Budynek dawnej Komory Wodnej w Warszawie
zabytkowy budynek w Warszawie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Budynek dawnej Komory Wodnej w Warszawie, także dom Mostowy, dom Pod Kolumnami – zabytkowy budynek znajdujący się w Warszawie w dzielnicy Praga-Północ przy ul. ks. Ignacego Kłopotowskiego 1/3.
 nr rej. 547 z 1.07.1965[1] | |
 Budynek Komory Wodnej, w tle bloki osiedla Panieńska | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy |
1824 |
| Ukończenie budowy |
1825 |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°14′56,054″N 21°01′39,950″E | |
Historia
Klasycystyczny budynek został wybudowany w latach 1824–1825 według projektu Antonia Corazziego jako miejsce poboru opłat za przejazd przez most łyżwowy łączący ulice Bednarską i Brukową (obecnie ul. ks. I.Kłopotowskiego) (za jego odpowiednik na lewym brzegu Wisły niesłusznie uważa się budynek łazienek Teodozji Majewskiej przy ul. Bednarskiej 2/4)[2].
Budynek przestał pełnić swoją pierwotną funkcję w 1864 roku, po oddaniu do użytku stałego mostu Aleksandryjskiego (mostu Kierbedzia)[3]. W II poł. XIX wieku z powodu złego stanu technicznego przebudowany i podwyższony. Pierwotną formę przywrócono podczas renowacji w latach 1975−1978.
Budynek został uszkodzony w czasie II wojny światowej. W 1945 zajmowali go saperzy radzieccy budujący most wysokowodny[4]. Po 1945 został odbudowany na siedzibę Biura Turystyki Zagranicznej „Juventur”[5]. W latach 1964–1967 w sąsiedztwie wzniesiono osiedle Panieńska[6].
W 1965 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków[1]. Jest jednym z najstarszych zabytków Pragi[7]. Obecnie mieści się w nim Urząd Stanu Cywilnego m. st. Warszawy Dzielnicy Praga-Północ[8].
Opis
Składający się z trzech przęseł ryzalit środkowy rozczłonkowany jest masywnymi filarami, pomiędzy którymi osadzono pary kolumn jońskich wspierających imposty na których rozpięte są arkady. Zwieńczeniem ryzalitu jest trójkątny tympanon w polu którego znajduje się płaskorzeźba dłuta Tomasza Accardiego przedstawiająca Posejdona na rydwanie zaprzężonym w konie o rybich ogonach.
Portyk kryje elewację z drzwiami na osi środkowej flankowanymi trzema osiami okien z każdej strony. Ponad gzymsem w partii wszystkich osi znajdują się płyciny z płaskorzeźbami. Elewacja z wyjątkiem półpiętra ozdobiona jest pasowym boniowaniem. Oba jednokondygnacyjne skrzydła boczne mają liczące po pięć przęseł portyki i zwieńczone są pełnymi attykami.
Na budynku zachowały się tabliczki informujące o rekordowo wysokich stanach Wisły m.in. w latach 1813 i 1844[4].
Galeria
Komora Wodna (po prawej) na chromolitografii Juliana Ceglińskiego, 1859
Budynek widziany ze skrzyżowania ulic ks. I.Kłopotowskiego i Panieńskiej
Tablice z zaznaczonymi poziomami wody podczas powodzi w latach 1844, 1813 i 1839
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
