Bezpiecznik

Bezpiecznik – podstawowy element zabezpieczający urządzenie, jego fragment lub użytkownika przed określonym czynnikiem zagrażającym. Należy on do grupy urządzeń zabezpieczających.

Elektryczne bezpieczniki samochodowe różnych rozmiarów

Ten artykuł dotyczy bezpieczników w ogólności. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Zobacz hasło bezpiecznik w Wikisłowniku

Działanie bezpiecznika

Zasada działania bezpiecznika powinna:

1. być możliwie prosta (zrozumiała dla obsługi)
2. być możliwie bezpośrednio związana z czynnikiem zagrożenia
3. zapewniać możliwie wysoką pewność zadziałania
4. zapewniać niski koszt produkcji lub eksploatacji bezpiecznika.

Podział bezpieczników

Podział według czynnika zagrażającego

• bezpieczniki ciśnieniowe:
  • nadciśnieniowe – od nadmiernego wzrostu ciśnienia (np. zawór bezpieczeństwa)
  • niedociśnieniowe – od próby uruchomienia lub blokujące urządzenie przy zbyt niskim ciśnieniu, np. stosowane w dźwigach zabezpieczające ramię dźwigu przed spadnięciem w przypadku przerwania się węża doprowadzającego olej do siłownika
• bezpieczniki elektryczne
  • topikowe
  • gazowydmuchowe
• bezpieczniki gazowe:
  • instalacji gazowej:
    • bezpieczniki płynowe
    • obecności gazu
    • obecności płomienia
    • przepływowe
  • spawalnicze:
    • acetylenowe
    • przypalnikowe
• bezpieczniki mechaniczne:
  • bezpieczniki blokujące – np. broni palnej
  • bezpieczniki dynamiczne – np. przy wiązaniach narciarskich
  • bezpieczniki kinetyczne
• bezpiecznik termiczny:
  • przed mrozem – instalacja CO (centralnego ogrzewania)
  • przeciwoparzeniowe
• bezpiecznik przeciwpożarowy

Podział według sposobu działania

• bezpośredni
• pośredni

Podział według kryteriów ekonomicznych i społecznych

• koszt bezpiecznika lub jego eksploatacji
• prawdopodobieństwo zagrożenia dla ludzi
• wartość zabezpieczanego urządzenia

Podział według krotności użycia

• jednokrotne
• wielokrotne

Podział według niezawodności

• pewności zadziałania przy zagrożeniu
• selektywności zadziałania

Podział według obsługi

• bezobsługowe – samokasujące stan zadziałania
• obsługowe – wymagają wymiany lub interwencji serwisu