Mszał kijowski (także: Fragmenty Kijowskie, łac. Folia Kioviensia, skrót: Kij) – głagolicki zabytek kanoniczny języka staro-cerkiewno-słowiańskiego datowany na wiek X. Ze względów językowych uważany za najbardziej archaiczny dokument piśmiennictwa staro-cerkiewno-słowiańskiego[1].
Zawartość
Zabytek liczy obecnie 7 kart o wymiarach 14,5 na 10,5 cm[2]. Na jego treść składają się modlitwy zmienne z mszy rzymskiej (kolektę, sekretę, prefację, modlitwę po Eucharystii). Odnoszą się one do dnia św. Klemensa i św. Felicyty (23 listopada). Oprócz tego Mszał zawierają sześć formularzy tych samych zmiennych modlitw mszalnych na każdy dzień tygodnia oraz po jednym formularzu modlitw do świętych męczenników i aniołów.
Jest to fragment przetłumaczonego łacińskiego sakramentarza, pochodzącego prawdopodobnie z terenu akwilejsko-salzburskiego. Dostał się on do Panonii i na Morawy jeszcze przed przybyciem w to miejsce świętych Cyryla i Metodego[3]. Słowiańskie tłumaczenie wykonał najpewniej któryś z uczniów Cyryla i/lub Metodego już w IX wieku, np. Święty Gorazd. Mało prawdopodobne jest, że dokonali tego sami Cyryl lub Metody[3].
Mszał został odkryty w 1874 w Jerozolimie przez archimandrytę Antonina (Kapustina) i przekazany Kijowskiej Akademii Duchownej. Obecnie znajduje się w Ukraińskiej Bibliotece Narodowej w Kijowie. Przez Josipa Hamma uważany za XIX-wieczny falsyfikat[2].
Cechy językowe
Zabytek jest jedynym reprezentantem odmiany morawsko-panońskiej języka staro-cerkiewno-słowiańskiego. Jego cechami charakterystycznymi są:
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
