Loading AI tools
polsko-żydowski pedagog, publicysta, pisarz, działacz asymilacyjny Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Daniel Neufeld (ur. 1814 w Praszce, zm. 15 października 1874 w Warszawie) – pedagog, publicysta, pisarz tworzący głównie teksty o judaizmie, działacz asymilacyjny żydowskiego pochodzenia.
Ukończył żydowską szkołę religijną w Praszce. Następnie uczęszczał do dwuklasowej szkoły wydziałowej w Wieluniu. W 1838 roku otworzył w swojej rodzinnej miejscowości szkołę podstawową dla żydowskich chłopców, której program obejmował naukę języków obcych oraz promowanie judaizmu postępowego. W latach 1840–1860 objął dyrektorstwo w częstochowskiej szkole o podobnym charakterze. Około 1860 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie rok później założył polskojęzyczny tygodnik „Jutrzenka”. Mimo że Neufeld nie wspierał bezpośrednio powstania styczniowego, w 1863 roku władze carskie objęły zakazem wydawniczym pismo, a jego aresztowano i zesłano do Czelabińska na dwa lata. Po powrocie do Warszawy, ze względu na politykę represyjną zaborcy, nie mógł kontynuować działalności publicystycznej. Dokonał natomiast tłumaczeń modlitewników żydowskich z języka hebrajskiego na język polski, pisał wiersze, a także promował asymilację oraz idee postępowego judaizmu[1] .
Pod koniec życia przeprowadził się do Piotrkowa Trybunalskiego, gdzie pełnił funkcję honorowego prezesa szpitala żydowskiego.
Tworzył hasła do Encyklopedii powszechnej dotyczące zagadnień kultury żydowskiej[1] .
Przetłumaczył na język polski i zredagował Gnomologia Ojców Synagogi, Hagada Szel Pesach czyli Wspomnienia o wyjściu Izraelitów z Egiptu, Modlitwy dla dzieci izraelskich, Modły starożytne Izraelitów, Wielki Sanhedryn paryzki w roku 1806, przez Napoleona I. zwołany. Przyczynek Historyczny do rozjaśnienia kwestyi żdowskiéj[1][2].
W latach 1861–1863 był redaktorem tygodnika Jutrzenka. Na jego łamach najbardziej bojowa grupa zwolenników asymilacji propagowała polonizację Żydów. Do zamknięcia pisma przez władze carskie udało się wydać 121 numerów[3].
Nie potępiał całego chasydyzmu, co stanowiło niepopularną postawę wśród współczesnych mu Żydów. Propagował potrzebę edukacji chasydów[4].
Jego pozytywna postawa względem tej grupy wynikała z faktu, iż znał osobiście cadyków. Był jedynym publicystą zajmujący się tym zagadnieniem, który korzystał z własnych doświadczeń oraz obserwacji. Opisując znane mu wspólnoty, nie skupił się na ich powstaniu czy historii, ale przede wszystkim na szczegółowym ujęciu zajęć, formy świętowania, modlitwy i ubioru społeczności chasydzkiej[5]. Neufeld cenił i pochwalał u niej solidarność, troskę o rodzinę, ideowe oraz religijne wychowanie[6]. W swych pracach starał się skupiać na dobrych cechach chasydyzmu.
Wizja chasydów według Neufelda była odbierana w taki sam sposób jedynie w wąskim gronie warszawskich Żydów[7].
Nawoływał do solidarności[8] różnych środowisk żydowskich (mitnagdim, chasydzi, intergracjonaliści), która prowadziłaby do pojednania zwaśnionych obozów zamieszkujących tereny dawnej Rzeczypospolitej. Dzięki zgodzie i jedności uzyskaliby silne stanowisko na arenie społecznej, a tym samym równouprawnienie wśród pozostałych mieszkańców tych ziem[9].
Uważał, że do pełnej pełnej akulturacji z Polakami można dojść dzięki wykształceniu wszystkich warstw i grup społeczeństwa żydowskiego. Propagował naukę języka hebrajskiego, by studiować Biblię. Mając jednak świadomość, iż znajomość tego języka wśród Żydów była niewielka, twierdził o wadze języka polskiego jako medium, dzięki któremu można krzewić ideę postępu. Dodatkowym aspektem wynikającym z użycia języka polskiego do tego celu, była możliwość włączenia się Polaków do społecznej dyskusji kwestii żydowskich[10].
Integracja miała się dokonać jego zdaniem na poziomie społecznym i kulturowym, ale nie religijnym, a jedność polsko-żydowska miała być warunkiem odzyskania przez Polskę niepodległości[11].
Jest pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 2, uliczka 1)[12][13].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.