Gąszczaki

Gąszczaki^[6][7], krzakówki^[8] (Atrichornithidae) – monotypowa rodzina ptaków z podrzędu śpiewających (Oscines) w obrębie rzędu wróblowych (Passeriformes), najbliżej spokrewniona z lirogonami (Menuridae), z którymi tworzy takson Menurides^[9][10]. Są zagrożone wyginięciem.

Gąszczaki

Atrichornithidae
Stejneger, 1885[1]
Gąszczak krzykliwy (Atrichornis clamosus)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	ptaki
Podrząd	śpiewające
Rodzina	gąszczaki
Typ nomenklatoryczny
Rodzina: Atrichornis Stejneger, 1885 Rodzaj: Atrichia clamosa Gould, 1844
Synonimy
Rodziny: Atrichiinae[a] Fürbringer, 1888[2] Rodzaju: Atrichia[b] Gould, 1844[3] Atricha[c] Sladen, 1844[4] Rahcinta Mathews, 1916[5]
Rodzaje
Atrichornis[d] Stejneger, 1885[1] 2 gatunki – zobacz opis w tekście

Występowanie

Rodzina obejmuje dwa gatunki występujące wyłącznie w Australii^[11]; gąszczak rdzawy występuje w lasach deszczowych pogranicza Queenslandu i Nowej Południowej Walii, natomiast gąszczak krzykliwy występuje w Australii Zachodniej.

Charakterystyka

Oba gatunki są rozmiarami zbliżone do szpaka (długość ciała 17–23 cm, masa ciała 34–60 g)^[12], mają maskujące brązowoszare upierzenie. Żyją w podszycie leśnym, są bardzo trudne do zauważenia. Śpiew samców jest jednak bardzo donośny, dzwoniący i metaliczny.

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1844 roku angielski przyrodnik John Gould w książce swojego autorstwa o tytule The birds of Australia i nadając mu nazwę Atrichia^[3]. Jednak nazwa ta była już zajęta przez rodzaj muchówek, który opisał w 1803 roku niemiecki entomolog Franz von Paula Schrank; w związku z tym w 1885 roku norwesko-amerykański zoolog Leonhard Hess Stejneger nadał rodzajowi ptaków nową nazwę Atrichornis, jednocześnie umieszczając go w nowo nazwanej rodzinie Atrichornithidae^[1].

Nazewnictwo

• Atrichia (Atricha): gr. ατριχος atrikhos „bezwłosy”, od negatywnego przedrostka α- a-; θριξ thrix, τριχος trikhos „włosy”^[13].
• Atrichornis: gr. ατριχος atrikhos „bezwłosy”, od negatywnego przedrostka α- a-; θριξ thrix, τριχος trikhos „włosy”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”^[14].
• Rahcinta: anagram nazwy rodzajowej Atrichia Gould, 1844^[15]. Typ nomenklatoryczny: Atrichia clamosa Gould, 1844.

Podział systematyczny

Do rodziny należy jeden rodzaj z dwoma gatunkami^[6]:

• Atrichornis rufescens (E.P. Ramsay, 1866) – gąszczak rdzawy
• Atrichornis clamosus (Gould, 1844) – gąszczak krzykliwy

Uwagi

1. Typ nomenklatoryczny: Atrichia Gould, 1844.
2. Młodszy homonim Atrichia Schrank, 1803 (Diptera).
3. Niepoprawna późniejsza pisownia Atrichia Gould, 1844.
4. Nowa nazwa dla Atrichia Gould, 1844.