Dyżurny ruchu

Dyżurny ruchu – wykwalifikowany pracownik kolei, którego głównym obowiązkiem jest prowadzenie ruchu na stacji i przyległych szlakach^[1].

Nastawnia – miejsce pracy dyżurnego ruchu

Nastawnia starszego typu; ruchem steruje się za pomocą aparatu blokowego

Pozostałe zadania dyżurnego ruchu to:

• obsługa urządzeń na posterunku ruchu;
• przygotowanie drogi przebiegu pociągu;
• powiadamianie dróżników na przejazdach kolejowo-drogowych o odjeździe pociągów;
• wydawanie ostrzeżeń i rozkazów pisemnych;
• obserwacja wjazdów, wyjazdów i przejazdów pociągów;
• podawanie sygnałów;
• organizacja pracy manewrowej na stacji;
• nadzór nad innymi pracownikami.

Miejscem pracy dyżurnego ruchu zazwyczaj jest nastawnia.

Specjalizacje dyżurnych ruchu

Dyżurna na stacji Bydgoszcz Główna

Kierujący prowadzeniem ruchu na stacji dyżurny ruchu, odpowiedzialnym za wszystkich pracowników kolei związanych z ruchem kolejowym na danej stacji albo w jej określonym rejonie oraz za ruch pociągów na stacji jest dyżurny ruchu dysponujący. Może mieć przydzielonych do pomocy dodatkowych pracowników:

• Dyżurny ruchu pomocniczy – wykwalifikowany pracownik kolei samodzielnie wykonujący część zadań dyżurnego ruchu dysponującego, np. prowadzi ruch na określonym szlaku, prowadzi dziennik ruchu i książkę przebiegów, obsługuje niektóre urządzenia albo powiadamia dróżników na przejazdach o odjeździe pociągu.
• Dyżurny ruchu manewrowy – wykwalifikowany pracownik kolei, podległy dyżurnemu ruchu dysponującemu, którego zadaniem jest organizowanie i nadzorowanie pracy manewrowej związanej z rozrządem i zestawianiem pociągów oraz obsługą punktów ładunkowych na stacji. Najczęściej dyżurny ruchu manewrowy zawiaduje pracą jednego rejonu manewrowego.
• Dyżurny ruchu peronowy – wykwalifikowany pracownik kolei, do którego obowiązków należy m.in. nadzór nad przygotowaniem pociągu do wyprawienia i wyprawianie go ze stacji za pomocą sygnału Rd1 Nakaz jazdy, wydawanie na polecenie dyżurnego ruchu dysponującego ostrzeżeń i rozkazów pisemnych. Stanowisko dyżurnego ruchu peronowego istnieje głównie na większych stacjach. Na pozostałych kompetencje dyżurnego ruchu peronowego posiada dyżurny ruchu dysponujący. Dyżurnym ruchu peronowym przysługuje umundurowanie i czapka koloru czerwonego w przeciwieństwie do innych dyżurnych, gdzie obowiązkowe umundurowanie zniesiono.