Centralna Szkoła Prawnicza

Centralna Szkoła Prawnicza im. Teodora Duracza w Warszawie (CSP, od 1950 r. Wyższa Szkoła Prawnicza im. Teodora Duracza w Warszawie), pot. Duraczówka) – stalinowska szkoła prawnicza funkcjonująca w latach 1948–1953, utworzona zarządzeniem ministra sprawiedliwości z dnia 14 maja 1948.

Historia

Placówka ta zapewniała dalszą edukację absolwentom tzw. średnich szkół prawniczych, które przyuczały do wykonywania zawodów prawniczych osoby cieszące się zaufaniem ówczesnych władz. CSP oraz tzw. średnie szkoły prawnicze miały w szybkim tempie wykształcić nowe kadry dla wymiaru sprawiedliwości.

Uczniami Centralnej Szkoły Prawniczej mogły być osoby skierowane przez zarządy centralne partii politycznych, związków zawodowych lub organizacji społecznych w wieku od 21 do 40 lat, posiadające co najmniej wykształcenie licealne. Od tego ostatniego wymogu kandydatów mógł zwolnić minister sprawiedliwości. W ciągu dwuletniego cyklu nauczania uczniowie, jak stanowił statut szkoły, mieli zdobyć wykształcenie teoretyczne i praktyczne umożliwiające im pełnienie stanowisk sędziowskich i prokuratorskich.

Szkoła stanowić miała przeciwwagę dla uniwersyteckich wydziałów prawa, w związku z niewielkim zaufaniem władz komunistycznych (m.in. w resorcie sprawiedliwości) wobec przedwojennych wykładowców. W latach 1950-1952 trwał spór między resortami sprawiedliwości i szkolnictwa wyższego o charakter nauczania i potrzebę istnienia szkoły, który dotyczył m.in. kwestii zrównania wartości dyplomu w Duraczówce z dyplomem ukończenia uniwersyteckich studiów I stopnia.

W roku akademickim 1950/1951 Wyższa Szkoła Prawnicza prowadziła nauczanie w trybie zaocznym. Wobec problemów z organizacją tego toku nauczania, całą administrację toku zaocznego (wraz ze studentami) przeniesiono na Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego.

W latach 1948–1950 dyrektorem Centralnej Szkoły Prawniczej im. T. Duracza w Warszawie był Igor Andrejew. W latach 1950-1951 funkcję tę (od połowy 1950 r. w randze rektora) pełnił Marian Muszkat, zaś od 1951 r. do końca istnienia WSP - Gustaw Auscaler.

Od 1950 Centralna Szkoła Prawnicza funkcjonowała jako Wyższa Szkoła Prawnicza imienia Teodora Duracza, a następnie od 1953 jako Ośrodek Doskonalenia Kadr Sędziowskich i Prokuratorskich.

Bibliografia

• Aleksandra Wojciechowska, Przyczyny i następstwa ustanowienia w 1946 roku wyjątkowego trybu dopuszczania do obejmowania stanowisk sędziowskich i prokuratorskich
• Konrad W. Rokicki, Centralna/Wyższa Szkoła Prawnicza im. Teodora Duracza jako alternatywa dla uniwersyteckiego kształcenia prawników. Próba oceny [w:] Studia z historii najnowszej Polski, t. 4, red. R. Łatka, IPN, Warszawa 2022, s. 140-159.