Bitwa pod wzgórzem Punilla

Bitwa pod wzgórzem Punilla – starcie zbrojne, które miało miejsce 20 lutego 1781 r. w trakcie powstania Tupaca Amaru II (1780–1783) (walki na południu tzw. bunt Tomasa Katari).

Bitwa pod wzgórzem Punilla

Powstanie Tupaca Amaru II 1780-1783 (Bunt Tomasa Katari)
Panorama Chuquisaca (Chuqichaka, Sucre)
Czas	20 lutego 1781
Miejsce	Chuquisaca, Boliwia
Terytorium	Peru
Wynik	zwycięstwo wojsk hiszpańskich
Strony konfliktu
Hiszpanie Indianie
Dowódcy
Damaso Katari, Nicolas Katari
Siły
nieznane 5 tys. – 7 tys.
Straty
nieznane 400
brak współrzędnych

Równocześnie z walkami toczonymi przez Tupaca Amaru II, akcję propagandową na południu prowadził niepiśmienny Indianin z plemienia Ajmara Tomas Katari. Kilkakrotnie aresztowany, za każdym razem uciekał z więzienia kontynuując walkę. Po kolejnym aresztowaniu Katariego w lipcu 1780 r. na czele powstańców stanęli jego dwaj przyrodni bracia Damaso i Nicolas Katari. Grożąc śmiercią jednego z pojmanych corregidorów, wymusili zwolnienie Tomasa z więzienia.

Przez całą jesień 1780 r. toczyły się walki z Hiszpanami, a powstańcy zajęli szereg prowincji, zabijając bezlitośnie wszystkich Hiszpanów, Metysów oraz Indian odmawiających im poparcia. W styczniu 1781 r. Katari został ponownie aresztowany a próba jego odbicia przez jego zwolenników zakończyła się śmiercią przywódcy. Śmierć Tomasa nie załamała powstańców. Rebelia rozprzestrzeniła się na kolejne regiony. Bracia Katari zebrali armię liczącą od 5 tys. do 7 tys. ludzi, oblegając Chuquisakę. Po tygodniu oblężenia dnia 20 lutego siły powstańców poniosły porażkę w bitwie pod wzgórzem Punilla. Zginęło 400 powstańców, reszta została rozproszona. Miesiąc później pozycja braci Katarich wyraźnie osłabła. Wydani Hiszpanom przez zdrajców przywódcy zostali straceni, a ich ciała poćwiartowane i wystawione na widok publiczny.

Bibliografia

• Jarosław Wojtczak: Powstanie Tupaka Amaru, wyd. Askon, Attyka, Warszawa 2007.