Flora fizjologiczna człowieka

Flora fizjologiczna człowieka – tradycyjna nazwa mikroorganizmów występujących naturalnie w organizmie człowieka bez wywoływania objawów chorobowych. W związku z tym, że bakterie nie należą do królestwa roślin, bardziej odpowiednią nazwą byłaby tutaj „(mikro)biota fizjologiczna człowieka”. U człowieka prawidłowo występuje około 10¹⁴ bakterii, w większości beztlenowych. Niektóre grzyby także mogą stanowić skład prawidłowej flory, natomiast wirusy, pasożyty i priony do niej nie należą i zawsze są uznawane za chorobotwórcze. U osób z osłabioną odpornością flora fizjologiczna może powodować zakażenia, które nazywane są oportunistycznymi. Szerszym pojęciem jest mikrobiom, który obejmuje nie tylko mikroorganizmy komensalne i wpływające pozytywnie na organizm ludzki, ale również chorobotwórcze^[1]. Jego poznaniem zajmuje się Human Microbiome Project^[2].

Drogi oddechowe

Drobnoustroje występują głównie w górnych drogach oddechowych (gardło, nos oraz częściowo oskrzela, tchawica) natomiast dolne są jej pozbawione (pęcherzyki płucne, oskrzeliki). Nowe badania wskazują na obecność w płucach mikroorganizmów takich jak bakterie, grzyby i wirusy. Obecność mikrobioty płucnej może być związana z występowaniem takich chorób jak przewlekła obturacyjna choroba płuc, mukowiscydoza i rozstrzenie oskrzeli^[3].

Prawie u całej populacji:

• Aerococcus viridans
• Moraxella catarrhalis
• Streptococcus grupy A
• Neisseria sicca i flava
• Staphylococcus epidermidis
• Streptococcus salivarius
• Streptococcus pneumoniae (50–60% ludzi)

Jama ustna[4]

Występuje tu około 200 gatunków hodowalnych. W tym należące do rodzajów:

• Actinomycetes
• Corynebacterium
• Candida (30–50% ludzi)
• Enterococcus
• Lactobacillus
• Streptococcus np.: Streptococcus mutans, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes, Streptococcus salivarius
• Staphylococcus np.: Staphylococcus epidermidis, Staphylococcus aureus

oraz bezwzględne beztlenowce:

• Bacteroides
• Fusobacterium
• Peptostreptococcus

czy takie gatunki jak:

• Neisseria meningitidis

Przewód pokarmowy

W przełyku występuje bardzo niewiele drobnoustrojów.

Żołądek

W żołądku może występować Candida albicans, Bacillus subtilis, Lactobacillus, paciorkowce zieleniące. U niektórych osób występuje Helicobacter pylori bez objawów chorobowych, nie ma jednak jednomyślności w sprawie zakwalifikowania drobnoustroju do flory fizjologicznej lub nie. Dopuszczalne stężenie wynosi 10³ – 10⁵ drobnoustrojów.

Dwunastnica

• Aerococcus viridans
• Staphylococcus epidermidis
• Streptococcus
• Clostridium perfringens

Jelita

Osobny artykuł: Flora bakteryjna jelita.

• Escherichia coli
• Bacillus subtilis
• Enterococcus faecalis
• Candida albicans
• Trichomonas hominis

Skóra

Na skórze znajdują się między innymi:

• Staphylococcus epidermidis
• Aerococcus viridans
• Candida albicans
• Propionibacterium acnes^[5]

Pochwa

• Lactobacillus acidophilus^[6]
• Gardnerella vaginalis^[7] – patogenność hamowana obecnością Lactobacillus
• Mobiluncus spp^[8]

Przypisy

1. Joshua Lederberg, Alexa T. McCray. 'Ome Sweet 'Omics – A Genealogical Treasury of Words. „The Scientist”. 15 (7), s. 8, 2 kwietnia 2001. [zarchiwizowane z adresu]. (ang.).
2. Marta Żylicz. Najmniejsi kolonizatorzy. „Świat Nauki”. 7 (239), s. 12, lipiec 2011. Prószyński Media. ISSN 0867-6380.
3. Faner R, Sibila O, Agustí A, et al. The microbiome in respiratory medicine: current challenges and future perspectives. „Eur Respir J”, 2017. DOI: 10.1183/13993003.02086-2016. (ang.).
4. Mieczysław Kazimierz. Błaszczyk: Mikrobiologia środowisk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 335. ISBN 978-83-01-16319-8.
5. Eligia M. Szewczyk: Diagnostyka bakteriologiczna. Warszawa: 2005, s. 155. ISBN 83-01-14473-4.
6. Eligia M. Szewczyk: Diagnostyka bakteriologiczna. Warszawa: 2005, s. 65. ISBN 83-01-14473-4.
7. Eligia M. Szewczyk: Diagnostyka bakteriologiczna. Warszawa: 2005, s. 85. ISBN 83-01-14473-4.
8. Eligia M. Szewczyk: Diagnostyka bakteriologiczna. Warszawa: 2005, s. 156. ISBN 83-01-14473-4.

Bibliografia

• Danuta Dzierżanowska: Antybiotykoterapia praktyczna. Bielsko-Biała: [Alfa]-Medica Press, 2008, s. 232–238. ISBN 978-83-7522-013-1.
• Mikrobiologia i choroby zakaźne. Gabriel Virella. ISBN 83-85842-59-4. Strona 107-111
• Podstawy Mikrobiologii Lekarskiej. PZWL, Warszawa 1979. Praca pod redakcją Leona Jabłońskiego. ISBN 83-200-0181-1. Strony 179-186

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Encyklopedie internetowe (mikroflora):

• Britannica: science/human-microbiome
• Universalis: microbiome-humain
• NE.se: normalflora