Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Akcja otwarcia relikwii Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego – kampania profanacji i grabieży relikwii podjęta przez bolszewików w marcu 1919; jedna z akcji wymierzonych w Rosyjski Kościół Prawosławny, zainspirowanych przez Radę Komisarzy Ludowych, której przewodniczącym był Włodzimierz Lenin. Koncepcja akcji powstała w Ludowym Komisariacie Sprawiedliwości[1].
Oficjalnie celem akcji było udowodnienie fałszywości popularnego i rozpowszechnianego przez Rosyjski Kościół Prawosławny poglądu, iż ciała świętych z reguły nie ulegają po ich śmierci rozkładowi. Ozdobne raki, zawierające okryte płótnem ciała świętych, znajdowały się w wielu rosyjskich cerkwiach i większości monasterów, będąc ważnym celem pielgrzymkowym i obiektem szczególnej czci[2]. 23 kwietnia 1919 Czeka, w ramach „walki z zabobonami”, nakazała dekretem otwarcie wszystkich relikwii znajdujących się na terenie Rosji Radzieckiej. Zastrzegano jednak, by działo się to w sposób nieprowokujący oporu i zamieszek[3], w obecności prawosławnych duchownych, lekarzy i przedstawicieli partii[1]. Polecenie to potwierdziła 30 lipca 1919 Rada Komisarzy Ludowych, nakazując całkowitą likwidację kultu relikwii na terenie Rosji i uznając „oddawanie czci martwym ciałom” za barbarzyński obyczaj[1]. W tym samym roku na mocy rozkazu otwartych zostało 39 rak, zaś w roku następnym dalszych 58[3]. Szczególnym wydarzeniem było otwarcie relikwiarza św. Sergiusza z Radoneża, patrona Rusi, i wystawienie jego szczątków w założonej przez niego Ławrze Troicko-Siergijewskiej[2]. Relikwie były badane przez Komisję ds. Zabobonów, a następnie kierowane do muzeów ateizmu[3]. Część z nich zaginęła bez śladu lub trafiła do muzeów niezwiązanych z religią, np. archeologicznych[4]. Wbrew poleceniu Czeki, w czasie otwierania rak i badania relikwii dochodziło do świadomych prowokacyjnych zachowań ze strony członków komisji odpowiedzialnych za otwarcie (np. splunięć na zachowane relikwie, obraźliwych słów i gestów). Dodatkowo otwieranie rak było fotografowane lub filmowane[5].
Mimo dużej skali przeprowadzonej akcji jej wyniki były niezadowalające. O ile wykazanie, że czczone „cudownie zachowane szczątki” były w istocie ciałami rozłożonymi jak wszystkie inne zwłoki ludzkie, zrobiło pewne wrażenie w kręgach wierzącej inteligencji, o tyle rosyjskie chłopstwo nie wyzbyło się dawnego kultu[2]. Znane są przekazy o chłopach tłumaczących nieoczekiwane dla nich wyniki otwarcia rak interwencją świętych, którzy postanowili uchronić swoje ziemskie ciała przed profanacją i zawczasu zamienili je w nagie kości lub słomę[6].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
