Andrzej Białas

Andrzej Białas (ur. 26 lipca 1936 w Krakowie^[1]) – polski fizyk, profesor nauk matematyczno-fizycznych, prezes Polskiej Akademii Umiejętności w latach 2001–2018.

Andrzej Białas

Data i miejsce urodzenia	26 lipca 1936 Kraków
Prezes Polskiej Akademii Umiejętności
Okres	od 2001 do 2018
Poprzednik	Kazimierz Kowalski
Następca	Jan Juliusz Ostrowski
Odznaczenia

Życiorys

W 1958 uzyskał magisterium z fizyki na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie w 1962 obronił doktorat na podstawie pracy o promieniowaniu dipola elektromagnetycznego^[2]. Habilitował się w 1966, w 1976 został profesorem nadzwyczajnym, a w 1986 profesorem zwyczajnym. W pracy naukowej specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu fizyki teoretycznej i fizyki wysokich energii. Istotną tematyką jego działalności badawczej był opis wielorodnej produkcji w zderzeniach hadronów i jąder atomowych (Białasa-Błeszyńskiego-Czyża model tzw. zranionych nukleonów). Jego praca o zjawisku intermitencji (napisana wraz z Robertem Peschanskim)^[3] była następnie szeroko cytowana^[4].

Zawodowo związany z Instytutem Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, uzyskał w 2009 honorową profesurę tej uczelni. Był także profesorem w Instytucie Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego PAN. Członek korespondent Polskiej Akademii Nauk od 1976, a od 1986 członek rzeczywisty tej instytucji^[5]. Był także członkiem Komitetu Fizyki PAN^[6]. Po reaktywacji Polskiej Akademii Umiejętności został jej członkiem (jako członek krajowy czynny Wydziału III Matematyczno-Fizyczno-Chemicznego). W 2001 objął funkcję prezesa PAU^[4], którą sprawował do 2018. Organizował m.in. spotkania środowiska naukowego w ramach Krakowskiej Szkoły Fizyki Teoretycznej w Zakopanem^[4].

Odznaczenia i wyróżnienia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2011)^[7][8]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Medal Mariana Smoluchowskiego^[9]
• Doctor honoris causa Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach