Commonwealth CA-12 Boomerang

CAC CA-12 Boomerang (ang. „bumerang”) – australijski samolot myśliwski z okresu II wojny światowej produkowany w latach 1942–1945.

Commonwealth CA-12 Boomerang

Dane podstawowe
Państwo	Australia
Producent	Commonwealth Aircraft Corporation
Typ	samolot myśliwski
Konstrukcja	mieszana
Załoga	1
Historia
Data oblotu	29 maja 1942
Dane techniczne
Napęd	1 × Pratt & Whitney R-1830
Moc	1200 KM
Wymiary
Rozpiętość	11 m
Długość	7,8 m
Wysokość	2,9 m
Powierzchnia nośna	20,9 m²
Masa
Własna	2436 kg
Osiągi
Prędkość maks.	490 km/h
Prędkość wznoszenia	896 m/min
Pułap	8800 m
Zasięg	1500 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
2 × działka kal. 20 mm 4 × karabin maszynowy kal. 7,7 mm
Użytkownicy
Australia

Historia

W momencie wybuchu wojny na Pacyfiku w Australii produkowano tylko dwa typy samolotów – treningowy CAC Wirraway i licencyjny bombowiec Bristol Beaufort. Ponieważ australijskie siły powietrzne RAAF (Royal Australian Air Force), nie mogły liczyć na żadne dostawy samolotów myśliwskich ani z Anglii (która ledwo nadążała z produkcja na własne potrzeby), ani ze Stanów Zjednoczonych (gdzie przemysł dopiero wtedy zaczął się przestawiać na produkcje wojenną), postanowiono jak najszybciej zaprojektować i rozpocząć budować własny myśliwiec.

Dwusilnikowy Bristol Beaufort nie nadawał się do przerobienia na samolot myśliwski, ale za to był wyposażony w udany silnik gwiazdowy Pratt & Whitney Twin Wasp o mocy 890 kW. Aby skrócić czas projektowy, postanowiono w nowym samolocie wykorzystać silniki Pratt & Whitney, natomiast kadłub oparto na konstrukcji CAC Wirraway.

Prace projektowe rozpoczęły się 21 grudnia 1941, RAAF zamówił 105 „Bumerangów” 2 lutego 1942, a pierwszy lot nowego samolotu odbył się 29 maja 1942.

CA-12 był raczej małym samolotem, długim na 7,8 m, ze skrzydłami o rozpiętości 11 m. Pomimo że początkowo planowano użyć jak najwięcej części z treningowego Wirraway, ostatecznie nowo powstały samolot, pomimo zewnętrznego podobieństwa, miał całkiem inną konstrukcję, z krótszymi skrzydłami i kadłubem, a sam kadłub miał aluminiowy szkielet.

Boomerang miał znakomite własności pilotażowe i był bardzo zwrotny. Jak na ówczesne czasy był znakomicie uzbrojony w 2 działka 20 mm i 4 karabiny maszynowe 7,7 mm i dobrze opancerzony. Jednakże z powodu stosunkowo małej mocy silnika, braku turbosprężarki, a także dużego przekroju poprzecznego był samolotem powolnym. Już na wysokości 4600 m jego maksymalna prędkość wynosiła tylko 490 km/h co nie było wystarczające do skutecznej walki z japońskimi Zero. W tym czasie najlepsze myśliwce osiągały 650 km/h, a nawet stosunkowo powolne F4F czy P-40 Warhawk były szybsze od Boomeranga.

W momencie jego wejścia do służby do Australii zaczęły docierać pierwsze partie importowanych myśliwców – amerykańskich P-40 Warhawk i angielskich Spitfire V. Także pomimo niezwykłej szybkości z jaką zaprojektowano i rozpoczęto produkcję Boomerangów, stały się konstrukcją nieodpowiadającą potrzebom RAAF. Zdecydowano się jednak wyposażyć w stacjonujące w Australii dywizjony 83. i 85., a później także stacjonujący w Nowej Gwinei 84. dywizjon, który jednak po kilku miesiącach przezbrojono na P-40.

„Bumerangi” okazały się raczej nieudanymi myśliwcami, ale już po dostarczeniu ich do Nowej Gwinei okazało się, że ich daleki zasięg, znakomita manewrowość, stosunkowo ciężkie uzbrojenie, dobre opancerzenie i łatwość w pilotażu sprawiły, że świetnie sprawdzały się w rolach samolotów szturmowych i współpracy z piechotą. Atakując większe zgrupowania nieprzyjaciela często współpracowały one z większymi samolotami jak np. F4U Corsair, „Bumerangi” oznaczały pozycję wroga małymi dziewięciokilogramowymi bombami dymnymi, a F4U dokonywały ataków na tak wybrane dla nich cele.

Porównanie C-12 z innymi myśliwcami z lat 1942-1943
Samolot	Rozpiętość skrzydeł	Długość	Masa	Silnik			Prędkość	Prędkość wznoszenia
	(m)	(m)	(kg)	(KM)	(kW)		(km/h)	(m/min)
Commonwealth CA-12 Boomerang	11,0	7,8	2436	1200	890	gwiazdowy	491	896
Grumman F4F Wildcat	11,6	8,8	2674	1200	890	gwiazdowy	515	524
Mitsubishi A6M Zero	12,0	9,0	1710	950	710	gwiazdowy	533	960
Curtiss P-40 Kittyhawk	11,4	9,7	2858	1150	860	widlasty	582	624
Supermarine Spitfire Mk V – Typ 349	11,2	9,1	2313	1470	1100	widlasty	602	991
Messerschmitt Bf 109 F Friedrich	9,9	8,9	2353	1270	950	widlasty odwrócony	624	1308