Dom bankowy Wilhelma Landaua w Łodzi

Dom bankowy Wilhelma Landaua – kamienica znajdująca się przy ulicy Piotrkowskiej 29 w Łodzi^[2].

Dom bankowy Wilhelma Landaua

nr rej. A/66 z 20 stycznia 1971 r.[1]
Dom bankowy Wilhelma Landaua (widok współczesny)
Państwo	Polska
Miejscowość	Łódź
Adres	ul. Piotrkowska 29
Styl architektoniczny	eklektyzm
Architekt	Gustaw Landau-Gutenteger
Rozpoczęcie budowy	1902
Ukończenie budowy	1903
Pierwszy właściciel	Wilhelm Landau
Kolejni właściciele	Polski Bank Przemysłowe we Lwowie
Położenie na mapie Łodzi Dom bankowy Wilhelma Landaua
Położenie na mapie Polski Dom bankowy Wilhelma Landaua
Położenie na mapie województwa łódzkiego Dom bankowy Wilhelma Landaua
51°46′20,9939″N 19°27′19,6391″E

Dom bankowy Wilhelma Landaua (widok archiwalny)

Kamienica jest przykładem najbardziej efektownego budownictwa secesyjnego w Łodzi^[3].

Historia

Bank Wilhelma Landaua założony w 1858 roku należał do najpoważniejszych prywatnych banków warszawskich końca XIX wieku. W Łodzi bank działał od 1870 roku, początkowo filia banku mieściła się przy ulicy Piotrkowskiej 39.

Po zakupie w początku XX wieku działki przy posesji nr 29, Wilhelm Landau zlecił wykonanie projektu nowej siedziby. Projekt trzypiętrowej kamienicy z mansardowym dachem, w kwietniu 1902 roku, wykonał łódzki architekt Gustaw Landau-Gutenteger. Budowa została ukończona w 1903 roku^[2]. Bank zajmował w tej kamienicy jedynie pierwsze piętro, na drugim i trzecim wynajmowano cztery wielopokojowe luksusowe mieszkania, natomiast parter wynajmowano na sklepy. W latach międzywojennych gmach został sprzedany Polskiemu Bankowi Przemysłowemu we Lwowie, później zaś właścicielowi prywatnemu. W latach 1945–1951 w kamienicy mieścił się Zarząd Centralny Państwowego Urzędu Repatriacyjnego^[4].

W 1952 roku w kamienicy otwarto drugi w Łodzi Dom Handlowy „Delikatesy”, a w roku 1962 na frontonie umieszczono pierwszy w mieście kolorowy, trzypiętrowy neon obrotowy. W latach 80. XX w. przeprowadzono remont generalny przywracając świetność elewacji^[3].

Budynek wpisany jest do rejestru zabytków pod numerem A/66 z 20.01.1971^[1].

Architektura

Architektura budynku łączy neobarokową formę, wzorowana na ówczesnej architekturze paryskiej, z detalem o charakterze secesyjnym: roślinno-geometrycznymi ornamentami, charakterystycznymi maskami, miękkim wykrojem okien. Obiekt posiada także wyraźne cechy modernistyczne, do których należą: nowoczesna konstrukcja (żelazna; zastosowano też żelbet), wyraziste podziały elewacji oraz oszczędnie zastosowany detal^[5].

Secesyjny wystrój ozdobił także wnętrza.

Elewacja kamienicy od strony ulicy Piotrkowskiej ma sześć okien, a dłuższa od strony Więckowskiego – osiem. Obie elewacje łączy półokrągły narożnik o trzech oknach, zwieńczony kopułą. Nad głównym portalem, od ulicy Piotrkowskiej głowa Merkurego – boga handlu, w otoczeniu liści i roślin, a w łuku portalu inicjały właściciela WL wplecione w dekoracje roślinne.

Tablica na fasadzie od strony ulicy Piotrkowskiej upamiętnia poetę Młodej Polski Tadeusza Micińskiego, który urodził się w domu, stojącym poprzednio na miejscu obecnej kamienicy.

Zobacz też

• Gmach Domu Bankowego Wilhelma Landaua w Warszawie

Przypisy

1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 [dostęp 2020-02-07].
2. AnnaA. Rynkowska AnnaA., Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, s. 191, ISBN 978-83-939822-4-0.
3. Sławomir Krajewski, Jacek Kusiński: Spacer pierwszy. Ulica Piotrkowska. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński, 2008. ISBN 978-83-927666-4-3. Brak numerów stron w książce
4. HenrykH. Markowski HenrykH., Wojewódzki Oddział Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w Katowicach w latach 1945-1951, Katowice 2007 [dostęp 2022-08-21]. Brak numerów stron w książce
5. KrzysztofK. Stefański KrzysztofK., BłażejB. Ciarkowski BłażejB., Modernizm w architekturze Łodzi XX wieku, Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2018, s. 19.

Bibliografia

• opracowanie Krzysztofa Stefańskiego i Stanisława Łukawskiego