Granica Chandrasekhara

Granica Chandrasekhara (od nazwiska indyjskiego astrofizyka Subrahmanyana Chandrasekhara) – maksymalna masa białego karła równa około 3·10³⁰ kg, czyli 1,44 masy Słońca.

${\displaystyle M_{Ch}\approx 1{,}44M_{\odot }}$

gdzie ${\displaystyle M_{\odot }}$ to masa Słońca.

Granicę (masę) Chandrasekhara ${\displaystyle M_{Ch}}$ można w przybliżeniu obliczyć na podstawie wzoru

${\displaystyle M_{Ch}\approx \left({\frac {\hbar c}{G}}\right)^{3/2}{\frac {1}{m_{p}^{2}}}={\frac {m_{Pl}^{3}}{m_{p}^{2}}}}$

gdzie:

${\displaystyle \hbar }$ to zredukowana stała Plancka równa 1,054 571 68 (18)·10⁻³⁴ J·s,

${\displaystyle c}$ to prędkość światła w próżni równa 299 792 458 m/s,

${\displaystyle G}$ to stała grawitacji wynosząca 6,67·10⁻¹¹ N m²/kg²,

${\displaystyle m_{p}}$ to masa protonu wynosząca 1,67262171(29)·10 ⁻²⁷ kg, a

${\displaystyle m_{Pl}}$ to masa Plancka.

W 1930 roku Subrahmanyan Chandrasekhar wykazał, że im większa jest masa białego karła, tym silniej zapada się on pod działaniem własnej grawitacji i tym staje się mniejszy. Ściągając na siebie masę (np. z gwiazdy, z którą jest w układzie podwójnym), karzeł zwiększa swoją masę do 1,44 masy Słońca (liczba ta zwana jest granicą Chandrasekhara). Wówczas wybucha jako supernowa (typu Ia) w następstwie reakcji termojądrowych węgla i tlenu, z których jest zbudowany.

Zobacz też

• Granica Tolmana-Oppenheimera-Volkoffa
• Masa Jeansa

Kontrola autorytatywna (granica):

• GND: 4805871-3

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/Chandrasekhar-limit
• БРЭ: 4680054
• Catalana: 0017345