Kropidlak popielaty

Kropidlak popielaty (Aspergillus fumigatus Fresenius) – gatunek grzybów z rzędu kropidlakowców (Eurotiales)^[1]. Gatunek kosmopolityczny, występujący na całym świecie^[2]. Jest organizmem modelowym w badaniach naukowych^[3].

Kropidlak popielaty

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	Eurotiomycetes
Rząd	kropidlakowce
Rodzina	kropidlakowate
Rodzaj	kropidlak
Gatunek	kropidlak popielaty
Nazwa systematyczna
Aspergillus fumigatus Fresenius Beitr. Mykol. 3: 81 (1863)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Aspergillus, Aspergillace, Eurotiales, Eurotiomycetidae, Eurotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Takson ten po raz pierwszy zdiagnozowany został w 1863 r. przez Georga Freseniusa i według Index Fungorum nazwa podana przez tego autora jest prawidłowa. Później przez różnych autorów opisywany był pod różnymi nazwami i zaliczany do różnych rodzajów, wyróżniono też w jego obrębie różne podgatunki, odmiany i formy. Według Index Fungorum obecnie wszystkie one są synonimami Aspergillus fumigatus^[1][4]:

• Aspergillus fumigatus var. helvolus J.L. Yuill
• Aspergillus fumigatus var. fumigatus Fresenius, 1863
• Aspergillus fumigatus mut. fumigatus Fresenius, 1863
• Aspergillus fumigatus var. tumescens Kral ex Blumentritt, 1901
• Aspergillus fumigatus var. minimus Sartory, 1919
• Aspergillus fumigatus var. cellulosae Sartory, R. Sartory & J. Mey., 1935
• Aspergillus fumigatus var. coeruleus Malchevsk., 1939
• Aspergillus fumigatus var. lunzinense Svilv., 1941
• Aspergillus fumigatus var. acolumnaris J.N. Rai, S.C. Agarwal & J.P. Tewari, 1971
• Aspergillus fumigatus var. sclerotiorum J.N. Rai, S.C. Agarwal & J.P. Tewari, 1971
• Aspergillus fumigatus var. fulviruber J.N. Rai, J.P. Tewari & S.C. Agarwal, 1974
• Aspergillus fumigatus var. albus J.N. Rai, J.P. Tewari & S.C. Agarwal, 1974
• Aspergillus fumigatus mut. puniceus B.S. Mehrotra & M. Basu [as 'punicea'], 1980
• Aspergillus fumigatus var. griseibrunneus J.N. Rai & A. Singh bis, 1988
• Neosartorya fumigata O’Gorman, H.T. Fuller & P.S. Dyer, 2009

Morfologia

Na podłożu Czapeka (CzA) kolonia rośnie szybko, na podłożu MEA jeszcze szybciej, na podłożu CREA wolno, wyrastają cienkie aksamitne kolonie o filcowatej strukturze głęboko pofałdowane lub skrajnie kosmate koloru białego, przechodzące stopniowo przez różne tonacje zielonego do niebiesko-zielonej, ciemnozielonej czasem szarej; spód kolonii jest bezbarwny lub podobnie jak grzybnie w różnych odcieniach zieleni, do ciemnego brązu. Główki konidioforów mają kolumnowy układ zarodników. Układ strzępek końcowych jest jednorzędowy obecne są tylko fialidy 5–10 × 2–3 μm. Zarodniki są okrągłe lub okrągławe, szorstkie oraz zielone o średnicy 2,5 × 3,0 μm^[2][5][6].

Występowanie

Występuje na całym świecie^[2]. Występuje w wyższych temperaturach na gnijących resztkach roślinnych, szczególnie obecny w powietrzu w oczyszczalniach biologicznych^[5].

Znaczenie

• Patogenny dla ssaków, ptaków oraz owadów^[2].
• Jest główna przyczyną aspergilloz u pacjentów z obniżoną odpornością (szczególnie z neutropenią i po przeszczepieniu szpiku kostnego)^[5].
• Powoduje ostre i przewlekłe inhalacyjne zakażenia dróg oddechowych u ludzi(aspergiloza, aspergiloma, płuco farmera)^[2].
• Jest przyczyną grzybicy uszu, przewodu słuchowego, jamy sutkowej, oka i zatok przynosowych u ludzi^[2].
• Kolonizuje często płuca o chorych z mukowiscydozą^[2].
• Powoduje poronienia u bydła i koni^[2].
• Powoduje aspergilozę u drobiu o często śmiertelnym przebiegu^[2].
• Powoduje reakcje alergiczne u ludzi pod postacią kataru siennego i astmy oskrzelowej^[2].
• Wytwarza mykotoksyny^[2].

Przypisy

1. Index Fungorum [online] [dostęp 2014-05-27] (ang.).
2. PawełP. Krzyściak PawełP., MagdalenaM. Skóra MagdalenaM., Anna B.A.B. Macura Anna B.A.B., Atlas grzybów chorobotwórczych człowieka, Wrocław: MedPharm Polska, 2011, s. 237–239, ISBN 978-83-60466-80-3.
3. AgnieszkaA. Dzikowska AgnieszkaA., Organizmy modelowe. Grzyby filamentowe (strzępkowe) [online] [dostęp 2021-04-26].
4. MycoBank [online] [dostęp 2014-05-27] (ang.).
5. E.E. Baran E.E., J.J. Zabawski J.J., Charakterystyka częściej występujących grzybów chorobotwórczych i grzybów oportunistycznych z podgromad:Zygomycotina, Ascomycotina i Deuteromycotina, [w:] EugeniuszE. Baran (red.), Zarys Mikologii Lekarskiej, Wrocław: Volumed, 1998, s. 98, ISBN 83-85564-17-9.
6. Doctor Fungus [online] [dostęp 2014-05-27] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-08] (ang.).

Kontrola autorytatywna (takson):

• J9U: 987007530486705171

Identyfikatory zewnętrzne:

• EoL: 1017348
• EUNIS: 20492
• GBIF: 5260010
• identyfikator iNaturalist: 493232
• NCBI: 746128
• CoL: HC3H