Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dauksza[uwaga 1] herbu Pierzchała, (ur. w XIV w., zm. w XV w.) – bojar litewski, adoptowany podczas unii horodelskiej (1413)[1].
Pierzchała | |
Data urodzenia |
XIV w. |
---|---|
Data śmierci |
XV w. |
Ojciec | |
Matka |
W 1413 roku podczas unii horodelskiej doszło do przyjęcia przez polskie rodziny szlacheckie, bojarów litewskich wyznania katolickiego (tzw. adopcja herbowa). Jednym z ważniejszych dowodów tamtego wydarzenia jest istniejący do dziś dokument, do którego przyczepione są pieczęcie z wizerunkami herbów szlacheckich[2].
Z dokumentu dowiadujemy się o istnieniu Daukszy, który został adoptowany przez przedstawicieli Pierzchałów[3].
We współczesnych czasach żyło co najmniej dwóch Daukszów, z tego powodu trudno stanowczo rozstrzygnąć[1], do którego z nich odnoszą się poszczególne wzmianki w zapiskach historycznych[1].
Według polskiego historyka, Władysława Semkowicza, możliwe jest, że omawiany Dauksza to tem sam bojar żmudzki z włości kołtyniańskiej[uwaga 2], który w 1390 roku w szeregu innych Żmudzinów składał Zakonowi Krzyżackiemu i w. k. s. Witoldowi, przyrzeczenie pomocy[3].
Nie jest też pewne, czy jest tą samą osobą co Dauksza, świadczący na dokumentach króla Kazimierza IV Jagiellończyka z połowy XV wieku. W tym czasie jakiś Dauksza jest też namiestnikiem bobrujskim[3].
Występujących na Żmudzi i Litwie wsi o nazwie Dauksze czy Daukszyszki jeszcze w XX w. było wiele, zwłaszcza w powiecie oszmiańskim. Nie ma pewności czy pozostają w jakichkolwiek powiązaniach z przedstawianym bojarem[3].
W połowie XV w. w jednym z historycznych aktów starolitewskich znajduje się wzmianka o „Panie Dowszkiewiczu”. Jest to informacja ważna z uwagi na występujące ówcześnie w Wielkim Księstwie Litewskim nazwiska patronimiczne, czyli nazwiska utworzone na podstawie imienia ojca. Mógłby być to syn omawianego Dauksza, jednakże brak jest wystarczających dowodów na potwierdzenie tej tezy[3].
W roku 1474 występują dwaj Daukszewicze, Wojciech Jan i Stanisław. Ponownie, nie wiadomo czy mają coś wspólnego z przyjętym przez Polaków do rodu Pierzchałów Daukszem[3].
Polski genealog, Marek Minakowski, na podstawie informacji podanych przez Adama Bonieckiego, przypisuje Daukszy ojca o imieniu Kinunt[4] . Jest to błąd, ponieważ Dauksza, syn Kimunta, pojawiający się w dokumentach historycznych na przestrzeni lat 1401–1432, wyszedł z rodu Paców–Kimontowiczów, pieczętujących się[uwaga 3] herbem własnym[3] i herbem Gozdawa.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.