Chloran potasu

Chloran potasu, nazwa Stocka: chloran(V) potasu, KClO
3 – nieorganiczny związek chemiczny, sól potasowa kwasu chlorowego. Stosowany do produkcji zapałek i materiałów wybuchowych^[6].

Chloran potasu

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) addyt. trioksydochloran(1−) potasu Inne nazwy i oznaczenia półsyst. chloran potasu Stocka chloran(V) potasu inne daw. chloran potasowy, zwycz. sól Bertholleta, kalichloricum, pot. kalichlorek[1]
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	KClO 3
Masa molowa	122,55 g/mol
Wygląd	biały lub prawie biały proszek, granulki lub kryształy[2]
Identyfikacja
Numer CAS	3811-04-9
PubChem	6426889
SMILES [O-]Cl(=O)=O.[K+]
InChI InChI=1S/ClHO3.K/c2-1(3)4;/h(H,2,3,4);/q;+1/p-1 InChIKey VKJKEPKFPUWCAS-UHFFFAOYSA-M
Właściwości Gęstość 2,32 g/cm³[3]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie 73 g/l (20 °C)[4] 555 g/l (100 °C)[4] Temperatura topnienia 368 °C[4] Temperatura rozkładu 370 °C[4]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2025-01-01] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanego źródła[3] Niebezpieczeństwo Zwroty H H271, H301 Zwroty P P210, P220, P264, P280, P283, P301+P310 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[5] 0 2 2 OX Numer RTECS FO0350000 Dawka śmiertelna LD50 1870 mg/kg (szczur, drogą pokarmową)[4]
Podobne związki
Inne aniony	KClO(inne języki), KClO 2(inne języki), KClO 4
Inne kationy	NaClO 3, NH 4ClO 3
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Otrzymywanie

Na skalę przemysłową otrzymywany jest czasami w procesie elektrolizy roztworu chlorku potasu. W przestrzeni anodowej zachodzą następujące reakcje^[7]:

2Cl−
→ Cl
2 + 2e−

Cl
2 + H
2O ⇄ HClO + H+
+ Cl−

HClO ⇄ H+
+ ClO−

2HClO + ClO−
→ ClO−
3 + 2Cl−
+ 2H+

Anody do tego procesu pokrywane są powłokami z RuO
2 lub tytanu, aby zapewnić ich trwałość chemiczną.

W analogicznym procesie elektrochemicznym częściej otrzymuje się chloran sodu (jako roztwór wodny), z którego następnie wytrąca się chloran potasu po dodaniu stałego KCl^[7]:

KCl + NaClO
3 → NaCl + KClO
3↓

Jest to główna przemysłowa metoda produkcji tego związku. Pozostała solanka jest zawracana do elektrolizera i wykorzystywana ponownie^[7].

Inną metodą otrzymywania KClO
3 jest przepuszczanie gazowego chloru przez gorący roztwór wodorotlenku potasu^[8]:

3Cl
2 + 6KOH → KClO
3 + 5KCl + 3H
2O