Gruszka (góra)

Gruszka – szczyt znajdujący się pomiędzy Leskiem a Tarnawą Dolną.

Gruszka

Góra "Gruszka" widziana z Czaszyna
Państwo	Polska
Pasmo	Bieszczady Zachodnie, Karpaty
Wysokość	583 m n.p.m.
Położenie na mapie Bieszczadów Zachodnich Gruszka
Położenie na mapie Karpat Gruszka
Położenie na mapie Beskidów Wschodnich Gruszka
49°27′00,69″N 22°17′53,13″E

Szczyt wznosi się pomiędzy doliną Kalniczki, Sanu i Hoczewki. Znajduje się na końcu grzbietu, ciągnącego się od Chryszczatej przez Huczek, Gawgań oraz Gabrów Wierch. Góra jest w większości zalesiona.

Historia

Osobny artykuł: Egzekucja na górze Gruszka.

Podczas II wojny światowej, w ramach Akcji AB i „opróżniania” więzienia w Sanoku, w nocy 5/6 lipca 1940 w lesie na stoku góry Niemcy rozstrzelali 112 więźniów^[a]. W 1947 szczątki ofiar zostały ekshumowane, przeniesione na Cmentarz Centralny w Sanoku i umieszczone w zbiorowej mogile.

U podnóża wzniesienia Gruszka znajduje się zbiorowa mogiła ofiar egzekucji w formie ziemnego kurhanu, na którym umieszczono upamiętniający zbrodnię obelisk. Na tablicy znajduje się inskrypcja: "Zginęli, abyśmy żyli wolni. Na tym miejscu dnia 5 lipca 1940 r. hitlerowcy rozstrzelali 115 polskich bojowników o wolność ojczyzny. Cześć ich pamięci! W XXI rocznicę – Z. B. o W. i D.".

Z Leska na szczyt wiedzie górski szlak zielony oraz czarny szlak spacerowy „Wzgórze Gruszka”. Istnieje szlak rowerowy "Wzgórze Gruszka" (nr trasy 5A) i długości 46 km, wiodący w okolicy wzniesienia (szlak zaczyna i kończy się w Lesku)^[1].

Galeria

• 
  Droga powiatowa 2256R tzw. "Gruszka" - zjazd ze szczytu góry Gruszka
• 
  Droga na trasie z Leska do Tarnawy w okolicach szczytu
• 
  Pomnik ofiar pomordowanych przez Niemców w 1940 roku
• 
  Kaplica nieopodal Gruszki
• 
  Pomnik na mogile rozstrzelanych, na Cmentarzu Centralnym w Sanoku
• 
  Filmowcy polscy podczas kręcenia filmu Crimen na wzgórzu Gruszka (czerwiec/lipiec, 1987)

Bibliografia

• Ziemny kurhan na szczycie Gruszka (e-lesko.pl). e-lesko.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-11)].
• Góra " Gruszka " - Pomnik ku Czci Bohaterów Rozstrzelanych przez Niemców (zagorz.pl). zagorz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-07)].

Uwagi

1. Inne źródła, m.in. tabliczka na zbiorowej mogile ofiar na cmentarzu w Sanoku, podają liczbę 115.