Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Buławka obcięta (Clavariadelphus truncatus Donk) – gatunek grzybów należący do rodziny buławkowatych (Clavariadelphaceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Clavariadelphus, Clavariadelphaceae, Gomphales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też (przez tych samych autorów) jako buławnik obcięty[2]. Synonimy naukowe:
Wysokość 5–15 cm, grubość u podstawy 1–2 cm, u góry 3–6 cm. Kształt młodych okazów maczugowaty, powierzchnia gładka. U starszych kształt jeszcze silniej maczugowaty, wierzchołek obcięty, płaski lub płytko wklęsły (jak gdyby lejkowaty) i zazwyczaj rozdarty na brzegu, a powierzchnia podłużnie pomarszczona i mózgowato pofałdowana. Barwa młodych owocników żółtoochrowa, z pomarańczowymi, mięsnoczerwonymi odcieniami, u starszych ciemniejsza – pomarańczowa, na koniec fioletowawa[4].
Pokrywa całą zewnętrzną powierzchnię owocnika[4].
U młodych owocników włóknisty i białawy, u starszych watowaty i jasnoochrowy. Po przecięciu zmienia barwę na brązowofioletową. Ma słaby zapach i gorzkawy smak[4].
Biały. Zarodniki elipsoidalne, bezbarwne, z żółtawymi kroplami, o średnicy 10–13(16) × 5–7(10) µm. Podstawki czasem 2-zarodnikowe[5].
Występuje w Ameryce Północnej, Europie oraz Maroku[6]. W Polsce jest rzadki. Do 2021 r. podano jego 18 stanowisk[7]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski, w 2006 r. miał status E – gatunek wymierający[8]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Anglii, Niemczech, Słowacji[2]. W Polsce w latach 1995–2004 roku objęty był ochroną częściową, w latach 2004–2014 ochroną ścisłą, a od roku 2014 – ponownie ochroną częściową[7].
Rośnie na ziemi w lasach iglastych, szczególnie w górskich lasach świerkowych na podłożu wapiennym. Owocniki wytwarza od sierpnia do listopada[7].
Naziemny grzyb mykoryzowy tworzący symbiozę z drzewami iglastymi[7]. Grzyb niejadalny[5].
Ze względu na charakterystyczny, obcięty wierzchołek jest to gatunek łatwy do odróżnienia. Jedynie młode owocniki można pomylić z buławką pałeczkowatą (Clavariadelphus pistillaris) lub buławką spłaszczoną (Clavariadelphus ligula)[5]. Podobny jest też młody siatkoblaszek maczugowaty (Gomphus clavatus), jednak na zewnętrznej powierzchni ma listewkowaty hymenofor[4].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.