Fuþork

Fuþork lub fuþorc – odmiana alfabetu runicznego wywodząca się z fuþarku starszego, używana na Wyspach Brytyjskich.

Nie mylić z: fuþark.

Pokryty inskrypcją w fuþorku tzw. nóż z Tamizy

Powstanie fuþorku związane było bezpośrednio z potrzebą dostosowania pisma do zmian fonetycznych zachodzących w procesie wyodrębniania się z języka pragermańskiego języka staroangielskiego. Pierwotne 24 litery fuþarku starszego zostały uzupełnione najpierw o 4 nowe litery służące do zapisu samogłosek: ᚪ (a), ᚩ (ō) ᚣ (y), ᛠ (ea). Runa ᚨ została w fuþorku użyta do zapisu samogłoski æ, zaś ᛟ œ. Nastąpiło także ujednolicenie wielkości run, poprzez uzupełnienie ᛜ, ᛃ i ᚲ o tzw. pień. W późniejszym okresie fuþork rozwinął się do postaci 31-literowej, poprzez dodanie nowych znaków spółgłoskowych ᛣ (k), ᚸ (ḡ) i ᛤ (ḵ).

Zachowało się zaledwie około 100 inskrypcji zapisanych fuþorkiem. Wraz z chrystianizacją Wysp Brytyjskich alfabet ten został wyparty przez pismo łacińskie.

Runy

Runy fuþorku wraz z wartością fonetyczną:

	f
	u
	þ
	o
	r
	c
	g
	w
	h
	n
	i
	j
	ï
	p
	x
	s
	t
	b
	e
	m
	l
	ŋ
	œ
	d
	a
	æ
	y
	ea
	ḡ
	k
	ḵ

Bibliografia

• Paulina Horbowicz, Gert Kreutzer, Witold Maciejewski, Dominika Skrzypek: Runy. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2011. ISBN 978-83-7436-259-7. Brak numerów stron w książce

Encyklopedie internetowe (alfabet):

• Britannica: topic/Anglo-Saxon-script