Bitwa pod Moskwą (1612)

Bitwa pod Moskwą (ros. Московская битва) – dwie bitwy stoczone w dniach 1 i 3 września 1612 na przedmieściach Moskwy przez wojska polsko-litewskie pod dowództwem hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza, z oddziałami rosyjskiego I i II pospolitego ruszenia pod dowództwem Dymitra Pożarskiego i Dymitra Trubeckiego. Jedno z kluczowych starć wojny polsko-rosyjskiej (1609–1618).

Ten artykuł dotyczy bitwy pod Moskwą w 1612. Zobacz też: inne bitwy o Moskwę.

Bitwa pod Moskwą

wojna polsko-rosyjska (1609–1618)
Tak zwany zygmuntowski plan Moskwy z 1610
Czas	1 i 3 września 1612
Miejsce	Moskwa
Terytorium	Rosja
Wynik	zwycięstwo Rosjan, wycofanie się Rzeczypospolitej z Moskwy i pobliskich terenów
Strony konfliktu
I Rzeczpospolita Carstwo Rosyjskie
Dowódcy
Jan Karol Chodkiewicz Dymitr Pożarski Dymitr Trubecki
Siły
około 10 tysięcy około 10 tysięcy
Straty
1500 1500
brak współrzędnych

Polska załoga Kremla poddaje się kniaziowi Dymitrowi Pożarskiemu. Obraz rosyjskiego malarza Ernsta Lissnera

1 września

Polacy bezskutecznie próbowali przerwać oblężenie Kremla i Kitaj-gorodu w Moskwie, by dostarczyć aprowizację polskiej załodze dowodzonej przez pułkownika Mikołaja Strusia. 1 września wojska polsko-litewskie uderzyły z zachodu na przedmieścia Moskwy. Atak polskiej husarii początkowo przełamał szyki jazdy rosyjskiego dworiaństwa. Uderzenie wsparła piechota węgierska, niemiecka i polska. Jednak jednocześnie nastąpiło odsłonięcie prawego skrzydła wojsk Rzeczypospolitej, na które z flanki uderzyła niespodziewanie zza rzeki Moskwy jazda kozaków dońskich Dymitra Trubeckiego. W tym samym czasie niepowodzeniem zakończył się wypad oddziałów garnizonu Kremla na tyły wojsk moskiewskich. Tego dnia straty obu stron wyniosły około 1000 zabitych.

3 września

Chodkiewicz postanowił tym razem uderzyć na Moskwę poprzez jej południowe przedmieście Zamoskworieczie. Pod mury Kremla wzdłuż Moskwy przeniknęło 600 piechurów węgierskich, którym udało się zdobyć przyczółek mostowy. Jednocześnie w ich kierunku uderzyły główne siły polsko-litewskie. Tu ugrzęzły jednak w ciasnych uliczkach Zamoskworieczia, gdzie stały się łatwym celem kontrataków Rosjan. Operacja ostatecznie się nie powiodła. Obie strony straciły 500 zabitych.

Wynik

Bitwa zakończyła się taktycznym zwycięstwem Rosjan. Pozbawiony aprowizacji polski garnizon Kremla skapitulował 7 listopada 1612. 8 grudnia idący z kolejną odsieczą król Zygmunt III Waza na wieść o poddaniu się Moskwy zawrócił swoje wojska spod obleganego Wołokołamska.

Bibliografia

• Andrzej Andrusiewicz: Dzieje Dymitriad 1602–1614, tom I, II, Warszawa 1990.
• TomaszT. Bohun TomaszT., Moskwa 1612, Warszawa: Bellona, 2005, ISBN 83-11-10644-4, OCLC 69310973. Brak numerów stron w książce