Kropidlak różnobarwny

Kropidlak różnobarwny (Aspergillus versicolor (Vuillemin) Tiraboshi) – gatunek grzybów z rodziny kropidlakowatych Aspergillaceae^[1]. Gatunek kosmopolityczny, występujący na całym świecie, głównie w ciepłych rejonach^[2].

Kropidlak różnobarwny

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	Eurotiomycetes
Rząd	kropidlakowce
Rodzina	kropidlakowate
Rodzaj	kropidlak
Gatunek	kropidlak różnobarwny
Nazwa systematyczna
Aspergillus versicolor (Vuillemin) Tiraboshi Ann. Bot., Roma 7: 9 (1908)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Aspergillus, Aspergillaceae, Eurotiales, Eurotiomycetidae, Eurotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Takson ten po raz pierwszy opisany został w 1903 r. jako Sterigmatocystis versicolor przez Paula Vuillemina, w 1908 r. został zakwalifikowany przez Carlo Tiraboschiego do rodzaju Aspergillus i według Index Fungorum nazwa podana przez tego autora jest prawidłowa. Później przez różnych autorów opisywany był pod różnymi nazwami i zaliczany do różnych rodzajów, wyróżniono też w jego obrębie różne odmiany. Według Index Fungorum obecnie wszystkie one są synonimami kropidlaka różnobarwnego^[1][3].

• Sterigmatocystis versicolor Vuill. 1903
• Theclospora lateralis Harkn. 1885
• Aspergillus lateralis (Harkn.) Peek 1955
• Aspergillus lateralis (Harkn.) Peek & Solheim 1958
• Aspergillus versicolor var. versicolor (Vuill.) Tirab. 1908
• Aspergillus versicolor var. fulvus Nakaz. et al. 1932
• Aspergillus versicolor var. magnus Y. Sasaki 1950
• Aspergillus versicolor var. rutilobrunneus J.N. Rai, S.C. Agarwal & J.P. Tewari 1971

Morfologia

Na podłożu Czapeka (CzA) stosunkowo wolno, na podłożu maltozowym stosunkowo szybciej, wzrastają kolonie o zwartej zamszowatej strukturze z podniesionym centrum i nieregularnym radialnym pobrużdżeniu koloru białego, przechodzące stopniowo przez różne tonacje żółtą, pomarańczowo-żółtą, żółto-zieloną do groszkowo-zielonej, czasem są całkiem pozbawione zieleni – koloru bladoróżowego lub różowego ; spód kolonii jest bezbarwny lub podobnie jak grzybnie w różny sposób od żółtawych, pomarańczowych do różowych i purpurowych w zależności od szczepu. Główki konidioforów mają promienisty układ zarodników. Metule mają 5–8 × 2,0–2,5 μm długości, fialidy 5,0–7,5 × 2,0–2,5 μm. Zarodniki są okrągłe, szorstkie oraz kolczyste z wyraźnie punktowanymi ścianami o średnicy 2,0 × 2,5 μm^[4][5].

Występowanie

Występuje na całym świecie, w glebach uprawnych i nawożonych, na głębokości do 50 cm^[2], często spotykany w środowiskach ekstremalnych jak np. słone bagna, Alaska, kopalnie uranu^[6]. Został stwierdzony na gnijących roślinach, ściółce sosny, zgniłej słomie, bawełnie, ryzosferze grochu, zbóż, herbaty i dębu, uszkodzonym ziarnie zbóż, nasionach traw, świeżych i przechowywanych orzechach^[2].}

Znaczenie

• Wytwarza mikotoksyny – wersikoloryny A, B, C (cytotoksyczne, mutagennne oraz teratogenne) wersikonol (mało toksyczny) oraz sterygmatocystynę (onkogenny)^[2].
• Jest rzadką przyczyną grzybicy skóry, paznokci, uszu, zapalenia kości i szpiku i zapalenia płuc u ludzi^[4][6].
• Jest częstą przyczyną grzybic u zwierząt domowych. U koni opisano przypadek ziarniniaka podobnego do mycetoma^[6].
• Stanowi pokarm dla owadów Enicmus minutus i Microgramme arga^[6].
• Powoduje miękką zgniliznę brzoskwiń^[2].