1 Berliński Pułk Artylerii Lekkiej

1 Berliński pułk artylerii lekkiej (1 pal) – oddział artylerii lekkiej ludowego Wojska Polskiego.

Ten artykuł dotyczy 1 pal ludowego Wojska Polskiego. Zobacz też: inne pułki artylerii lekkiej noszące numer „1”.

1 pułk artylerii lekkiej

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1943
Rozformowanie	1957
Nazwa wyróżniająca	Berliński[1]
Tradycje
Nadanie sztandaru	1948
Kontynuacja	1 Berliński pah
Dowódcy
Pierwszy	ppłk Leon Bukojemski
Organizacja
Numer	JW 2412[2][3]
Dyslokacja	Garwolin[4]
Rodzaj wojsk	Artyleria
Podległość	1 Warszawska DP[4]

Pułk został sformowany 14 maja 1943 roku, w obozie Sielce nad Oką, na podstawie rozkazu Rady Najwyższej ZSRR z 9 maja 1943, w składzie 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. 15 lipca 1943 roku, w rocznicę bitwy pod Grunwaldem, żołnierze pułku złożyli przysięgę^[5].

Po zakończeniu działań wojennych pułk stacjonował początkowo w garnizonie Garwolin^[6] przy ul. Armii Czerwonej.

Struktura organizacyjna pułku

Dowództwo i sztab

• 3 x dywizjon artylerii
  • 2 x bateria artylerii armat; w każdej baterii: 4x 76 mm armata dywizyjna wz. 1942 (ZiS-3)
  • 1 x bateria artylerii haubic; w baterii: 4x 122 mm haubica wz. 1938 (M-30)
• bateria parkowa

Stan etatowy wynosił 1039 żołnierzy, w tym: 150 oficerów, 299 podoficerów i 644 kanonierów.

Na uzbrojeniu i wyposażeniu jednostki znajdowało się:

• 76 mm armaty – 24
• 122 mm haubice – 12
• rusznice przeciwpancerne – 12
• pistolety maszynowe – 419
• samochody – 108
• ciągniki – 24

76 mm armata dywizyjna wz. 1942

122 mm haubica wz. 1938 (M-30)

Marsze i działania bojowe

W lipcu 1944 zabezpieczał działania sowieckiej piechoty w walkach o uchwycenie przyczółków nad Bugiem. W sierpniu i wrześniu wspierał 1 DP nad Wisłą. Na Wale Pomorskim walczył pod Podgajami, Dudylanami, Nadarzycami, Zdbicami. W marcu pułk uczestniczył w obronie wybrzeża Bałtyku, a w kwietniu w forsowaniu Odry. Od 29 kwietnia do 2 maja 1945 uczestniczył w walkach ulicznych w Berlinie. Żołnierze 7 i 8 baterii zatknęli polskie flagi na berlińskiej kolumnie zwycięstwa.

Sztandar pułku

Sztandar ufundowany przez Obywatelski Komitet Województwa Warszawskiego został wręczony pułkowi 18 stycznia 1948 roku w Warszawie^[7].

Opis sztandaru:
Płat o wymiarach 64 × 64 cm, obramowany na brzegach srebrną taśmą, ułożoną w wężyk na czerwonym tle, obszyty z trzech stron frędzlą złotą. Płat przymocowany jest do drzewca za pomocą skórzanej tulei. Drzewce z jasnego politurowanego drewna, z dwóch części połączonych za pomocą stalowych okuć. Na drzewcu dwadzieścia dwa gwoździe pamiątkowe. Głowica w kształcie orła ze skrzydłami stylizowanymi na wzór skrzydeł husarskich, wspartego na cokole skrzynkowym z napisem: „1 B.PAL”. Przy drzewcu wstążka biało-czerwona zawiązana w kokardę^[7].

Strona główna:
Czerwony krzyż grunwaldzki obwiedziony srebrem; pola między ramionami krzyża białe. Pośrodku haftowany srebrną nicią orzeł w otoku wieńca laurowego haftowanego złotą nicią. Na górnym i dolnym ramieniu krzyża haftowany srebrną nicią napis: „HONOR I OJCZYZNA”. Na białych polach haftowane srebrną nicią inicjały pułku „1. B.PAL” ponad dwoma złotymi gałązkami lauru^[7].

Strona odwrotna:
Biały krzyż grunwaldzki obwiedziony srebrem; pola między ramionami krzyża czerwone. Pośrodku haftowany złotą nicią napis: „ZA POLSKĘ WOLNOŚĆ I LUD”. Na czerwonych polach, ponad złotymi gałązkami lauru, w konturach tarcz napisy i herb: w lewym górnym – „BERLIN 2 V 1945"; w prawym górnym „LENINO 13 X 1943"; w lewym dolnym – „WARSZAWA 17 I 1945"; w prawym dolnym — orzeł^[7].

Żołnierze pułku

Dowódcy

• ppłk Leon Bukojemski (do 17 IX 1943)
• mjr Antoni Frankowski (do 23 V 1944)
• ppłk Sergiusz Raskow (do końca wojny)

Oficerowie

• Ignacy Szczęsnowicz
• Mikołaj Troicki

Żołnierze

• Kazimierz Otap
• Antoni Jabłoński