Loading AI tools
w mitologii greckiej demoniczne bóstwa obcego pochodzenia Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Daktylowie, Daktyle (gr. Δάκτυλοι Dáktyloi – palce, łac. Dactyli) – w mitologii greckiej bóstwa opiekuńcze lub demony pochodzenia frygijskiego bądź kreteńskiego[1][2].
W jednej z wersji mitu ich narodziny na górze Ida związane były z postacią Rei, która w cierpieniach podczas porodu Zeusa, z bólu wbiła palce w ziemię, równocześnie dając im życie – pięć osobników płci męskiej powstało z prawej ręki, a pięć płci żeńskiej – z lewej[3][1]. W innej wersji mitu za matkę ich uznawano nimfę Anchiale, a jako miejsce narodzin wymieniano jaskinie w pobliżu Oaksos[3] bądź też opierano na stwierdzeniu, że powstali z piasku rzucanego za siebie przez piastunkę Zeusa uciekającą przed Kronosem[1][4]. Miano to tłumaczono również szczególną zręcznością w pracach ręcznych jako uzdolnionych rzemieślników[2][1].
Ich siedzibą, podobnie jak pokrewnych bóstw magiczno-opiekuńczych (korybantów i kuretów), była kreteńska góra Ida[4]. Męscy Daktylowie, określani także jako „prawi Daktylowie”[uwaga 1][5], o imionach: Herakles, Pajonios (Pajonajos), Epimedes, Jazjos (Jasos) i Akesidas (Idas)[3][1], byli kowalami. Trzech najstarszych nazywano też Akmon, Damnameneus oraz Kelmis (podobno zamieniony w żelazo za obrażenie Rei). Ich siostry, o imionach okrytych tajemnicą, określane jako „lewi Daktylowie”[5], zajmowały się magią.
Pierwotnie mogli mieć znaczenie falliczne. Łączono ich z kultem Kybele i wywodzono z Frygii lub Krety, a ich liczbę według różnych mitów określano od trzech do dziesięciorga, a nawet do stu[2][6]. Ze względu na silny związek z magią przypisywano im nie tylko upowszechnienie, lecz i ustanowienie misteriów. Także urządzenie pierwszych igrzysk olimpijskich wymyślonych dla zabawienia małego Zeusa. Na innej górze Ida (w Troadzie) mieli też nauczyć muzyki trojańskiego Parysa[1]. Natomiast z uwagi na związki z rzemiosłem przypisywano im odkrycie sposobu wytopu żelaza i jego obróbki[6][2].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.