Filar Wołowego Grzbietu

Filar Wołowego Grzbietu – wielki filar na północnej ścianie Wołowego Grzbietu w polskich Tatrach Wysokich^[1]. Jest najdłuższą i najbardziej rozległą formacją skalną całego grzbietu. Ma deniwelację około 600 m^[2].

Widok z Niżnich Rysów

Filar Wołowego Grzbietu tworzy ograniczenie dla położonego po jego lewej stronie (patrząc od dołu) Kominu Węgrzynowicza. Po prawej stronie filara w kolejności od góry na dół znajdują się: depresja opadająca z Małej Wołowej Szczerbiny (jej większa część to Załupa Aligatora), Wyżni Czarnostawiański Kocioł i Mały Wołowy Żleb. Dolna ostroga filara znajduje się między tym żlebem i najniższą częścią Kominu Węgrzynowicza^[2].

Opis filara

W Filarze Wołowego Grzbietu wyróżnia się kilka części. W kolejności od dołu do góry są to:

• Żebro. Ma wysokość około 100 m, jest kruche, skalisto-trawiaste i kończy się niewielkim siodełkiem;
• Skaliste i kruche ostrze ciągnące się od wysokości około 1850 do 2000 m. Jego najniższa, znajdująca się zaraz nad siodełkiem część to trawiasta i wąska rynna. Górna część kończy się na poziomie Wołowej Galerii. Można do niej dojść bardzo stromymi trawnikami, skalnymi ściankami i łatwym w tym miejscu odcinkiem Komina Węgrzynowicza;
• Podwójne ostrze filara, na jakie dzieli się on na wysokości około 2000–2100 m. Ostrza są równoległe i nieprzystępne. Pomiędzy nimi jest bardzo szeroka i wybitna depresja o wymytych prożkach, miejscami trawiasta i stromiejąca ku górze;
• Mało stromy odcinek o wysokości kilkudziesięciu metrów. Filar jest tu pojedynczy, ale bardzo szeroki. W jego lewej części (patrząc od dołu), około 90 m poniżej Zachodu Grońskiego znajduje się wybitna kazalnica. Do Komina Węgrzynowicza i lewej części filara opada ona pionową ścianą. W widoku ze szlaku na Rysy wygląda jak turnia;
• Skalne ścianki o wysokości około 40. Powyżej ich górnej części znajdują się półki, którymi prowadzi droga wspinaczkowa Północna obwodnica. Ścianki te można przejść na wprost, lub obejść;
• Płytowe ścianki położone między Północną Obwodnicą a Zachodem Grońskiego. Mają wysokość kilkudziesięciu metrów^[2].

Taternictwo

Filarem prowadzi droga wspinaczkowa (III w skali UIAA, czas przejścia 4 godz.). Pierwsze przejście letnie: Marek Karpiński, Wojciech Komusiński, Zdzisław Kozłowski i Jerzy Strojny 12 kwietnia 1953 r. Pierwsze przejście zimowe (bez asekuracji): Arkadiusz Gąsienica Józkowy 26 stycznia 1991 r.^[2]

Przypisy

1. Witold Henryk Paryski, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część VII. Żabia Przełęcz Wyżnia – Żabia Czuba, Warszawa: Sport i Turystyka, 1954
2. Władysław Cywiński, Wołowy Grzbiet. Przewodnik szczegółowy, tom 12, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2006, ISBN 83-7104-037-7