Bawełna indyjska

Bawełna indyjska (Gossypium herbaceum L.) – gatunek roślin z rodziny ślazowatych. Rośnie dziko w Afryce (Mozambik, Zimbabwe, Botswana, Namibia, Południowa Afryka, Suazi), ponadto jest uprawiana w innych krajach afrykańskich i w niektórych państwach Azji (Indie, Afganistan, Tadżykistan, Turkmenistan, Uzbekistan, Chiny)^[5].

Bawełna indyjska

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	ślazowce
Rodzina	ślazowate
Rodzaj	bawełna
Gatunek	bawełna indyjska
Nazwa systematyczna
Gossypium herbaceum L. Sp. Pl. 693 1753[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
brak danych

Morfologia

Kwiat

Pokrój

Bylina o wysokości do 1,5 m^[6]. Uprawia się ją jako roślinę jednoroczną^[7].

Liście

Długoogonkowe, 3-7 klapowe, owłosione^[6]

Kwiaty

Małe, żółte, z fioletowym środkiem. Wyrastają pojedynczo w kątach liści. Mają trwały, 3-działkowy kieliszek, który całkowicie okrywa pączki kwiatowe. Kielich zrosły, 5-działkowy, korona 5-płatkowa, Pręciki liczne, zrośnięte w rurkę otaczającą słupek^[6]

Owoc

Torebka z licznymi nasionami. Zaopatrzone one są obficie we włoski, które pełnią rolę aparatu lotnego i umożliwiającego przenoszenie nasion przez wiatr na duże odległości^[6].

Zastosowanie

• Roślina włóknodajna, używana do wytwarzania włókna zwanego bawełną. Otrzymuje się je z długich włosków otaczających nasiona^[6]. Po raz pierwszy zaczęto uprawiać ten gatunek bawełny około 500 lat p.n.e. w Indiach, do których dostała się ona z Persji. Później jej uprawa rozpowszechniła się także w Palestynie i innych rejonach. W Biblii wymieniona jest tylko raz, w Księdze Estery (1,6), gdzie określona jest hebrajskim słowem karpas. W Egipcie rozpoczęto ją uprawiać dopiero w czasach Imperium Rzymskiego^[7].
• Do wytwarzania bawełny wykorzystuje się tylko długie włoski. Z włosków krótkich, zwanych podwłosiem, wytwarza się papier^[6].
• W krajach o ciepłym klimacie jest uprawiana również jako roślina ozdobna^[8]. Po raz pierwszy zaczęto ją w Indiach uprawiać właśnie w celach ozdobnych, później dopiero jako roślinę włókienniczą^[7].
• Z nasion otrzymuje się olej, zarówno jadalny, jak i techniczny^[6].
• Wytłoki pozostałe po tłoczeniu oleju są wartościową paszą dla zwierząt^[6].
• Z łodygi otrzymuje się włókna, z których wytwarza się powrozy^[6].