Loading AI tools
alfabet klinowy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Alfabet ugarycki – alfabet klinowy używany od około roku 1500 p.n.e. do zapisywania języka ugaryckiego, wymarłego języka z grupy języków kananejskich. Nazwa języka pochodzi od miasta Ugarit w Syrii, w którym alfabet został odkryty. Alfabet zawiera 30 odrębnych liter. Inne języki (głównie hurycki) były także okazyjnie zapisywane w tym alfabecie w okolicach i na terenie miasta Ugarit, choć nie wszędzie.
Tabliczki gliniane zapisywane w mieście Ugarit są najwcześniejszym przykładem północnosemickich i południowosemickich porządków alfabetycznych, od których z kolei pochodzą alfabetyczne porządki używane w językach hebrajskim, greckim i łacińskim z jednej strony, a języku gyyz z drugiej strony. Pismo ugaryckie było zapisywane z lewej do prawej.
Uczeni na próżno szukali klinowych prototypów liter ugaryckich, jako że jego początki są okryte tajemnicą. Jednakże istnieją pośrednie poszlaki na powstanie alfabetu ugaryckiego od zera w drodze bardzo luźnej inspiracji przez wcześniejsze pisma klinowe, takie jak akadyjskie czy perskie.[styl do poprawy]
𐎀 | ʾa | ʔa |
𐎁 | b | b |
𐎂 | g | g |
𐎃 | ẖ | x |
𐎄 | d | d |
𐎅 | h | h |
𐎆 | w | w |
𐎇 | z | z |
𐎈 | ḥ | ħ |
𐎉 | ṭ | ṭ |
𐎊 | j | j |
𐎋 | k | k |
𐎌 | š | ʃ |
𐎍 | l | l |
𐎎 | m | m |
𐎟 | ḏ | ð |
𐎐 | n | n |
𐎑 | ẓ | ẓ |
𐎒 | s | s |
𐎓 | ʿ | ʕ |
𐎔 | p | p |
𐎕 | ṣ | ṣ |
𐎖 | q | q |
𐎗 | r | r |
𐎘 | ṯ | θ |
𐎙 | ġ | ɣ |
𐎚 | t | t |
𐎛 | ʾi | ʔi |
𐎜 | ʾu | ʔu |
𐎝 | s2 / ś | ? |
𐎟 | rozdzielacz słów |
Odkryte spisy liter ugaryckich zawierają zarówno porządek północno- (pochodne porządki to: hebrajski, fenicki, grecki, łaciński), jak i południowosemicki (pochodne porządki to południowoarabski i etiopski). Litery są podane w transkrypcji łacińskiej i hebrajskiej. W przypadku braku odpowiadającej litery hebrajskiej występuje puste miejsce.
Porządek północnosemicki
’a | b | g | x | d | h | w | z | ħ | ṭ | j | k | š | š' | l | m | ð | n | ẓ | s | c | p | ṣ | q | r | θ | γ | t | ’i | ’u | ś |
א | ב | ג | ח׳ | ד | ה | ו | ז | ח | ט | י | כ | ל | מ | ד׳ | נ | ט׳ | ס | ע | פ | צ | ק | ר | ש | ע׳ | ת | שׂ |
Porządek południowosemicki
h | l | ħ | m | q | w | š | r | t | s | k | n | x | b | ś | p | ’ | c | ẓ | g | d | γ | ṭ | z | ð | j | θ | ṣ |
ה | ל | ח | מ | ק | ו | ר | ת | ס | כ | נ | ח׳ | ב | שׂ | פ | א | ע | ט׳ | ג | ד | ע׳ | ט | ז | ד׳ | י | ש | צ |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.