Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bażyna (Empetrum L.) – rodzaj krzewinek należących do rodziny wrzosowatych (Ericaceae Juss.). Występuje na półkuli północnej w strefie klimatu umiarkowanego (tu zwykle w górach) i chłodnego oraz na południowych krańcach Ameryki Południowej (tam tylko jeden gatunek – Empetrum rubrum). W Polsce występuje bażyna czarna (Empetrum nigrum) i bażyna obupłciowa (Empetrum hermaphroditum)[3], przy czym ta ostatnia często ujmowana jest jako podgatunek bażyny czarnej[4]. Gatunkiem typowym jest bażyna czarna (Empetrum nigrum)[5]. Łączna liczba gatunków w zależności od ujęcia systematycznego (koncepcji podziału) waha się od 3 do 18[6].
 Morfologia (bażyna czarna) | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
bażyna |
| Nazwa systematyczna | |
| Empetrum L. Sp. Pl. 1022. 1753 | |
.jpg)
Chamaetaxus Ruprecht
Rodzaj należy do plemienia Empetreae (obok dwóch innych rodzajów: Ceratiola i Corema[8]), podrodziny Ericoideae, rodziny wrzosowatych Ericaceae, która wraz z siostrzaną rodziną Cyrillaceae należą do rzędu wrzosowców, grupy astrowych (asterids) w obrębie dwuliściennych właściwych (eudicots)[2].
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Ericanae Takht., rząd wrzosowce (Ericales Dumort.), podrząd Ericineae Burnett, rodzina wrzosowate (Ericaceae Juss.), podrodzina Empetroideae Nutt. ex Sweet, plemię Empetreae Horan., rodzaj bażyna (Empetrum L.)[9].
Podział rodzaju i status taksonomiczny gatunków w jego obrębie jest przedmiotem dyskusji[10]. W szerokim ujęciu gatunków wyróżnia się ich 2 lub 3 zawierających szereg podgatunków[4], w wąskim ujęciu gatunków w obrębie rodzaju wyróżnia się nawet kilkanaście[11].
Z badań genetycznych wynika, że diploid Empetrum nigrum jest grupą bazalną dla wielokrotnie powstających w różnych miejscach tetraploidów[8][6], co skutkować ma trudną do segregacji zmiennością genetyczną[6]. Wskazuje się jako niejednoznaczny związek między ploidalnością a dwupiennością lub obupłciowością tych roślin – na biologię rozrodu istotny wpływ mogą bowiem mieć czynniki środowiskowe[12]. Potwierdzać to mają rośliny z kwiatami obupłciowymi o pozostałych cechach właściwych dla podgatunku typowego Empetrum nigrum[10][13]. W efekcie formy tetraploidalne we Flora of North America nie są uznawane za na tyle odległe, by mogły być traktowane jako odrębne gatunki[6]. Także Flora Europaea kwestionuje znaczenie ploidalności jako wystarczającego uzasadnienia podniesienia taksonów powstałych w wyniku zwielokrotnienia chromosomów do rangi gatunku[12]. Również The Plant List uznaje tetraploidy za podgatunki[4]. W efekcie wyżej wymienione i inne prace taksonomiczne wyróżniają różną liczbę drobnych taksonów w randze podgatunków bażyny czarnej[14][15].
W piśmiennictwie polskim tradycyjnie wyróżnia się raczej jako odrębne gatunki obie formy bażyn występujące w kraju tj. bażynę czarną E. nigrum i obupłciową E. hermaphroditum[3][16].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
