Ci, którzy odchodzą z Omelas

Ci, którzy odchodzą z Omelas (ang. The Ones Who Walk Away from Omelas) – krótki utwór literacki autorstwa amerykańskiej pisarki Ursuli Le Guin, wydany został po raz pierwszy w antologii New Dimensions 3(inne języki) w 1973. W polskim tłumaczeniu Zofii Uhrynowskiej-Hanasz ukazał się w miesięczniku „Literatura na Świecie” (nr 1/1976)^[1].

Ci, którzy odchodzą z Omelas

The Ones Who Walk Away from Omelas

Autor	Ursula K. Le Guin
Data powstania	1973
Wydanie oryginalne
Język	angielski
Data wydania	1973
Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	1976
Wydawca	Literatura na Świecie
Przekład	Zofia Uhrynowska-Hanasz

W 1975 tekst ukazał się w antologii The Wind's Twelve Quarters, która została wydana w Polsce w 1980 przez oficynę Iskry w serii Fantastyka-Przygoda pod tytułem Wszystkie strony świata, jednak opowiadanie Ci, którzy odchodzą z Omelas zostało w niej pominięte. Pojawiło się dopiero w wydaniu z 1995 (wyd. Prószyński i S-ka)^[2].

Fabuła

Narrator opisuje Omelas jako idealną, utopijną krainę, której obywatele są inteligentni, wyrafinowani i kulturalni. Nie ma tam żołnierzy, królów, kapłanów ani niewolników. Miejsce to jest porównywane do cudownej krainy z bajki. Ale, by Omelas mogło działać w ten sposób i zachować swój stan, jedno dziecko musi pozostać nieszczęśliwe, trzymane w brudzie, ciemności i nędzy. Obywatele Omelas w pewnym wieku dowiadują się prawdy, która ich szokuje. Niektórzy zostają, nieliczni odchodzą.

Nagrody

1974:

• Nominacja do nagrody Locusa w kategorii Krótka forma
• Nagroda Hugo w kategorii Najlepsza miniatura literacka (ang. The Best Shot Story)^[3].

Powiązania kulturowe

Treść nawiązuje do utylitaryzmu, prądu w etyce. Autorka twórczo interpretuje tu ideę kozła ofiarnego, ukazaną w The Moral Philosopher and the Moral Life Williama Jamesa oraz w Braciach Karamazow Fiodora Dostojewskiego^[4].

Nazwę tytułowego miasta autorka wzięła z odczytania wspak nazwy miasta Salem (Oregon) (salem-O – Omelas)^[5].