Dorsum

Dorsum − niskie, wijące się grzbiety obserwowane na różnych ciałach Układu Słonecznego. Powszechnie występują na morzach księżycowych, ciągną się na ich powierzchni na długości do kilkuset kilometrów. Te formy tektoniczne powstały, gdy lawa bazaltowa najpierw ostygła, a następnie skurczyła się. Czasami są nazywane żyłami z powodu ich podobieństwa do żył wystających spod skóry.

Thumb — Krater księżycowy Krieger (duży na dole) i okolica, widoczne dorsa na otaczającym morzu i wijące się rowy wzdłuż lewej krawędzi

Oprócz Księżyca, dorsa występują również na Marsie, na przykład na Chryse Planitia, na Wenus i na kilku planetoidach, do których dotarły sondy kosmiczne. Znaleziono je też na Merkurym, a także na kilku księżycach Jowisza i Saturna.

Dorsum jest słowem pochodzącym z łaciny (l. mn. dorsa). W standardowym nazewnictwie Międzynarodowa Unia Astronomiczna oznacza księżycowe dorsa za pomocą nazwisk znanych ludzi. Tak więc Dorsa Burnet są nazwane od Thomasa Burneta, a Dorsum Owen od George'a Owena z Henllys.

Nazwa	Współrzędne selenograficzne	Średnica	Pochodzenie nazwy
Dorsum Arduino	☾ 24,9°N 35,8°W	107 km	Giovanni Arduino (1714-1795)
Dorsum Azara	☾ 26,7°N 19,2°E	105 km	Félix Manuel de Azara (1746-1811)
Dorsum Bucher	☾ 31,0°N 39,0°W	90 km	Walter Hermann Bucher (1889-1965)
Dorsum Buckland	☾ 20,4°N 12,8°E	380 km	William Buckland (1784-1856)
Dorsum Cayeux	☾ 1,6°N 51,2°E	84 km	Lucien Cayeux (1864-1944)
Dorsum Cloos	☾ 1,0°N 91,0°E	100 km	Hans Cloos (1885-1951)
Dorsum Cushman	☾ 1,0°N 49,0°E	80 km	Joseph Augustine Cushman (1881-1949)
Dorsum Gast	☾ 24,0°N 9,0°E	60 km	Paul Werner Gast (1930-1973)
Dorsum Grabau	☾ 29,4°N 15,9°W	121 km	Amadeus William Grabau (1870-1946)
Dorsum Guettard	☾ 10,0°S 18,0°W	40 km	Jean-Etienne Guettard (1715-1786)
Dorsum Heim	☾ 32,0°N 29,8°W	148 km	Albert Heim (1849-1937)
Dorsum Higazy	☾ 28,0°N 17,0°W	60 km	Riad Higazy (1919-1967)
Dorsum Nicol	☾ 18,0°N 23,0°E	50 km	William Nicol (1768-1851)
Dorsum Niggli	☾ 29,0°N 52,0°W	50 km	Paul Niggli (1888-1953)
Dorsum Oppel	☾ 18,7°N 52,6°E	268 km	Albert Oppel (1831-1865)
Dorsum Owen	☾ 25,0°N 11,0°E	50 km	George Owen (1552-1613)
Dorsum Scilla	☾ 32,8°N 60,4°W	108 km	Agostino Scilla (1639-1700)
Dorsum Termier	☾ 11,0°N 58,0°E	90 km	Pierre-Marie Termier (1859-1930)
Dorsum Thera	☾ 24,4°N 31,4°W	7 km	Imię greckie
Dorsum Von Cotta	☾ 23,2°N 11,9°E	199 km	Carl Bernard von Cotta (1808-1879)
Dorsum Zirkel	☾ 28,1°N 23,5°W	193 km	Ferdinand Zirkel (1838-1912)

Nazwa	Współrzędne selenograficzne	Średnica	Pochodzenie nazwy
Dorsa Aldrovandi	☾ 24,0°N 28,5°E	136 km	Ulisses Aldrovandi (1522-1605)
Dorsa Andrusov	☾ 1,0°S 57,0°E	160 km	Nikołaj Iwanowicz Andrusow (1861-1924)
Dorsa Argand	☾ 28,1°N 40,6°W	109 km	Emile Argand (1879-1940)
Dorsa Barlow	☾ 15,0°N 31,0°E	120 km	William Barlow (1845-1934)
Dorsa Burnet	☾ 28,4°N 57,0°W	194 km	Thomas Burnet (1635-1715)
Dorsa Cato	☾ 1,0°N 47,0°E	140 km	Kato Starszy (234-149 p.n.e.)
Dorsa Dana	☾ 3,0°N 90,0°E	70 km	James Dwight Dana (1813-1895)
Dorsa Ewing	☾ 10,2°S 39,4°W	141 km	William Maurice Ewing (1906-1974)
Dorsa Geikie	☾ 4,6°S 52,5°E	228 km	Archibald Geikie (1835-1924)
Dorsa Harker	☾ 14,5°N 64,0°E	197 km	Alfred Harker (1859-1939)
Dorsa Lister	☾ 20,3°N 23,8°E	203 km	Martin Lister (1639-1712)
Dorsa Mawson	☾ 7,0°S 53,0°E	132 km	Douglas Mawson (1882-1958)
Dorsa Rubey	☾ 10,0°S 42,0°W	100 km	William Walden Rubey (1898-1974)
Dorsa Smirnov	☾ 27,3°N 25,3°E	156 km	Sergiej Sergiejewicz Smirnow (1895-1947)
Dorsa Sorby	☾ 19,0°N 14,0°E	80 km	Henry Clifton Sorby (1826-1908)
Dorsa Stille	☾ 27,0°N 19,0°W	80 km	Hans Stille (1876-1966)
Dorsa Tetyaev	☾ 19,9°N 64,2°E	176 km	Michaił Michajłowicz Tietajew (1882-1956)
Dorsa Whiston	☾ 29,4°N 56,4°W	85 km	William Whiston (1667-1752)

Dorsum

Dorsa na Księżycu

Pojedyncze (Dorsum)

Systemy wielu dorsum (dorsa)

Dorsa na pozostałych obiektach Układu Słonecznego

Wikiwand - on