Aleksander Maciej Ossoliński

Aleksander Maciej Ossoliński herbu Topór (ur. 1725, zm. w 21 stycznia 1804 w Rudce, a pochowany w Wyszkowie) – hrabia, starosta drohicki w latach 1757–1774^[1], sokołowski, sulejowski, mszczonowski, miecznik wielki litewski od 1775 roku^[2], odznaczony Orderem Orła Białego (8.10.1777).

Aleksander Maciej Ossoliński

Topór
Rodzina	Ossolińscy herbu Topór
Data urodzenia	1725
Data i miejsce śmierci	21 stycznia 1804 Rudka
Ojciec	Jan Stanisław Ossoliński
Matka	Ludwika z Załuskich
Żona	1. ż.: Kunegunda z Dembowskich 2. ż.: Benedykta Antonina de Löwendal
Dzieci	z Kunegundą z Dembowskich: Jan Onufry Ossoliński z Benedyktą de Löwendal: Anna Ossolińska Józef Kajetan Ossoliński
Odznaczenia

Pochodzenie

Drugi syn Jana Stanisława Ossolińskiego i Ludwiki Załuskiej. Jego stryjeczny brat Józef Kanty Ossoliński na prośbę swego ojca Franciszka Maksymiliana Ossolińskiego podarował mu w 1759 roku po ojcu majątek Rudka z przyległościami. Po ojcu odziedziczył Aleksander Maciej miasteczko Mokobody i Wyszków.

Majątek i kariera

W młodości w 1739 roku został wysłany przez rodziców do stryja Franciszka Maksymiliana do Lunéville (ur. 2 kwietnia 1676, zm. 1 lipca 1756 w Malgrange). W Luneville był on ulubieńcem Franciszka Maksymiliana, który nazywał go zdrobniale Oleś. Po powrocie do kraju w 1742 roku osiadł w rodzinnych dobrach i wkrótce uzyskał tam drohickie starostwo grodowe. Za swą siedzibę obrał majątek Rudka, w którym w roku 1763 gruntownie przebudował znajdujący się tam stary dwór z 1718 roku, wybudowany na miejscu wcześniejszego drewnianego przez Franciszka Maksymiliana Ossolińskiego. Ukończył on w 1788 roku budowę kościoła parafialnego w Wyszkowie fundowanego jeszcze przez jego ojca.

Poseł na sejm 1758 roku z ziemi drohickiej^[3].

Konsyliarz konfederacji Czartoryskich w 1764 roku^[4], poseł na sejm konwokacyjny (1764) z ziemi drohickiej^[5].

Po elekcji Stanisława Poniatowskiego uzyskał od niego kilka urzędów ziemskich na Podlasiu, brał też udział w sejmikach ziemskich i sejmach. W 1766 roku był posłem na Sejm Czaplica z ziemi drohickiej^[6].

W 1775 roku został kawalerem Orderu Świętego Stanisława^[7].

Małżeństwo i potomstwo

Aleksander był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy w 1752 roku z Kunegundą Dembowską, zmarłą najprawdopodobniej przy porodzie w 1753 roku, z którą miał syna Jana Onufrego Ossolińskiego – starostę drohickiego i prezesa sądu apelacyjnego Księstwa Warszawskiego.

Ożenił się po raz drugi 9 września 1757 roku, z Benedyktą Antoniną de Löwendal (1735–1778) – córką Waldemara de Löwendala, marszałka Francji, i Barbary Szembek. Z drugiego małżeństwa miał córkę Annę, (którą jako stryjeczną bratanicę poślubił Józef Salezy Ossoliński, a po rozwodzie z nim Kazimierz Krasiński, oboźny wielki koronny oraz syna; Józefa Kajetana Ossolińskiego (ur. 1758 – zm. 1834) – Kasztelana podlaskiego od 1790, senatora Królestwa Kongresowego w latach 1822–1824 i starostę sandomierskiego

Bibliografia

• Polski Słownik Biograficzny – t. 18
• W. Dworzaczek („Genealogia” i „Teki Dworzaczka”) – dw.15532

Przypisy

1. Urzędnicy podlascy XIV-XVIII wieku. Spisy". Oprac. Ewa Dubas-Urwanowicz, Włodzimierz Jarmolik, Michał Kulecki, Jerzy Urwanowicz. Kórnik 1994, s. 183.
2. Urzędnicy centralni i dostojnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII w. Spisy, oprac. H. Luiewicz, A Rachuba, Kórnik 1994, s. 100.
3. Diarjusze sejmowe z wieku XVIII.T.III. Diarjusze sejmów z lat 1750, 1752, 1754 i 1758, Warszawa 1937, s. 288.
4. Konfederacya Generalna Koronna Po doszłym Seymie Convocationis Zaczęta w Warszawie Dnia 23. Czerwca Roku Pańskiego 1764. Ręką J. O. Xcia Jmci Prymasa Korony Polskiey [...] Stwierdzona, s. 5.
5. Volumina Legum, t. VII, Petersburg 1860, s. 93.
6. Dyaryusz seymu walnego ordynaryinego odprawionego w Warszawie roku 1766 ..., brak paginacji
7. Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Świętego Stanisława, Warszawa 2006, s. 183.