Armata 2-funtowa

Armata dwufuntowa (ang. Royal Ordnance Quick Firing 2-pounder) to brytyjska armata przeciwpancerna kalibru 40 mm produkowana od 1936. W momencie jej powstania była to jedna z najlepszych armat przeciwpancernych na świecie, ale już pod koniec 1941 w związku ze wzrastającym opancerzeniem czołgów została zastąpiona przez armatę 6-funtową (57 mm). Nazwa pochodzi od przybliżonej masy wystrzeliwanych pocisków (od 2,1 do 2,6 funta (0,95 do 1,18 kg)).

Ordance QF 2-pounder

Armata dwufuntowa na stanowisku bojowym
Dane podstawowe
Państwo	Wielka Brytania
Rodzaj	armata przeciwpancerna
Dane taktyczno-techniczne
Kaliber	40 mm
Długość lufy	L/50
Prędkość pocz. pocisku	808 m/s
Kąt ostrzału	360° (w poziomie)

Historia

Została zaprojektowana jako broń piechoty, ale okazało się, że jej laweta jest zbyt ciężka, aby używać armaty jako działa piechoty i w 1938 przeszła na uzbrojenie regimentów artylerii przeciwpancernej. Oryginalne łoże trójogonowe pozwalało na prowadzenie ognia w zakresie 360° w płaszczyźnie poziomej.

Armata była używana także w wielu czołgach i pojazdach opancerzonych produkcji brytyjskiej we wczesnym okresie II wojny światowej.

Podobnie jak późniejsze brytyjskie armaty 6- i 17-funtowe była konstrukcją bardzo udaną, w swojej klasie przewyższała podobne konstrukcje niemieckie (jak 3,7 cm PaK 36) czy radzieckie (jak armata 45 mm wz. 1937 (53-K)).

Użycie bojowe

Armaty 2-funtowe zostały wycofane z aktywnej służby frontowej w Afryce Północnej w 1942, kiedy zostały zastąpione przez armaty 6-funtowe, pozostały jednak na stanie armii do końca wojny.

Jako uzbrojenie samochodów pancernych pozostawała w służbie czynnej do końca wojny. Początkowo montowane ją między innymi w czołgach Tetrarch, seria Cruiser – Mk I, Mk II, Mk III, Mk IV, Covenanter oraz czołgach piechoty Matilda II, Valentine i wczesnych modelach Churchill.

Dużym problemem był brak amunicji odłamkowej do tego działa, gdyż zdecydowano, że armata ta miała zbyt mały kaliber aby mieszczący się w pocisku ładunek wybuchowy miał praktyczne znaczenie przy zastosowaniach przeciwpancernych. W czasie wojny okazało się jednak, iż w przypadku pojedynków artyleryjskich z armatami przeciwpancernymi nieprzyjaciela brak tego typu amunicji stawiał armaty 2-funtowe w wyraźnie gorszej pozycji.

Zdobyte przez Niemców w czasie kampanii we Francji w 1940 armaty dwufuntowe były następnie używane przez Wehrmacht i nosiły oznaczenia 4.0 cm Pak 192 (e) i 4.0 cm Pak 154 (b) (e – armaty brytyjskie, b – armaty belgijskie).

Przebijalność pancerza
AP (przeciwpancerny pełnokalibrowy)
Odległość, m	Kąt uderzenia 60°, przebijalność, mm
91	55
457	47
914	37
1371	27
APHV
Odległość, m	Kąt uderzenia 60°, przebijalność, mm
457	57
APCBC
Odległość, m	Kąt uderzenia 60°, przebijalność, mm
457	57,5

Zobacz też

• Pom-pom – armata przeciwlotnicza o ciężarze pocisku 2 funty