73. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie

73. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie odbył się w dniach 16–26 lutego 2023 roku. W przeciwieństwie do dwóch poprzednich edycji imprezy, festiwal odbył się w całości w trybie stacjonarnym bez jakichkolwiek ograniczeń i restrykcji pandemicznych - zgodnie z hasłem przewodnim "Let's Get Together" (pol. "Spotkajmy się"). Po raz czwarty z rzędu za program festiwalu odpowiadali dyrektor artystyczny Carlo Chatrian i kierowniczka Mariette Rissenbeek. Imprezę otworzył pokaz amerykańskiej komedii romantycznej Miłość bez ostrzeżenia w reżyserii Rebeki Miller^[1][2]. W konkursie głównym zaprezentowanych zostało 19 filmów pochodzących z 10 różnych krajów.

Dyrektor artystyczny Carlo Chatrian przemawia na 73. Berlinale.

Międzynarodowemu jury konkursu głównego przewodniczyła amerykańska aktorka Kristen Stewart^[3][4], która w wieku 32 lat została najmłodszą osobą w historii imprezy sprawującą tę zaszczytną funkcję^[5]. Jury pod jej przewodnictwem przyznało nagrodę główną festiwalu, Złotego Niedźwiedzia, francuskiemu filmowi dokumentalnemu Adamant w reżyserii Nicolasa Philiberta. Drugą nagrodę w konkursie głównym, Srebrnego Niedźwiedzia – Grand Prix Jury, przyznano niemieckiemu obrazowi Czerwone niebo w reżyserii Christiana Petzolda^[6][7].

Honorowego Złotego Niedźwiedzia za całokształt twórczości odebrał amerykański reżyser Steven Spielberg^[8].

Członkowie jury

Przewodnicząca jury konkursu głównego Kristen Stewart.

Jury konkursu głównego.

Konkurs główny

• Kristen Stewart, amerykańska aktorka – przewodnicząca jury^[9][10]
• Golshifteh Farahani, irańska aktorka
• Valeska Grisebach, niemiecka reżyserka
• Radu Jude, rumuński reżyser
• Francine Maisler, amerykańska reżyserka obsady
• Carla Simón, hiszpańska reżyserka
• Johnnie To, hongkoński reżyser

Sekcja „Spotkania”

• Déa Kulumbegaszwili, gruzińska reżyserka
• Paolo Moretti, włoski selekcjoner festiwalowy
• Angeliki Papoulia, grecka aktorka

Nagroda za debiut fabularny

• Ayten Amin, egipska reżyserka
• Judith Revault d'Allonnes, francuska selekcjonerka festiwalowa
• Cyril Schäublin, szwajcarski reżyser

Nagroda za film dokumentalny

• Emilie Bujès, dyrektorka artystyczna festiwalu Visions du Réel
• Diana Bustamante, kolumbijska producentka filmowa
• Mark Cousins, brytyjski reżyser

Selekcja oficjalna

Konkurs główny

Następujące filmy zostały wyselekcjonowane do udziału w konkursie głównym o Złotego Niedźwiedzia i Srebrne Niedźwiedzie^[11][12]:

Tytuł polski	Tytuł oryginalny	Reżyseria	Kraj produkcji
20 000 gatunków pszczół	20.000 especies de abejas	Estibaliz Urresola Solaguren	Hiszpania
Wieża, która nie rzuca cienia	白塔之光 Ba ta zhi guang	Zhang Lü	Chiny
Do końca nocy	Bis ans Ende der Nacht	Christoph Hochhäusler	Niemcy
BlackBerry	BlackBerry	Matt Johnson	Kanada
Disco Boy	Disco Boy	Giacomo Abruzzese	Francja
Wielki wóz	Le grand chariot	Philippe Garrel	Francja
Ingeborg Bachmann – podróż na pustynię	Ingeborg Bachmann – Reise in die Wüste	Margarethe von Trotta	Niemcy
Pewnego dnia powiemy sobie wszystko	Irgendwann werden wir uns alles erzählen	Emily Atef	Niemcy
Limbo	Limbo	Ivan Sen	Australia
Złe życie	Mal Viver	João Canijo	Portugalia
Manodrom	Manodrome	John Trengove	Stany Zjednoczone
Muzyka	Musik	Angela Schanelec	Niemcy
Poprzednie życie	Past Lives	Celine Song	Stany Zjednoczone
Czerwone niebo	Rotter Himmel	Christian Petzold	Niemcy
Adamant	Sur l'Adamant	Nicolas Philibert	Francja
Przetrwanie	The Survival of Kindness	Rolf de Heer	Australia
Suzume	すずめの戸締まり Suzume no tojimari	Makoto Shinkai	Japonia
Totem	Tótem	Lila Avilés	Meksyk
Uczelnia artystyczna, 1994	藝術學院 Yishu xueyuan	Liu Jian	Chiny

Sekcja „Spotkania”

Następujących 16 filmów zostało wyświetlonych na festiwalu w ramach sekcji „Spotkania”:

Tytuł polski	Tytuł oryginalny	Reżyseria	Kraj produkcji
Projekt klezmerski	Adentro mío estoy bailando	Leandro Koch i Paloma Schahmann	Argentyna
Dorośli	The Adults	Dustin Guy Defa	Stany Zjednoczone
Echo	El eco	Tatiana Huezo	Meksyk
Na miejscu	Here	Bas Devos	Belgia
W martwym punkcie	Im toten Winkel	Ayşe Polat	Niemcy
Klatka szuka ptaka	Клетка ищет птицу Klietka iszczet pticu	Malika Musajewa	Rosja
Mój największy wróg	Mon pire ennemi	Mehran Tamadon	Francja
Niebo z białego plastiku	Müanyag égbolt	Tibor Bánóczki i Sarolta Szabó	Węgry
Patrząc w wodę	물 안에서 Mul-an-e-seo	Hong Sang-soo	Korea Południowa
Czas dla rodziny	Mummola	Tia Kouvo	Finlandia
Mury Bergamo	Le mura di Bergamo	Stefano Savona	Włochy
Orlando – moja polityczna biografia	Orlando, ma biographie politique	Paul B. Preciado	Francja
Samsara	Samsara	Lois Patiño	Hiszpania
Wschodni front	Східний фронт Schidnij front	Witalij Manski i Jewhen Titarenko	Ukraina
Życie złe	Viver Mal	João Canijo	Portugalia
Nieobecność	雪云 Xue yun	Wu Lang	Chiny

Pokazy pozakonkursowe

Następujące filmy zostały wyświetlone na festiwalu w ramach pokazów pozakonkursowych w dwóch sekcjach:

Sekcja „Berlinale Special Gala”

Tytuł polski	Tytuł oryginalny	Reżyseria	Kraj produkcji
Świat kontra Boris Becker	Boom! Boom!: The World vs. Boris Becker	Alex Gibney	Stany Zjednoczone
Golda	Golda	Guy Nattiv	Wielka Brytania
Pocałuj przyszłość	Kiss the Future	Nenad Cicin-Sain	Irlandia
Seneka, czyli o powstawaniu trzęsień ziemi	Seneca: On the Creation of Earthquakes	Robert Schwendtke	Niemcy
Miłość bez ostrzeżenia	She Came to Me	Rebecca Miller	Stany Zjednoczone
Słońce i beton	Sonne und Beton	David Wnendt	Niemcy
Moc	Superpower	Sean Penn i Aaron Kaufman	Stany Zjednoczone
Tár	Tár	Todd Field	Stany Zjednoczone
Ostatnia noc Amore	L'ultima notte di Amore	Andrea Di Stefano	Włochy

Sekcja „Berlinale Special”

Tytuł polski	Tytuł oryginalny	Reżyseria	Kraj produkcji
100 lat animacji Disneya	100 Years of Disney Animation: A Shorts Celebration	Walt Disney, Ben Sharpsteen, Wilfred Jackson, Jack Hannah, Jon Kahrs i Jacob Frey	Stany Zjednoczone
Kill Boksoon	길복순 Gilbogsun	Byun Sung-hyun	Korea Południowa
Infinity Pool	Infinity Pool	Brandon Cronenberg	Kanada
Niewinne	Les innocentes	Anne Fontaine	Francja
Massimo Troisi: Ktoś mnie tam lubi	Laggiù qualcuno mi ama	Mario Martone	Włochy
Loriots große Trickfilmrevue	Loriots große Trickfilmrevue	Peter Geyer i Loriot	Niemcy
Love to Love You, Donna Summer	Love to Love You, Donna Summer	Roger Ross Williams i Brooklyn Sudano	Stany Zjednoczone
Właz	＃マンホール ＃Manhoru	Kazuyoshi Kumakiri	Japonia
Szalony los	命案 Ming'an	Soi Cheang	Hongkong
Mów do mnie!	Talk to Me	Danny Philippou i Michael Philippou	Australia
Ludzkie wymiary	Der vermessene Mensch	Lars Kraume	Niemcy

Sekcja „Panorama”

Następujące filmy zostały zaprezentowane w ramach sekcji „Panorama” (wyróżnione tytuły to zdobywcy nagrody publiczności):

Filmy fabularne

Tytuł polski	Tytuł oryginalny	Reżyseria	Kraj produkcji
After	After	Anthony Lapia	Francja
Wszystkie kolory świata pomiędzy czernią a bielą	All the Colours of the World Are Between Black and White	Babatunde Apalowo	Nigeria
Bestia w dżungli	La bête dans la jungle	Patric Chiha	Francja
Zamek	El castillo	Martín Benchimol	Argentyna
Drifter	Drifter	Hannes Hirsch	Niemcy
Femme	Femme	Sam H. Freeman i Ng Choon Ping	Wielka Brytania
Zasadzka	घात Ghaath	Chhatrapal Ninawe	Indie
Hello Dankness	Hello Dankness	Soda Jerk	Australia
Heroiczny	Heroico	David Zonana	Meksyk
Inside	Inside	Wasilis Kacupis	Grecja
Pokój nauczycielski	Das Lehrerzimmer	İlker Çatak	Niemcy
Zielona noc	绿夜 Lu ye	Han Shuai	Chiny
Matria	Matria	Álvaro Gago	Hiszpania
Oponent	Motståndaren	Milad Alami	Szwecja
Obciążeni	المرهقون Al Murhaqoon	Amr Gamal	Jemen
Przejścia	Passages	Ira Sachs	Francja
Sprawca	Perpetrator	Jennifer Reeder	Stany Zjednoczone
Na własność	Propriedade	Daniel Bandeira	Brazylia
Reality	Reality	Tina Satter	Stany Zjednoczone
Położne	Sages-femmes	Léa Fehner	Francja
Silver Haze	Silver Haze	Sacha Polak	Holandia
Sira	Sira	Apolline Traoré	Burkina Faso
Syrena	La sirène	Sepideh Farsi	Francja
Sisi i ja	Sisi & Ich	Frauke Finsterwalder	Niemcy
Emigracja wewnętrzna	Stille liv	Malene Choi	Dania
Kochasz mnie?	Ти мене любиш? Ty mene liubysz?	Tonia Nojabrowa	Ukraina

Filmy dokumentalne

Tytuł polski	Tytuł oryginalny	Reżyseria	Kraj produkcji
And, Towards Happy Alleys	And, Towards Happy Alleys	Sreemoyee Singh	Indie
Cmentarzysko kina	Au cimetière de la pellicule	Thierno Souleymane Diallo	Gwinea
Joan Baez. Jestem szumem	Joan Baez: I Am a Noise	Karen O'Connor, Miri Navasky i Maeve O'Boyle	Stany Zjednoczone
Kokomo City	Kokomo City	D. Smith	Stany Zjednoczone
Wieczna pamięć	La memoria infinita	Maite Alberdi	Chile
Stams	Stams	Bernhard Braunstein	Austria
Transfariana	Transfariana	Joris Lachaise	Kolumbia
Pod niebem Damaszku	Under the Sky of Damascus	Heba Khaled, Talal Derki i Ali Wajeeh	Syria
Żelazne motyle	Залізні метелики Zalizni meteliki	Roman Liubyj	Ukraina

Laureaci nagród

Nicolas Philibert ze Złotym Niedźwiedziem za film Adamant.

Christian Petzold, laureat Srebrnego Niedźwiedzia – Nagrody Grand Prix Jury.

João Canijo, zdobywca Srebrnego Niedźwiedzia – Nagrody Jury.

Philippe Garrel, nagrodzony Srebrnym Niedźwiedziem za najlepszą reżyserię.

Sofía Otero ze Srebrnym Niedźwiedziem za najlepszą rolę główną.

Thea Ehre ze Srebrnym Niedźwiedziem za najlepszą rolę drugoplanową.

Angela Schanelec, laureatka Srebrnego Niedźwiedzia za najlepszy scenariusz.

Nagrodzona francuska operatorka Hélène Louvart.

Bas Devos, zdobywca nagrody głównej w sekcji „Spotkania”.

Dwukrotnie nagrodzona Tatiana Huezo.

Konkurs główny

Złoty Niedźwiedź

• Adamant, reż. Nicolas Philibert

Srebrny Niedźwiedź – Nagroda Grand Prix Jury

• Czerwone niebo, reż. Christian Petzold

Srebrny Niedźwiedź – Nagroda Jury

• Złe życie, reż. João Canijo

Srebrny Niedźwiedź dla najlepszego reżysera

• Philippe Garrel – Wielki wóz

Srebrny Niedźwiedź za najlepszą rolę główną

• Sofía Otero – 20 000 gatunków pszczół

Srebrny Niedźwiedź za najlepszą rolę drugoplanową

• Thea Ehre – Do końca nocy

Srebrny Niedźwiedź za najlepszy scenariusz

• Angela Schanelec – Muzyka

Srebrny Niedźwiedź za wybitne osiągnięcie artystyczne

• Zdjęcia: Hélène Louvart – Disco Boy

Sekcja „Spotkania”

Nagroda Główna

• Na miejscu, reż. Bas Devos

Nagroda Specjalna Jury

• Orlando – moja polityczna biografia, reż. Paul B. Preciado
• Samsara, reż. Lois Patiño

Nagroda za reżyserię

• Tatiana Huezo – Echo

Nagroda za debiut fabularny

Nagroda GWFF za najlepszy debiut reżyserski

• Projekt klezmerski, reż. Leandro Koch i Paloma Schahmann
  • Wyróżnienie: Panna młoda, reż. Myriam Uwiragiye Birara

Nagroda za film dokumentalny

• Echo, reż. Tatiana Huezo
  • Wyróżnienie: Orlando – moja polityczna biografia, reż. Paul B. Preciado

Nagroda za najlepszy serial

• Dobre matki, reż. Elisa Amoruso i Julian Jarrold
  • Wyróżnienie: Architektka, reż. Kerren Lumer-Klabbers

Konkurs filmów krótkometrażowych

Złoty Niedźwiedź dla najlepszego filmu krótkometrażowego

• Gąsienice, reż. Michelle Keserwany i Noel Keserwany

Srebrny Niedźwiedź – Nagroda Jury

• Zanurzony w czerni, reż. Matthew Thorne i Derik Lynch

Wyróżnienie Specjalne

• To jest randka, reż. Nadia Parfan

Kandydat do Europejskiej Nagrody Filmowej dla najlepszego filmu krótkometrażowego

• Gąsienice, reż. Michelle Keserwany i Noel Keserwany

Sekcja „Generation”

Nagroda główna jury w sekcji „Generation Kplus”

• Film fabularny: Mimi, reż. Mira Fornay
  • Wyróżnienie: Tęskniąc za światem, reż. Jenna Hasse

Nagroda specjalna jury w sekcji „Generation Kplus”

• Film krótkometrażowy: Budząc się w ciszy, reż. Mila Żluktenko i Daniel Asadi Faezi
  • Wyróżnienie: Xiaohui i jego krowy, reż. Lao Xinying

Nagroda główna jury w sekcji „Generation 14plus”

• Film fabularny: Lato kolibrów, reż. Silvia Del Carmen Castaños i Estefanía Contreras
  • Wyróżnienie: Mieszaniec, reż. Vuk Lungulov-Klotz

Nagroda specjalna jury w sekcji „Generation 14plus”

• Film krótkometrażowy: Infantaria, reż. Laís Santos Araújo
  • Wyróżnienie: Incroci, reż. Francesca de Fusco

Kryształowy Niedźwiedź – Nagroda główna jury dziecięcego w sekcji „Generation Kplus”

• Film fabularny: Sweet As, reż. Jub Clerc
  • Wyróżnienie: Zeevonk, reż. Domien Huyghe
• Film krótkometrażowy: Koniec dynastii, reż. Lloyd Lee Choi
  • Wyróżnienie: Dede nie żyje, reż. Philippe Kastner

Kryształowy Niedźwiedź – Nagroda główna jury młodzieżowego w sekcji „Generation 14plus”

• Film fabularny: Adolfo, reż. Sofía Auza
  • Wyróżnienie: I król rzekł: "Co za fantastyczna maszyna!", reż. Axel Danielson i Maximilien Van Aertryck
• Film krótkometrażowy: Ja też tańczę, reż. Mohammad Valizadegan
  • Wyróżnienie: Kątem oka, reż. Domonkos Erhardt

Nagrody gremiów niezależnych

Nagroda Jury Ekumenicznego

• Konkurs główny: Totem, reż. Lila Avilés
  • Wyróżnienie: Adamant, reż. Nicolas Philibert
• Sekcja „Panorama”: Położne, reż. Léa Fehner
• Sekcja „Forum”: Gdzie nie ma Boga, reż. Mehran Tamadon

Nagroda FIPRESCI

• Konkurs główny: Przetrwanie, reż. Rolf de Heer
• Sekcja „Spotkania”: Na miejscu, reż. Bas Devos
• Sekcja „Panorama”: Emigracja wewnętrzna, reż. Malene Choi
• Sekcja „Forum”: Między rewolucjami, reż. Vlad Petri

Nagroda Stowarzyszenia Niemieckich Kin Studyjnych

• 20 000 gatunków pszczół, reż. Estibaliz Urresola Solaguren

Nagroda CICAE (Międzynarodowej Konfederacji Kin Studyjnych)

• Sekcja „Panorama”: Pokój nauczycielski, reż. İlker Çatak
• Sekcja „Forum”: Twarz meduzy, reż. Melisa Liebenthal

Nagroda Label Europa Cinemas dla najlepszego filmu europejskiego

• Pokój nauczycielski, reż. İlker Çatak

Nagroda Teddy dla najlepszego filmu o tematyce LGBT

• Film fabularny: Wszystkie kolory świata pomiędzy czernią a bielą, reż. Babatunde Apalowo
• Film dokumentalny: Orlando – moja polityczna biografia, reż. Paul B. Preciado
• Film krótkometrażowy: Zanurzony w czerni, reż. Matthew Thorne i Derik Lynch
• Nagroda Jury: Vicky Knight za rolę w filmie Silver Haze, reż. Sacha Polak
• Nagroda Specjalna: Andrij Chalpachczij i Bohdan Żuk

Nagroda Caligariego za innowacyjność w sekcji „Forum”

• De facto, reż. Selma Doborac

Nagroda Pokoju

• Siedem zim w Teheranie, reż. Steffi Niederzoll

Nagroda Amnesty International

• Obciążeni, reż. Amr Gamal

Nagroda im. Heinera Carowa w sekcji „Perspective Deutsches Kino”

• Połówki, reż. Fabian Stumm

Nagroda Compass w sekcji „Perspective Deutsches Kino”

• Siedem zim w Teheranie, reż. Steffi Niederzoll

Nagroda AG Kino – Gilde – Cinema Vision w sekcji „Generation 14plus”

• I król rzekł: "Co za fantastyczna maszyna!", reż. Axel Danielson i Maximilien Van Aertryck

Nagrody publiczności i czytelników

Nagroda publiczności w sekcji „Panorama”

• Film fabularny: Sira, reż. Apolline Traoré
• Film dokumentalny: Kokomo City, reż. D. Smith

Nagroda czytelników „Berliner Morgenpost”

• 20 000 gatunków pszczół, reż. Estibaliz Urresola Solaguren

Nagroda czytelników „Tagesspiegel”

• Orlando – moja polityczna biografia, reż. Paul B. Preciado

Nagrody honorowe i specjalne

Honorowy Złoty Niedźwiedź za całokształt twórczości

• Steven Spielberg

Nagroda Berlinale Kamera za zasługi na rzecz festiwalu

• Caroline Champetier^[13]

Przypisy

1. Naman Ramachandran: Rebecca Miller’s ‘She Came to Me,’ Starring Peter Dinklage and Anne Hathaway, to Open Berlinale. „Variety”, 11.01.2023. [dostęp 2023-12-27]. (ang.).
2. Torsten Landsberg, Elizabeth Grenier: Rusza Berlinale. Film z Joanną Kulig otworzy festiwal. DW, 16.02.2023. [dostęp 2023-12-27]. (pol.).
3. K.J. Yossman: Kristen Stewart Selected as President of International Jury at Berlinale 2023. „Variety”, 2022-12-09. [dostęp 2022-12-23]. (ang.).
4. Łukasz Muszyński: BERLINALE 2023: hollywoodzka gwiazda na czele jury. Filmweb, 2022-12-10. [dostęp 2022-12-23]. (pol.).
5. US actress Kristen Stewart named youngest-ever Berlin film fest jury chief. The Star, 2022-12-16. [dostęp 2022-12-23]. (ang.).
6. Barbara Hollender: Berlinale: Złoty Niedźwiedź dla dokumentu „On the Adamant” Nicolasa Philiberta. „Rzeczpospolita”, 25.02.2023. [dostęp 2023-02-27]. (pol.).
7. Krzysztof Kwiatkowski: Berlinale 2023. Takiego werdyktu nikt się nie spodziewał. „Gazeta Wyborcza”, 25.02.2023. [dostęp 2023-02-27]. (pol.).
8. Alex Ritman: Steven Spielberg to Receive Honorary Golden Bear at Berlinale. „The Hollywood Reporter”, 22.11.2022. [dostęp 2022-12-23]. (ang.).
9. Davide Abbatescianni: The Berlinale announces its jury members. Cineuropa, 02.02.2023. [dostęp 2023-02-27]. (ang.).
10. Melanie Goodfellow: Berlin Jury Announced; Includes Golshifteh Farahani, Johnnie To & ‘12 Years A Slave’, ‘Babylon’, ‘She Said’ Casting Director Francine Maisler. Deadline, 01.02.2023. [dostęp 2023-02-27]. (ang.).
11. Scott Roxborough: Berlin Film Festival Unveils Competition Lineup; Sean Penn’s Ukraine Doc to Screen Out of Competition. „The Hollywood Reporter”, 2023-01-23. [dostęp 2023-02-28]. (ang.).
12. Michael Rosser: Berlin Film Festival reveals 2023 competition line-up. Screen Daily, 2023-01-23. [dostęp 2023-02-28]. (ang.).
13. The Awards of the 73rd Berlin International Film Festival. Berlinale. [dostęp 2023-09-06]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona festiwalu