Loading AI tools
linia kolejowa na Węgrzech Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Budavári sikló – kolej linowo-terenowa w Budapeszcie, stolicy Węgier, zarządzana przez Budapesti Közlekedési Zrt.
Budavári sikló | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dane podstawowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zarządca | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Długość |
0,095 km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Została zbudowana w 1870 roku jako druga na świecie (po Lyonie), jest jednocześnie najstarszą funkcjonującą do dziś koleją linowo-terenową. Powstała w celu przewożenia pasażerów z okolic Mostu Łańcuchowego na Wzgórze Zamkowe[2] i znajdujący się na nim Zamek Królewski[3]. Inicjatorem stworzenia kolei był Ödön Széchenyi, syn Istvána Széchenyiego[4][5].
Budowa kolei rozpoczęła się latem 1868 roku pod kierownictwem Henrika Wolfahrta. Wagony parowe zostały wyprodukowane w Wiedniu i składały się z trzech kabin, po 8 pasażerów każda[4]. Jazda testowa odbyła się 23 października 1869 roku[6]. Kolej została oddana do użytku 2 maja 1870 roku[4][5], a od 1920 roku jest własnością miasta[7]. Do 1928 roku była jedynym środkiem transportu, docierającym na Wzgórze Zamkowe[8]. Kolej działała nieprzerwanie aż do 1944 roku, kiedy została zniszczona podczas oblężenia miasta[4]. Bomby trafiły w maszynownię, uszkodzeniu uległy też stacja górna kolejki oraz fragment torów[5]. Po wojnie tory zostały rozebrane[4]. Plan odbudowy pojawił się już w 1960 roku[9], jednak rozpoczęto ją dopiero w marcu 1985 roku[10]. Kolej odbudowano w pierwotnej lokalizacji, dostosowano ją jednak do otoczenia oraz współczesnych wymogów technicznych przy użyciu wagonów elektrycznych, nazwanych Margit i Géllert, które zachowały dawny wygląd, podział na trzy kabiny oraz wahadłowy system działania[4]. Ponadto, maszynownia, która przed wojną znajdowała się w dolnej stacji kolei, tym razem została umieszczona na górnej stacji[6]. 4 czerwca 1986 roku wznowiono ruch kolei[4][5]. W 1987 roku kolej, wraz z innymi atrakcjami Budapesztu, znalazła się na liście światowego dziedzictwa UNESCO[11]. Początkowo wagony poruszały się z prędkością 3 m/s, ale w 1988 roku na prośbę podróżujących prędkość zmniejszono o połowę[6]. W 2009 roku wagony przeszły renowację[8]. Z okazji 150-lecia istnienia kolei, w 2020 roku węgierska poczta wydała znaczki pocztowe z jej wizerunkiem[12].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.