 120 mm na rufowej pozycji X przez działa przeciwlotnicze 102 mm (podobnie, jak na innych okrętach tego typu) oraz dokonano innych drobnych zmian. Zamontowano też radar artyleryjski Type 285 i radar wykrywania powietrznego Type 286M. Mimo remontu, okręt miał do końca służby problemy z siłownią. W sierpniu „Ashanti” powrócił do służby w 6. Flotylli, w składzie Home Fleet (znaczna część załogi przeszła na niego z zatopionego bliźniaczego niszczyciela HMS „Mashona”)[1].
Od 22 do 30 grudnia 1941 w składzie zespołu „Z” kadm. L. Hamiltona wziął udział w drugim rajdzie komandosów na Lofoty (operacja Anklet), wraz z innymi okrętami brytyjskimi oraz polskimi[a]. Zatopił wówczas niemiecki trawler – patrolowiec „Geier”, na którym najpierw zdobyto dokumenty[5].
Na początku marca 1942 „Ashanti” brał udział w silnym zespole osłaniającym konwój arktyczny do ZSRR PQ-12 oraz powrotny QP-8 (m.in. z pancernikami HMS „King George V”, „Duke of York” i krążownikiem liniowym HMS „Renown” i lotniskowcem HMS „Victorious”)[1]
16-30 maja 1942 uczestniczył w eskorcie konwoju PQ-16 do Murmańska (m.in. z polskim niszczycielem ORP Garland), walcząc z lotnictwem (zestrzelił dwa samoloty). 19 maja był nieskutecznie atakowany przez okręt podwodny U-591. Od 26 czerwca do 4 lipca osłaniał na początkowym etapie konwój PQ-17 (później rozwiązany i rozbity przez Niemców) i powrotny QP-13.
Od początku sierpnia „Ashanti” został skierowany na Morze Śródziemne, w celu osłony dużej operacji dowozu zaopatrzenia dla Malty Pedestal. W składzie zespołu X, bezpośrednio eskortującego konwój, brał udział w intensywnych walkach z lotnictwem niemieckim i włoskim oraz okrętami podwodnymi w dniach 11-13 sierpnia. Po uszkodzeniu flagowego krążownika HMS „Nigeria” wieczorem 12 sierpnia, „Ashanti” został okrętem flagowym dowódcy sił eskorty kadm. Harolda Burrougha. Powrócił następnie wraz z resztą eskorty przez Gibraltar na wody metropolii, do Scapa Flow.[1]
Od 9 września eskortował konwój arktyczny PQ-18 (z krążownikiem HMS „Scylla” i 15 niszczycielami), walcząc z lotnictwem i okrętami podwodnymi, następnie od 17 września powrotny konwój QP-14. Od 21 września holował bliźniaczy niszczyciel HMS „Somali” uszkodzony przez torpedę z U-703, który jednak później zatonął 24 września[1].
W listopadzie 1942 „Ashanti” został przeniesiony na Morze Śródziemne, do Gibraltaru, w skład Zespołu H. 8 listopada osłaniał lądowanie w rejonie Algieru w Afryce Północnej (operacja Torch). Od lutego 1943 wchodził w skład Zespołu Q bazującego w Bon, w celu zwalczania konwojów z zaopatrzeniem do Afryki. Od lipca do września 1943 remontowany w Londynie; otrzymał wtedy nowy maszt o konstrukcji kratownicowej z nowym radarem dozoru powietrznego (Typ 291?) oraz dalsze działka 20 mm.[1]
Od końca listopada 1943 stanowił daleką eskortę konwoju arktycznego JW54B i powrotnego RA54B, następnie od połowy grudnia eskortował konwój JW55B i powrotny RA55A.
W lutym 1944 przydzielony został do 10. Flotylli Niszczycieli w Plymouth, m.in. wraz z polskimi niszczycielami OORP „Błyskawica” i „Piorun”). Działał na kanale La Manche, zwalczając niemiecką żeglugę w ramach operacji Tunnel i osłaniając minowanie. 24 kwietnia uczestniczył w bitwie wraz z HMS „Black Prince”, HMCS „Athabaskan”, HMCS „Haida” i HMCS „Huron” z niemieckimi torpedowcami T 24, T 27 i T 29, zakończonej zatopieniem T 29 i uszkodzeniem pozostałych. W drodze powrotnej „Ashanti” został uszkodzony w kolizji z „Huron”. Po remoncie 27 maja powrócił w skład 19. Dywizjonu 10. Flotylli (z HMS „Tartar”, HMCS „Haida” i „Huron”) i w czerwcu 1944 brał udział w osłonie lądowania w Normandii. 9 czerwca 1944 wziął aktywny udział w bitwie koło wyspy Ushant (Ouessant) z niemieckimi niszczycielami, zakończonej zatopieniem dwóch z nich. W nocy na 14 czerwca wraz z ORP „Piorun” walczył z niemieckimi trałowcami M 343, M 412, M 422, M 432, M 442, M 452 koło wyspy Jersey, na skutek czego zatopiono M 343 i uszkodzono kilka innych, w tym M 452 poważnie[b].
W lipcu i sierpniu patrolował w Zatoce Biskajskiej i 5 sierpnia uczestniczył w walce z niemieckim konwojem na północ od Île d'Yeu (z HMS „Tartar”, „Haida”, „Iroquois” i krążownikiem HMS „Bellona”), zakończonej zatopieniem trałowców M-263 i M-486, patrolowca V-414 i kutra „Otto”[6].
Od października 1944 do lipca 1945 był remontowany i modernizowany w stoczni Palmer's w Hebburn. Wkrótce po remoncie jednakże, w związku z zakończeniem wojny z Japonią, 21 sierpnia 1945 „Ashanti” został wycofany do rezerwy B.
W 1947 okręt skreślono z listy floty i po okresie używania jako okręt-cel, sprzedano na złom do West of Scotland Shipbreakers w Troon, gdzie przybył 12 kwietnia 1948.
Szczegółowy opis i dane techniczne w artykule niszczyciele typu Tribal (1936)
1939-1940:
1941-1949
* – Brak szczegółowych danych w dostępnych publikacjach, kiedy i ile "Ashanti" otrzymał działek 20 mm oraz kiedy zdemontowano wkm-y 12,7 mm. Prawdopodobnie informacja o dodaniu działek 20 mm we wrześniu 1943[1] odnosi się do zainstalowania 5 podwójnych stanowisk.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
