Gorączka metaliczna

Gorączka metaliczna (gorączka poniedziałkowego poranka, gorączka odlewników, dreszcze hutnika i wiele innych^[1]) – gorączkowy zespół objawów powstający na skutek wdychania par powstających podczas obróbki termicznej stali galwanizowanej^[2][3]. Najczęściej powoduje ją wdychanie cząstek tlenku cynku, ale może być też wywoływana przez inne tlenki metali, np. tlenek żelaza(II), tlenek miedzi(II) lub tlenek magnezu^{[3][4][5][6][7]}.

Gorączka metaliczna

Febris metallica
Klasyfikacje
ICD-10	T69 Toksyczny efekt oddziaływań gazów, oparów i par

Patogeneza

Wdychanie tlenku cynku wywołuje wzrost aktywności cytokin i przemieszczanie się leukocytów do pęcherzyków płucnych, co wywołuje stan zapalny^[3].

Objawy i przebieg

Pierwsze objawy gorączki metalicznej pojawiają się w ciągu 48 godzin od ekspozycji, najczęściej od 3 do 10 godzin^[8][7]. Jej główne objawy to gorączka, silne, wstrząsające dreszcze, zmęczenie, bóle mięśni i głowy, kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny, świsty, duszność, silne pragnienie, metaliczny posmak w ustach i ślinotok^[3][4][5][7]. Zdjęcie RTG klatki piersiowej ukazuje obustronne rozlane nacieki w płucach^[7].

Częstym zjawiskiem jest tzw. ostra tolerancja, czyli brak dolegliwości podczas codziennej ekspozycji. Podczas weekendu, bez narażenia na wdychanie tlenków metali, tolerancja ta zanika i po wznowieniu pracy w poniedziałek pojawiają się objawy choroby. W metaanalizie przeprowadzonej w 2012 r. ustalono, że poniedziałkowe symptomy zgłaszano w 24% przypadków, a w kolejne dni tygodnia występował trend stopniowego spadku zgłoszeń, osiągając minimum 4% w niedziele. Potwierdziło to zasadność potocznej nazwy tej choroby gorączka poniedziałkowego poranka^[8].

Choroba przechodzi samoistnie po 1–2 dniach i nie powoduje trwałego pogorszenia zdrowia^[3][4][8].

Rozpoznanie choroby jest trudne, ponieważ objawy gorączki metalicznej przypominają grypę, przez co stawiane są nieprawidłowe diagnozy^[9][10][1].

Leczenie

Nie opracowano leczenia przyczynowego, więc możliwe jest jedynie leczenie objawowe – pozostanie w łóżku oraz stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych^[3][5].

Klasyfikacja ICD10

kod ICD10	nazwa choroby
ICD-10: T69	Toksyczny efekt oddziaływań gazów, oparów i par
ICD-10: T69.9	Gazy, opary i pary, nieokreślone