Remove ads
Pyrwa profesionalna futbolna liga (bułg. Първа професионална футболна лига) – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Bułgarii, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy), utworzona w 1924 roku i od samego początku zarządzana przez Bułgarski Związek Piłki Nożnej (BFS). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) i przeznaczone są dla 16 najlepszych krajowych klubów piłkarskich. Jej triumfator zostaje Mistrzem Bułgarii, zaś najsłabsze drużyny są relegowane do Wtoroj PFL (II ligi bułgarskiej).
 2023/2024 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Dyscyplina | |
| Organizator rozgrywek | |
| Data założenia | |
| Założyciel | |
| Poprzednia nazwa |
Dyrżawno pyrwenstwo (1924–1937) |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn |
16 |
| Zwycięzca |
Mistrz Bułgarii |
| Niższy poziom ligowy | |
| Puchary | |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca |
Władysław Warna (1925) |
| Obecny zwycięzca |
Łudogorec Razgrad (2023/24) |
| Najwięcej zwycięstw |
CSKA Sofia (31) |
| Strona internetowa | |
Remove ads
Mistrzostwa Bułgarii w piłce nożnej rozgrywane są od 1924 roku. Na początku rozgrywki nazywały się Dyrżawno pyrwenstwo (bułg. Държавно първенство) z wyjątkiem lat 1937–1940 kiedy nosiła nazwę Nacionałna futbołna diwizija (bułg. Републиканска футболна дивизия). Od 1945 do 1948 liga nazywała się Republikansko pyrwenstwo (bułg. Републиканско първенство), a potem Republikanska futbołna diwizija (bułg. Републиканско първенство). W latach 1950–2000 funkcjonowała pod nazwą A Republikanska futbołna grupa (bułg. „А” Републиканска футболна група), a w latach 2000–2003 jako Wissza profesionałna futbołna liga (bułg. Висша професионална футболна лига). W latach 2003–2016 nazywała się A Profesionałna futbołna grupa (bułg. „А” Професионална футболна група), w skrócie A PFG (bułg. А ПФГ)[1]. Rozgrywki Pyrwa profesionalna futbolna liga (bułg. Първа професионална футболна лига) startowały w sezonie 2016/17[2].
Remove ads
Obecny format ligi zakładający rozgrywki w dwie rundy obowiązuje od sezonu 2014/15.
Rozgrywki składają się z 26 kolejek spotkań rozgrywanych pomiędzy drużynami systemem kołowym. Każda para drużyn rozgrywa ze sobą dwa mecze – jeden w roli gospodarza, drugi jako goście. Po dwóch rundach rozgrywek zespoły z miejsc 1-6 walczą w trzeciej rundzie o mistrzostwo i europejskie puchary, a zespoły z miejsc 7-14 o utrzymanie w lidze. Pierwsza szóstka rozgrywa ze sobą mecze – u siebie oraz na wyjeździe. Dolna ósemka również rozgrywa ze sobą mecze – u siebie oraz na wyjeździe. Od sezonu 2015/16 w lidze występuje 14 zespołów. W przeszłości liczba ta wynosiła od 5 do 28. Drużyna zwycięska za wygrany mecz otrzymuje 3 punkty (do sezonu 1992/93 2 punkty), 1 za remis oraz 0 za porażkę.
Po rozegraniu dwóch rund systemem kołowym zespoły dzielą się na dwie grupy. Pierwszą jest grupa mistrzowska, w której sześć pierwszych drużyn regularnego sezonu rozgrywa 10 meczów w systemie kołowym o tytuł Mistrza Bułgarii w piłce nożnej. Mistrz Bułgarii kwalifikuje się do eliminacji Ligi Mistrzów UEFA. Druga oraz trzecia drużyna zdobywają możliwość gry w Lidze Europy UEFA. Również zwycięzca Pucharu Bułgarii startuje w eliminacjach do Ligi Europy lub, w przypadku, w którym zdobywca krajowego pucharu zajmie pierwsze miejsce w lidze – możliwość gry w eliminacjach do Ligi Europy otrzymuje również czwarta drużyna klasyfikacji końcowej.
Kolejna grupa zostaje utworzona z zespołów, które w sezonie zasadniczym zajęły miejsca od 7 do 14. Drużyny z tej grupy rywalizują o play-off Ligi Europy w dwóch kolejnych podgrupach i rozgrywają po 10 meczów w systemie kołowym. Zwycięzcy podgrup spotykają się w dwumeczu, w celu wyłonienia drużyny, której będzie przysługiwać prawo do zmierzenia się z czwartą lub piątą drużyną grupy mistrzowskiej o rundę kwalifikacyjną rozgrywek Ligi Europy.
Dwie najgorsze drużyny z dwóch podgrup oraz druga i trzecia drużyny z Wtoroj PFL (pierwsza drużyna ma zapewniony awans do najwyższej klasy) następnie walczą w barażach play-off o utrzymanie w najwyższej lidze. Najsłabsza drużyna barażów spada do Wtoroj PFL.
W przypadku zdobycia tej samej liczby punktów, klasyfikacja końcowa ustalana jest na podstawie wyniku dwumeczu pomiędzy drużynami, w następnej kolejności, w przypadku remisu – na podstawie różnicy bramek w pojedynku bezpośrednim, następnie na podstawie ogólnego bilansu bramkowego osiągniętego w sezonie, większej liczby bramek zdobytych oraz w ostateczności za pomocą losowania.
Remove ads
| Uczestnicy poprzedniej edycji | |||
|---|---|---|---|
| RAZ | Łudogorec Razgrad  | Razgrad | 1 |
| CSS | CSKA Sofia | Sofia | 2 |
| BOT | Botew Płowdiw | Płowdiw | 3 |
| LEV | Lewski Sofia | Sofia | 4 |
| CHM | Czerno More Warna | Warna | 5 |
| SLA | Sławia Sofia | Sofia | 6 |
| BSZ | Beroe Stara Zagora | Stara Zagora | 7 |
| CSK | CSKA 1948 Sofia | Sofia | 8 |
| LPL | Łokomotiw Płowdiw | Płowdiw | 9 |
| ARD | Arda Kyrdżali | Kyrdżali | 10 |
| LSO | Łokomotiw Sofia | Sofia | 11 |
| PIR | Pirin Błagojewgrad | Błagojewgrad | 12 |
| po barażach | |||
| BVR | Botew Wraca | Wraca | 13 |
 Spadek z Pyrwa PFL 2020/21 | |||
| CAR | Carsko Seło Sofia | Sofia | 14 |
 Awans z Wtora PFL 2020/21 | |||
| SPV | Spartak Warna | Warna | 1 |
| SEP | Septemwri Sofia | Sofia | 2 |
| HEB | Hebyr Pazardżik | Pazardżik | 3 |
|
Oznaczenia:
| |||
Tabela medalowa
Mistrzostwo Bułgarii zostało do tej pory zdobyte przez 16 różnych drużyn.
Stan na 11 maja 2024.
| Lp. | Drużyna | Miejsca na podium | ||
|---|---|---|---|---|
 |
 |
 | ||
| 1. | CSKA Sofia | 31 | 28 | 7 |
| 2. | Lewski Sofia | 26 | 32 | 13 |
| 3. | Ludogorec Razgrad | 13 | 0 | 0 |
| 4. | Slawia Sofia | 7 | 10 | 11 |
| 5. | Lokomotiw Sofia | 4 | 6 | 10 |
| 6. | Liteks Łowecz | 4 | 1 | 3 |
| 7. | Władysław Warna | 3 | 4 | 0 |
| 8. | Botew Płowdiw | 2 | 2 | 10 |
| 9. | Lokomotiw Płowdiw | 1 | 2 | 4 |
| 10. | Czerno More Warna | 1 | 2 | 3 |
| 11. | Spartak Warna | 1 | 2 | 2 |
| 12. | Beroe Stara Zagora | 1 | 1 | 2 |
| 13. | Spartak Płowdiw | 1 | 1 | 0 |
| 14. | Etyr Wielkie Tyrnowo | 1 | 0 | 2 |
| 15. | AS 23 Sofia | 1 | 0 | 0 |
| SK Sofia | 1 | 0 | 0 | |
| 17. | Spartak Sofia | 0 | 2 | 0 |
| 18. | Lewski Ruse | 0 | 1 | 0 |
| Makedonija Skopje | 0 | 1 | 0 | |
| Neftochimik Burgas | 0 | 1 | 0 | |
| Sportist Sofia | 0 | 1 | 0 | |
| 22. | Wełbyżd Kiustendił | 0 | 0 | 3 |
| 23. | Akademik Sofia | 0 | 0 | 2 |
| 24. | Botew Wraca | 0 | 0 | 1 |
| Marek Stanke Dimitrow | 0 | 0 | 1 | |
| Spartak Plewen | 0 | 0 | 1 | |
| Szypka Sofia | 0 | 0 | 1 | |
| ŻSK-Sławia Sofia | 0 | 0 | 1 | |
| CSKA 1948 Sofia | 0 | 0 | 1 | |
Remove ads
Drużynowe
- Najwięcej tytułów mistrza kraju – CSKA Sofia (31)
- Najwięcej sezonów w I lidze – Lewski Sofia (83 sezony, wszystkie od początku rozgrywek)
- Najmniej sezonów w I lidze – Benkowski Widin, Czerweno Zname Pawlikeni, Rozowa Dolina Kazanliak, Akademik Warna i Olimpik Tetewen (1 sezon)
- Najwięcej mistrzostw z rzędu – Łudogorec Razgrad; 13 (stan na koniec sezonu 2023/2024)
- Najwyższy stosunek meczów wygranych do rozegranych – Łudogorec Razgrad, 236-363; 0.6501 (stan na koniec sezonu 2021/2022)
- Najwięcej zwycięstw w jednym sezonie – Łudogorec Razgrad (27 na 36 meczów Sezon 2017/2018)
- Najmniej zwycięstw w jednym sezonie – Torpedo Ruse (na 22 mecze w rozgrywkach 1951) i Rakowski Ruse (na 30 meczów w rozgrywkach 1996-97) – ani jedno zwycięstwo
- Najwięcej porażek w jednym sezonie – Rakowski Ruse (29 na 30 meczów w rozgrywkach 1996-97)
- Najmniej porażek w jednym sezonie – Spartak Sofia (na 22 mecze w rozgrywkach 1951), Lewski Sofia (na 18 meczów w rozgrywkach 1948-49) i CDNA Sofia (na 11 meczów w rozgrywkach 1958) – ani jedna porażka
- Najwięcej goli zdobytych w jednym sezonie – CSKA Septemwrijsko Zname Sofia (95 bramek w 34 meczach w rozgrywkach 1971-72)
- Najmniej goli zdobytych w jednym sezonie – Rakowski Ruse (na 30 meczów w rozgrywkach 1996-97), Torpedo Ruse (na 22 mecze w rozgrywkach 1951) i Czerno More Warna (na 11 meczów w rozgrywkach 1968) – po 8 bramek
- Najwięcej goli straconych w jednym sezonie – Rakowski Ruse (110 bramek w 30 meczach w rozgrywkach 1996-97)
- Najmniej goli straconych w jednym sezonie – CDNA Sofia (na 22 mecze w rozgrywkach 1951) i Spartak Sofia (na 22 mecze w rozgrywkach 1951) – po 7 bramek
- Największe zwycięstwo – CSKA Sofia-Torpedo Ruse 12:0 w rozgrywkach 1951
Indywidualne
- Najwięcej tytułów mistrza kraju – Manoł Manołow z CSKA Sofia (12)
- Najwięcej meczów w I lidze – Marin Bakałow (454, dla Botewu Płowdiw, CSKA Sofia, Spartaka Płowdiw, Maricy Płowdiw i Olimpiku Tetewen)
- Najwięcej goli w I lidze – Petyr Żekow (253, 8 dla Dimitrowgradu, 101 dla Beroe Starej Zagory i 144 dla CSKA Sofia)
- Najwięcej goli w jednym sezonie – Christo Stoiczkow (38 dla CSKA Sofia w rozgrywkach 1989-90)
- Najwięcej goli w jednym meczu – Petyr Michajłow (dla CSKA Sofia w meczu z Torpedo Ruse w rozgrywkach 1951), Iwo Georgiew (dla Spartaka Warna w meczu ze Spartakiem Płowdiw w rozgrywkach 1995-96) i Todor Pramatarow (dla Sławii Sofia w meczu z Rakowskim Ruse w rozgrywkach 1996-97) – po 6 bramek.
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads